Origineel project: protestanten stellen vragen aan Maarten Luther

Protestanten vieren vandaag de Hervormingsdag, die in vijf Duitse deelstaten ook een vrije dag is. Volgens de overlevering publiceerde de Duitse augustijn Maarten Luther op 31 oktober 1517 zijn 95 stellingen tegen de aflatenhandel. Daarmee gaf hij het startschot voor de Reformatie. 31 oktober wordt daarom beschouwd als de geboortedag van het protestantisme.

Om deze feestdag luister bij te zetten, organiseert de Evangelische Kerk in het Rijnland vanavond tussen 18 en 19 uur een innovatief project met ChatGPT. Via een Avatar en artificiële intelligentie (AI)  kunnen protestanten vragen stellen aan de bekende kerkhervormer. De vragen worden doorgegeven aan ChatGPT, dat is getraind om te antwoorden in de stijl van een 21ste-eeuwse Martin Luther. De inhoud wordt wel nog gefilterd voordat de antwoorden als audio naar de avatar worden gestuurd met behulp van tekst-naar-spraaktechnologie.

De avatar van Luther is gebaseerd op een bekend schilderij van Cranach. Voor Luthers gewaad werd een dominee in 3D gescand. Daarna werden het hoofd en het lichaam door de computer gecombineerd, om een avatar te creëren die realistisch kan bewegen. 

(vervolg na de videolink)

Jan-Heiner Tück, hoogleraar dogmatiek en dogmageschiedenis, zegt dat het experiment niet zonder risico is. Hij benadrukt dat laatmiddeleeuwse en laatmoderne overtuigingen met elkaar in botsing kunnen komen. ‘Bovendien kan de inhoud, ook al is die door een computer gegeneerd, explosief zijn onder meer omwille van de destijds - ook bij Luther - gangbare opvattingen zoals die over jodendom of islam. Terwijl laatmoderne samenlevingen geïnteresseerd zijn in het vreedzaam naast elkaar bestaan van religies, domineerde destijds een polemische afbakening tegen andere gelovigen en niet-gelovigen.’ 

Tijdens de grote Luthertentoonstelling in Duitsland, ter gelegenheid van de 500ste verjaardag van de Reformatie, werd er al aan herinnerd dat Luther de anti-Joodse clichés uit de Middeleeuwen overnam en zelfs versterkte. Hij zou zelfs aangespoord hebben tot pogroms. De dogmaticus vraagt zich af of dit de beste manier is om ons opnieuw met het denken van Luther in contact te brengen. ‘Want veel van zijn ideeën – onder meer over de genade – kunnen ons ook vandaag nog aan het denken zetten en een bijdrage leveren tot de samenleving.’ 

Bron: Domradio/WCC