Paus in Assisi: ‘Alleen de vrede is heilig, niet de oorlog’

Emotie en hartelijkheid, maar ook sereniteit en ernst. Zo kan de 30ste editie van de interreligieuze ontmoeting in de geest van Assisi samengevat worden. Dinsdagavond werd het evenement in de stad van Sint-Franciscus afgesloten met een uitnodiging om volgend jaar in Münster in het Duitse Westfalen samen te komen. Paus Franciscus was – ondanks een recent bezoek aan Assisi – toch andermaal naar het prachtige stadje in Umbrië overgevlogen om er samen met onder meer de oecumenische patriarch Bartholomeos I en de Syrisch-orthodoxe patriarch Ignatius Ephrem, maar ook met vele protestantse en anglicaanse, joodse en islamitische, boeddhistische en andere religieuze leiders, voor vrede te bidden.

Bidden voor vrede en voor elkaar

Wij hebben tegelijk gebeden voor vrede en voor elkaar, zei paus Franciscus in zijn slotwoord, en niet de ene tegen de andere, zoals het helaas vroeger wel is gebeurd. We hebben gebeden voor een mobilisatie voor de heiligheid van het leven, voor verstandhouding onder de volkeren, voor het behoud van de schepping.

Wij hebben geen wapens om te mobiliseren, maar we geloven in nederige kracht van het gebed.

De paus had ook een boodschap voor de politieke wereldleiders. Religieuze leiders kunnen bruggen voor dialoog leggen en creatief aan vrede werken, maar ook politieke leiders moeten streven naar vrede en daarvoor de kortstondige belangen van het moment of zelfs van hun achterban durven overstijgen.

Alleen de vrede is heilig

Paus Franciscus bracht in herinnering hoeveel mensen lijden onder bekende, maar ook onder zovele vergeten conflicten, hoeveel gezinnen door de oorlog uit elkaar worden gerukt, hoeveel kinderen nooit anders dan geweld hebben gekend, hoeveel mensen op hun oude dag op de vlucht moeten en hoeveel vluchtelingen de pijn in hun ogen niet langer kunnen verbergen. Zij weten veel beter dan de machtigen van deze aarde dat er geen toekomst zit in oorlog, dat wapengeweld alle levenslust kan verwoesten. En Franciscus zei het nog eens met overtuiging:

Laat ons niet moe worden te herhalen dat de naam van God nooit enig geweld kan rechtvaardigen; alleen de vrede is heilig, niet de oorlog!

4 x vrede

De paus verbuigt vrede in vier begrippen: Vrede staat voor vergeving; het is de vrucht van bekering en gebed en maakt het mogelijk de wonden uit het verleden te helen. Vrede staat ook voor gastvrijheid’en openheid voor dialoog; geslotenheid is immers geen gezonde veiligheidsstrategie en leidt alleen tot leegte. Vrede staat voor samenwerking met de ander, die niet als het probleem wordt beschouwd, maar als een broeder waarmee we samen aan een betere wereld kunnen werken. En vrede staat ten slotte voor opvoeding: de moeilijke kunst van ontmoeting en uitwisseling moet je leren! Geweld is strijdig met Gods heilige naam en met de menselijke waardigheid en die kunst van ontmoeting en uitwisseling kan ons helpen tegen de bekoring van dat geweld.