LOGOS focust op scheppingsgeloof en ecologie

Tertio zoomt deze week in op de 15de editie van de Leuvense Ontmoetingen rond Geloof, Openbaring & Spiritualiteit over scheppingsgeloof en ecologie.

15/09/2020 - 13:27

LOGOS focust op scheppingsgeloof en ecologie © Tertio/RR

LOGOS staat voor Leuvense Ontmoetingen rond Geloof, Openbaring & Spiritualiteit. De LOGOS-studiedagen gaan telkens in op een element uit de oudste geloofsbelijdenissen van de Kerk. De jubileumeditie 2020 staat stil bij het credo van Nicea-Constantinopel dat de drie-ene God belijdt als Vader, Schepper van hemel en aarde, van al wat zichtbaar en onzichtbaar is, als Zoon door wie alles geschapen is en als Geest die leven geeft. Het is al de tweede keer dat LOGOS het scheppingsgeloof centraal stelt. In 2008 luidde de titel: Wanneer de schepping kreunt in barensweeën. Hedendaagse reflecties over schepping. Twaalf jaar later ligt de focus volgens de organisatoren niet op de schepping zelf, maar uitdrukkelijk wel op het geloven, het handelen en een manier van in de wereld staan. Begrippen als verbondenheid, inclusiviteit en nieuw mensbeeld zullen sterk naar voren komen in de lezingen van de sprekers. Vijf jaar na de publicatie van Laudato Si’ ligt het voor de hand dat ecologie op de studiedag wordt benaderd vanuit het oogpunt van die encycliek.

Ecofeministische theologie

Trees van Montfoort is de eerste spreker op 29 september. In haar boek Groene theologie schrijft ze dat paus Franciscus met Laudato Si’ een nieuwe fase inluidde voor de verspreiding van ecotheologische inzichten. De Nederlandse theologe stelt dat de ecologische crisis in se een spirituele crisis is die deels veroorzaakt werd doordat de Bijbel wordt gelezen door een bril die afstand schept tussen de mens en de schepping, een bril die alles economisch bekijkt. (…) Haar boek dat vorig jaar verscheen en meteen de prijs van het beste theologische boek in de wacht sleepte, biedt een overzicht en een analyse van de hedendaagse ecotheologie, waarbij ook aandacht wordt besteed aan ecofeministische theologie. In dat verband neemt ze Laudato Si’ op de korrel. Volgens haar slaat paus Franciscus een belangrijke Bijbeltekst over: Spreuken 8, waarin de Wijsheid van God, voorgesteld als een vrouw, al voor de schepping aanwezig is als eerstgeborene. Van Montfoort komt op verschillende plaatsen in haar boek daarop terug. Door de verbinding van Christus met Vrouwe Wijsheid wordt volgens haar de hele werkelijkheid – de materiële en niet-materiële, de menselijke en de niet-menselijke – met God verbonden. Ook Christus wordt met die hele werkelijkheid verbonden en wordt daarbij geïdentificeerd met een vrouwelijke figuur. Dat is volgens Van Montfoort een ander beeld dan het androcentrische en hïërarchische beeld van Christus als heerser over de kosmos, dat het heersen van mensen over de aarde legitimeert.

Hoop

De LOGOS-editie van 2020 is vanwege de coronamaatregelen verschoven van 4 mei naar 29 september en werd beperkt tot een bondig plenair voormiddagprogramma. Er wordt gezorgd voor livestream omdat er maar 60 personen in de zaal worden toegelaten. De bijdragen van de sprekers op de studiedag werden inmiddels gebundeld. Vrijwel allemaal roepen ze op “tot daadkracht, geworteld in een houding van voortdurende ommekeer”, aldus de organisatoren. De basislijn van alle bijdragen is er een van hoop.