O’Connells magistrale inkijk in de jongste pausverkiezing

De Amerikaan Gerard O’Connell is een grandseigneur onder de vaticanisten. Al sinds 1985 volgt hij het reilen en zeilen in Rome. Momenteel schrijft hij voor het jezuïetenmagazine America. Voordien was hij bij andere Engelstalige media actief, van The Tablet tot National Catholic Reporter. Het conclaaf van 2013 coverde hij voor zowel de Canadese televisie als de Italiaanse krant La Stampa en haar invloedrijke website Vatican Insider. In zijn pas verschenen boek doet hij gedetailleerd uit de doeken wat er dag na dag gebeurde vanaf 11 februari 2013, toen BenedictusXVI aankondigde af te treden, tot de inauguratie van paus Franciscus.

Hoe verder je in dat dagboek leest, hoe meer het een thriller wordt met onverwachte plotwendingen. Die doen de auteur besluiten dat de keuze voor Jorge Mario Bergoglio niet het resultaat van gelobby was, maar het werk van de Heilige Geest, schrijft Emanuel Van Lierde. Prijkte kardinaal Bergoglio bij het conclaaf van 2005 nog op de lijstjes met papabile, dan was dat in 2013 niet meer het geval. Slechts enkele vaticanisten, onder wie O’Connell, zagen hem nog als kandidaat en ook de pauskiezers hadden Bergoglio niet meer in hun vizier. Hoe was het mogelijk dat die Argentijnse jezuïet dan toch verkozen raakte na het verrassende aftreden van paus Benedictus XVI? Op die vraag zoekt The Election of Pope Francis het antwoord.

Beslissende momenten

O’Connelle beschrijft nauwgezet de context waarin het conclaaf plaatsvond en vooral ook het preconclaaf, waar de kardinalen zich vergewisten van de situatie waarin de Kerk zich bevond en van waaruit ze naar een gepaste opvolger voor Benedictus zochten. Een turning point enkele dagen voor het eigenlijke conclaaf was de toespraak van kardinaal Jorge Mario Bergoglio op zaterdag 9 maart tijdens de zesde dag van de algemene vergaderingen van de kardinalen. Wat hij zei, klonk verfrissend en begeesterend. Dat was waar de kardinalen naar op zoek waren. Het zette Bergoglio op de radar. In de slotvergadering van het preconclaaf gaf wijlen kardinaal Cormac Murphy-O’Connor (1932-2017) – een vriend van O’Connell – een laatste duwtje in de richting van Bergoglio door de pauskiezers op het hart te drukken dat als ze geen geschikte kandidaat zagen in Europa, ze geen schrik mochten hebben de Atlantische oceaan over te steken en dat ook leeftijd geen barrière voor hun keuze mocht zijn.

Voor wie haarfijn te weten wil komen hoe pausverkiezingen verlopen, in het bijzonder die van Franciscus, is dit journalistieke meesterwerk een absolute aanrader. Emmanuel Van Lierde

De Heilige Geest en de duivel

O’Connell achterhaalde ook hoe er gestemd werd in de zes rondes die het conclaaf nodig had om twee derden achter de naam van Bergoglio te krijgen. Dat de Argentijn bijna uit het niets zo naar voren kwam, zagen velen als een teken van de Heilige Geest dat dit de man was die God riep, schrijft Van Lierde. Dat ook de duivel zijn werk doet, moet u maar in het boek lezen en dat slaat niet op de afgekeurde vijfde stemronde wegens een stembriefje teveel in de urne. Bij de extra ronde die avond steunden 85 van de 115 pauskiezers Bergoglio. Wat daarna volgde, weet u. Maar dat dit boek zoveel informatie bevat die tot nu toe niet geweten was en normaal ook nooit geweten had mogen zijn, maakt het tot een must have.

• Lees de integrale tekst van de recensie die Emmanuel Van Lierde maakte van Gerard O’Connells boek ‘The Election of Pope Francis’ in Tertio nr. 1.005 van woensdag 15 mei 2019.
• Voor een gratis proefnummer van of een abonnement op Tertio.