Michael Lonsdale: broeder Luc was mijn mooiste filmrol

Acteur Michael Lonsdale, die ruim zestig jaar actief was in het theater en meespeelde in zowat 200 films, is maandagmiddag 21 september 2020 in zijn woning in Parijs, met zicht op de Eiffeltoren, op 89-jarige leeftijd overleden. Lonsdale, die in 1931 in Parijs als kind van een Franse moeder en een Engelse officier werd geboren en achtereenvolgens in Londen en Marokko opgroeide, raakte vooral bekend dankzij zijn rol in populaire films als Moonraker (1979), The Day of the Jackal’ (1973), The Name of the Rose (1986), The Remains of the Day (1993), Ronin (1998) en Munich (2005). Maar hij schuwde ook het door cinefielen geprezen filmwerk niet, met rollen in films van onder meer Luis Bunuel, François Truffaut en Alain Resnais, en speelde mee in toneelstukken van onder meer Eugène Ionesco. In 2011 kreeg hij een César voor Beste Acteur in een bijrol voor zijn vertolking van broeder Luc in de film Des hommes et des dieux, over de moord op de monniken van Tibéhirine in Algerije.

Mijn broeder, Luc van Tibéhirine

De gelovige Michael Lonsdale, die zich op 22-jarige leeftijd onder invloed van de dominicaan Raymond Régamey in de rooms-katholieke kerk liet dopen, getuigde dat de rol van broeder Luc, waarover hij later ook het boek Luc, mon frère schreef, een onvergetelijke indruk op hem heeft nagelaten. Toen mij werd gevraagd om zijn rol te vertolken in 'Des hommes et des dieux', ontdekte ik de buitengewone reis van een cisterciënzer die zowat een eeuw heeft overspannen. Voor deze monnik-arts betekende elke dag een gelegenheid om het lijden van anderen te verlichten en om uren te besteden aan de zorg voor hen, om naar hen te luisteren en om hen te troosten. Daardoor is hij een model voor elk mens, omdat er geen grotere liefde is dan je leven te geven voor diegenen van wie je houdt. In 'Luc, mon frère' vertel ik over zijn toewijding aan de dienst van de armen, zijn diepe geloof en zijn spirituele geschriften die me ontroerden. Ik beschouw hem niet alleen als een erg grote heilige, maar ook als mijn beste vriend.

Gegrepen door genade

Lonsdale was een zoeker, die in de herfst van carrière naar eigen zeggen graag rollen vertolkte die op een of andere manier spiritueel waren. Naast veelzijdig acteur was hij kunstschilder en in zijn vrije tijd verdiepte hij zich in spirituele en filosofische literatuur. In een interview met de Franse krant La Croixvertelde hij een groot bewonderaar te zijn van Sint-Johannes van het Kruis, maar net zo goed van de geschriften van Virginia Woolf. Hij getuigde toen ook hoe hij in 1987, na de dood van zijn moeder, de charismatische beweging en de Emmanuelgemeenschap ontdekte, nadat zijn peter hem had uitgenodigd om deel te nemen aan een gebedsgroep in een parochie in Parijs. Ik luisterde, geschokt door gebed in tongen en het delen van de gaven van de Heilige Geest. Ik realiseerde me achteraf dat mijn figuren op de schilderijen altijd met opgeheven armen waren. Ik werd geboren op Pinksteren. Vanaf dan kwam hij elke maandagavond samen in de de Drie-eenheidparochie in Parijs, met een groep genaamd Magnificat. Hier vond de kinderloze acteur naar eigen zeggen een gezin en innerlijke genezing.

Ik ben niet bekeerd door boeken. Mijn leven werd veranderd door een reeks ontmoetingen. Michael Lonsdale

‘De mens is een zoeker’

Bij het acteren liet hij zich leiden door intuïtie, maar in zijn leven was het Evangelie naar eigen zeggen zijn belangrijkste inspiratiebron. Toch was zijn weg naar het geloof erg bochtig. Mijn vader was een Engelse protestant, mijn moeder een Franse katholiek. Wij gingen niet naar de kerk. Mijn ouders besloten me niet te laten dopen. Dat was in die tijd heel ongebruikelijk. Op mijn 15de raakte ik bevriend met een islamitische antiekhandelaar in Fez. Het eerste religieuze boek dat ik gelezen heb, was de Koran.

Bij de release van de film over de monniken van Tibéhirine vertelde hij: Er zijn geweldige boeddhisten, hindoes die je met hun wijsheid treffen en soefimeesters. Ik vond het heel leuk om Lao-Tse en Confucius te lezen - de mens houdt nooit op met zoeken. Maar het meest ware dat ik in mijn leven heb gelezen, is echter het Evangelie. Het Woord van Jezus brengt leven voort.

Bron: La Croix