Luc Vankrunkelsven: ‘Amazone is laboratorium voor de wereldkerk’

Norbertijn Luc Vankrunkelsven is al jaren werkzaam in Brazilië en volgt de Bijzondere Assemblee van de Bisschoppensynode over de Panamazoneregio, kortweg de Amazonesynode, en de berichtgeving erover met meer dan gewone belangstelling. Goed om weten is dat deze synode al gepland was, lang voor de desastreuze verkiezing van de rechtse president Jair Messias Bolsonaro. Ze heeft een dubbele doelstelling: nieuwe wegen zoeken voor de Kerk en concrete stappen zetten in het proces voor een integrale ecologie.

De evangelisatie van de katholieke Kerk in het Amazonegebied kampt met grote uitdagingen: de grote socioculturele diversiteit en inculturatie, de grote afstanden en moeilijk toegankelijke gebieden, een groot tekort aan (autochtone) priesters en een sterk toenemend aantal protestantse pinksterkerken. Misschien kan hier voor deze specifieke situatie in een experimentele fase aan een verruiming van het ambt gedacht worden, zoals het wijden van gehuwde mannen (viri probati) of het wijden van vrouwen tot diakens. De Braziliaanse Amazone kan zo een laboratorium zijn voor vernieuwing in de wereldkerk, alhoewel dit idee van viri probati al decennia lang in de wandelgangen van het Vaticaan meegaat.

Paus Franciscus onderstreepte bij de start van de synode dat er geen twee crises naast elkaar bestaan, een milieucrisis en een maatschappelijke crisis, maar dat het gaat om één, complexe crisis waarin sociale- en milieuproblematiek onlosmakelijk met elkaar verweven zijn. Luc Vankrunkelsven

‘Er vindt een geno- en ecocide plaats’

Luc Vankrunkelsven is vooral vertrouwd met de situatie in Brazilië: De extreemrechtse president Jair Messias Bolsonaro werpt zich op als een messias, maar deinst niet terug om vele verworvenheden van de laatste 15 jaar terug te draaien of te vernietigen. De aantasting en vernieling van het Amazonegebied en zijn bewoners zijn volop bezig, mét de steun van de president. De illegale goudzoekers, houtvesters, vlees- en sojaboeren kunnen ongestraft hun gang gaan. Vorige week verscheen het jaarrapport van het CIMI (orgaan van de  katholieke Kerk ter bescherming van de rechten van de inheemse volkeren). De lectuur van het rapport is ontnuchterend en ronduit hallucinant. Het brengt verslag uit over de moorden op vele inheemse leiders en het massaal binnendringen in territoria van inheemse stammen.

Volgens Vankrunkelsven voltrekt zich in de regio een heuse geno- en ecocide. Hij hoopt dat de synodevaders daarover een duidelijk woord spreken. Er werd internationaal luid alarm geslagen over de toename van de aangestoken branden in de Amazone. Over de volkeren die daaronder te lijden hebben, kregen we veel minder te lezen, al zijn er uitzonderingen. Gelukkig heeft de katholieke Kerk decennia geleden enkele sterke diensten opgezet. CIMI is er eentje van. Ze blijven consequent opkomen voor de rechten van de inheemse volkeren.

Op 16 oktober aanstaande wordt in het Cultureel Centrum in het Begijnhof van Diest het boek: De kikker die zich niet laat koken van Luc Vankrunkelsven, samen met de Braziliaanse film: Voeten op de aarde voorgesteld. In de film toont Louise Amand dat er in Brazilië in de Cerradostreek ook op een eerlijke manier aan landbouw gedaan wordt.

Lees de blog van Luc Vankrunkelsven vanuit/over Brazilië.