Paus tot slachtoffers van geweld: ‘Uw lijden is mijn lijden’

Paus Franciscus gaf woensdag in Congo een stem aan slachtoffers van een nooit eindigende oorlog, die door de rest van de wereld blijkbaar is vergeten.
02/02/2023 - 14:56

Paus Franciscus heeft woensdagmiddag in de apostolische nuntiatuur ontheemden en verschillende slachtoffers van het geweld in Oost-Congo ontmoet. Hij luisterde niet alleen naar hun getuigenissen, maar kon ook letterlijk de littekens en soms verminkte ledematen zien als gevolg van het geweld. Tegen u, lieve inwoners van het oosten, wil ik zeggen: ik ben dicht bij u.

Uw tranen zijn mijn tranen, uw pijn is mijn pijn.

Aan elk gezin in rouw of ontheemd door platgebrande dorpen en andere oorlogsmisdaden, aan overlevenden van seksueel geweld, aan elk gewond kind en volwassene, zeg ik: ik ben bij u, ik wil u de tedere en medelevende blik en de liefkozing van God brengen. Terwijl de geweldenaars u als objecten behandelen, ziet de Vader die in de hemel is uw waardigheid en zegt tot ieder van u: u bent kostbaar in mijn ogen.

(Lees verder onder de foto)

Franciscus vroeg om niet te vervallen in berusting
Franciscus vroeg om niet te vervallen in berusting © Vatican Media

Oproep tot bekering en hoop

Troost de slachtoffers en degenen die lijden, zeidepaus. Bekeer de harten van degenen die meedogenloze wreedheden begaan, die de hele mensheid te schande maken! En open de ogen van degenen die hun ogen sluiten of zich afkeren van deze gruwelen (…) Bunia, Beni-Butembo, Goma, Masisi, Rutshuru, Bukavu, Uvira ... Het zijn allemaal plaatsen die internationale media bijna nooit met naam noemen. Hier en elders worden veel van onze broeders en zusters, allemaal kinderen van dezelfde mensheid, gegijzeld door de willekeur van de sterkste, door degenen die de krachtigste wapens in handen hebben terwijl die wapens maar blijven circuleren.

Dit is een oorlog ontketend door een onverzadigbare hebzucht naar grondstoffen en geld, die een gewapende economie voedt die instabiliteit en corruptie vereist. 

De paus deed een krachtige oproep tot alle mensen, alle entiteiten, intern en extern, die aan de touwtjes trekken van de oorlog in de DR Congo en een zware verantwoordelijkheid dragen voor de plunderingen en het destabiliseren van de regio: Jullie verrijken jezelf door de illegale uitbuiting van de rijkdommen van het land en het bloedige offer van onschuldige slachtoffers. Luister naar de roep van hun bloed, luister naar de stem van God die jullie oproept tot bekering, en naar je geweten: breng je wapens tot zwijgen, maak een einde aan oorlog! Stop met jezelf verrijken op de rug van de zwaksten, stop met rijk te worden door met bloed besmeurde middelen en geld!

(Lees verder onder de foto.)

Franciscus tijdens de ontmoeting met slachtoffers van geweld in de nuntiatuur in Kinshasa
Franciscus tijdens de ontmoeting met slachtoffers van geweld in de nuntiatuur in Kinshasa © Vatican Media

'Nee' tegen geweld en berusting 

Vandaag zou ik willen voorstellen om opnieuw te beginnen met twee keer 'nee' te zeggen en twee keer 'ja'.

Allereerst 'nee' tegen geweld.

Houden van je land betekent weigeren betrokken te raken bij degenen die aanzetten tot het gebruik van geweld. Haat kweekt alleen maar meer haat en geweld meer geweld. Maar om echt 'nee' te zeggen tegen geweld is het niet voldoende om gewelddadige handelingen te vermijden. Wij moeten de wortels van geweld uitroeien: hebzucht, afgunst en vooral wrok (…)

Er is ook een tweede 'nee': 'nee' tegen berusting.

Vrede vraagt ons om de ontmoediging en het wantrouwen te bestrijden. Ik hernieuw mijn uitnodiging aan de Congolezen om zich in te zetten voor een betere toekomst. Een toekomst van vrede komt niet uit de hemel gevallen. Maar ze kan er komen als berustend fatalisme en angst om betrokken te raken bij anderen uit de harten worden verdreven. Er zal een nieuwe toekomst komen als de ander, of het nu Tutsi of Hutu is, niet langer een tegenstander of een vijand is, maar een broer en een zuster.

Maar er is ook een ‘ja’ voor verzoening.

Dit is de christelijke profetie: op kwaad met goed reageren, op haat met liefde, op verdeeldheid met verzoening. Het geloof brengt een nieuw idee van rechtvaardigheid met zich mee die niet tevreden is met straffen en afziet van wraak. Het wil verzoenen, nieuwe conflicten onschadelijk maken, haat doven en vergeven. En dit alles is krachtiger dan het kwaad (…)

De laatste, beslissende ‘ja’ is de ‘ja’ voor de hoop.

Als verzoening kan worden voorgesteld als een boom, als een vruchtdragende palm, dan is de hoop het water dat haar doet bloeien. Deze bron heeft een naam, die ik hier met jullie wil verkondigen: Jezus! Bij Hem heeft het kwaad niet langer het laatste woord over het leven. Met Hem kan elk graf worden omgevormd tot een wieg, elke beproeving in een paastuin. Met Jezus wordt hoop geboren en herboren, zelfs voor degenen die het kwaad hebben begaan. Vandaag wil ik ook de zaaiers van vrede die in het land werken danken en zegenen: mensen en instellingen die hun uiterste best doen om de slachtoffers van geweld, uitbuiting en natuurrampen te helpen en te bestrijden, de vrouwen en mannen die hier worden bezield vanuit het verlangen om de waardigheid van de mensen te bevorderen. De God van hoop die in u gelooft, in uw land en in uw toekomst, zegen en troost u; moge Hij zijn vrede uitstorten in uw harten, uw families en de hele DR Congo.

Lees de integrale tekst (in het Frans) van de toespraak van de paus  tot de slachtoffers van geweld in Oost-Congo