Rwanda: jezuïet schrijft boek over genocide en verzoening

Marcel Uwineza s.j., die zijn familie voor zijn eigen ogen vermoord zag worden, blikt terug maar blikt ook vooruit naar de toekomst van Rwanda.
22/01/2023 - 12:14
De Rwandeze jezuïet Marcel Uwineza publiceerde een boek over de genocide
De Rwandeze jezuïet Marcel Uwineza publiceerde een boek over de genocide © Olga Massango

De Rwandese jezuïet en theoloog Marcel Uwineza buigt zich in zijn boek Risen from the Ashes (Uit de as verrezen) over de genocide van 1994. Hij was toen nauwelijks 14 jaar toen naar schatting 500.000 tot 1 miljoen Tutsi's (ongeveer 70 procent van de totale bevolkingsgroep) en gematigde Hutu's in nauwelijks 100 dagen werden vermoord. Zijn vader, moeder, twee broers en een zuster werden voor zijn ogen vermoord. Later zou hij toetreden tot de jezuïetenorde. In zijn boek getuigt hij hoe doorheen de jaren in het reine kwam met die tragische gebeurtenissen. Hij slaagde er zelfs in om de moordenaar van zijn broer en zus op het spoor te komen en met hem in gesprek te gaan. Hij heeft mij toen om vergiffenis gevraagd. 

Pater Uwineza is vandaag verbonden aan de Universitaire Instelling voor Theologie in Nairobi (Kenia), waar hij onder meer antropologie, genocidestudies en ethiek doceert. Hij getuigt dat hij de gebeurtenissen van toen in zijn boek vooral met een theologische en spirituele blik wil benaderen, en vooral met de ogen van vergevingsgezindheid en verzoening. Er zijn verschillende redenen waarom hij het boek heeft geschreven. De belangrijkste zijn de diepe wonden die de genocide in zijn land heeft nagelaten. Ik heb later de kans gekregen om bij de jezuïeten te studeren. Mee daardoor groeide het verlangen om op een betekenisvolle en rationele, misschien onbevooroordeelde manier terug te kijken op mijn leven, op een manier waarop ook andere mensen er iets aan hebben. Ik heb dit boek geschreven om een stem te geven aan zoveel mensen die zijn overleden, die vandaag niet meer kunnen praten. Ik geef een stem aan zoveel mensen die zo lang geen stem hebben gehad. 

Volgens de auteur is het bewaren van de herinnering aan de overledenen van groot belang voor het proces van vergeving en verzoening. Maar het land is volgens hem ook een atelier om vrede en vergevingsgezindheid opnieuw vorm te geven in de harten van mensen. Hij is ervan overtuigd dat ook de voor sommigen controversiële Gacaca-rechtbanken mensen opnieuw met elkaar in gesprek hebben gebracht. In het laatste hoofdstuk reikt hij nog enkele spirituele en theologische reflecties aan over vergeving en hoop.

Bron: Aci Africa