Paus Franciscus ontmoet belangrijkste sjiitische leider

Paus Franciscus werd vanmorgen in Najaf ontvangen door grootayatollah Ali al-Sistani, de belangrijkste sjiïtische geestelijke in Irak. Hij werd bij de ingang van de woning van de groot-ayatollah verwelkomd door zijn zoon Mohammed Rida, die hem vergezelde naar de kamer waar het privégesprek met Al-Sistani plaatsvond. Sjiieten vertegenwoordigen wereldwijd 10 à 13 procent van de moslims, maar vormen de overgrote meerderheid van de bevolking in Iran. In Irak is ongeveer de helft van moslims sjiiet.

Volgens kardinaal Louis Raphaël I Sako , de Chaldeeuwse patriarch van Babylon en aartsbisschop van Bagdad, ging het om een privébezoek, zonder veel plichtplegingen. Het gesprek sluit volgens hem aan bij de eerdere, historische ontmoeting van deze paus met grootsjeik Ahmed al-Tayeb, de grootimam van Al-Azhar in Caïro, en de belangrijkste geestelijke leider van de soennietische moslims. Op die ontmoeting in Abu Dhabi werd het document Menselijke broederlijkheid - Voor wereldvrede en samenleven ondertekend, waarin het extremisme nadrukkelijk werd veroordeeld. In tegenstelling tot toen was er vandaag geen nieuwe document. Er werden ook geen toespraken gehouden

70 miljoen sjiieten in Irak

De stad Najaf, op 150 kilometer ten zuiden van Bagdad, is heilig voor sjiitische moslims, omdat de neef en schoonzoon van de islamitische profeet Mohammed er begraven zijn. De 90-jarige geestelijke Ali al-Sistani staat bekend als een pleitbezorger van de vrede en het religieuze pluralisme in Irak. Hij betuigde in de loop der jaren ook herhaaldelijk zijn solidariteit met de Iraakse christenen en pleitte uitdrukkelijk voor het behoud van de christelijke gemeenschappen. Hij bekritiseerde ook vaak de terreuraanslagen op de christenen in Irak. In 2019 deed hij bovendien een opmerkelijke oproep voor een onderzoek naar de gruwelijke misdaden van Daesh tegen jezidi's in Sinjar, christenen in Mosul en Turkmenen in Tal Afar.

De relatie tussen het Vaticaan en de sjiieten gaan terug tot het einde van de vorige eeuw. Zij kwamen in de jaren 1990 tot stand onder impuls van de Pauselijke Raad voor de Interreligieuze Dialoog. Al-Sistani is ook een politiek zwaargewicht. Zijn opvattingen over de relatie tussen godsdienst en staat werden zelf in de Iraakse grondwet opgenomen. Bij de eerste vrije verkiezingen in 2004 kwam de sjiitische United Iraqi Alliance, die zijn steun genoot, als winnaar uit de bus met 48 procent van de stemmen. In het najaar van 2019 sprak hij ook zijn steun uit voor de protesten tegen corruptie, werkloosheid en buitenlandse inmenging, die uiteindelijk tot het aftreden van premier Adil Abd al-Mahdi zouden leiden. De geestelijke geniet echter ernstige concurrentie van de populist Muktada al-Sadr, die ook een eigen militie leidt.

Voor de sjiieten in Irak betekent de ontmoeting hoe dan ook een officiële erkenning en sommige Arabische waarnemers zien hierin ook een uitgestoken hand naar het geïsoleerde Iran. Paus Franciscus veroordeelde in het verleden al meermaals het embargo tegen dat land.