Sint-Benedictus: stabiliteit in coronatijden

Wat onthouden we van de coronacrisis? Vooral dat je #injekot moest blijven? Maar waarom was en is dat zo moeilijk? Kan de HeiligeBenedictus, waarvan alle monialen en monnikenen van de benedictijnse familie vandaag het patroonsfeest vieren, ons hierbij iets leren? Want de westerse mens heeft het blijkbaar erg lastig met stabiliteit – lees: de vasthoudendheid.

Regel van Sint-Benedictus

In zijn Regel voor monniken – een kompas bij uitstek, niet alleen voor het monastieke, maar ook voor het dagelijkse leven – geeft Benedictus meteen aan welk soort monniken absoluut niet deugen: de gyrovagen: Altijd zwerven zij rond en nooit hebben zij een vaste woonplaats. Zij zijn de slaven van hun eigen wil en hun onmatige eetzucht (Regel van Benedictus 1,11 in de vertaling van Frans Vromen).

Zij blijven hun leven lang voor drie of vier dagen te gast in de cellen van de verschillende monniken. Sint-Benedictus van Nursia

Stabilitas loci

De benedictijn Thomas Quartier van de Sint-Willibrordusabdij in het Nederlandse Doetinchem merkte jaren geleden in een artikel in De Kovel al op dat Benedictus het gebrek aan stabiliteit in ruimtelijke zin (stabilitas loci) een uitwas noemt van een dieperliggend probleem: dit soort monniken klampt zich vast aan lage begeertes, spontane neigingen en vleselijke geneugten.

Vakantie

Dicht bij die spontane neigingen en vleselijke geneugten ligt het gevoel van de hedendaagse mens dat thuis niet goed genoeg is om tot rust te komen. Blijkbaar kunnen we ons moeilijk nog een vakantie bedenken – lees: een lege tijd – zonder dat we die opvullen met allerlei ‘ongewone’ gewaarwordingen: een andere plek, andere bezigheden, drukte alom.

Wereldvreemd

De coronacrisis dwingt ons ertoe dit automatisme weer in vraag te stellen. Het is zonder meer veiliger voor ons allemaal als we deze zomer niet massaal op vakantie vertrekken, maar wel thuisblijven. Michael Casey van de Australische cisterciënzerabdij Tarrawarra heeft het in zijn commentaar op de Regel - Strangers to the city uit 2005 - over monniken die vreemd in de stad zijn.

Een beetje wereldvreemd kan dus wel maar hoeft geen wereldvlucht te worden. Thomas Quartier