Theoloog Melibi: ‘De volgende paus komt uit Afrika of Azië’

De Kerk van de toekomst zal een universeler gezicht hebben, meent de Afrikaanse priester en bevrijdingstheoloog Cyprien Melibi.
26/08/2023 - 13:59
Cyprien Melibi
Cyprien Melibi © Religion Digital

De Afrikaanse priester en bevrijdingstheoloog Cyprien Melibi zegt dat de volgende paus uit Afrika of Azië afkomstig zal zijn. Volgens hem is ook de tijd aangebroken voor een Derde Vaticaans Concilie. Melibi was jarenlang in Spanje actie, maar keerde naar zijn vaderland Kameroen terug om daar een project voor kinderen uit arme gezinnen op te zetten.

Cyprien Melibi werd in 1970 in Kameroen geboren in een kroostrijk gezin met zes broers en zes zusters. Later studeerde hij bedrijfsmanagement en trad hij in bij de spiritijnen. In 2000 werd hij tot priester gewijd. De Afrikaanse geestelijke is vooral bekend dankzij zijn blog waarin hij zijn gedachten neerschrijft over de Afrikaanse cultuur, theologie op het zwarte continent, migratie en de bevrijding en emancipatie van Afrikanen. Momenteel is hij even terug in Europa om in Spanje zijn doctoraat in de theologie te voltooien. 

‘Wij bevinden ons in een tijdperk van verandering en ook in een tijd van verandering en dialoog binnen de kerk (…) Wij weten dat pausen gewone en buitengewone synoden hebben bijeengeroepen. Afrika heeft bijvoorbeeld twee buitengewone synodes gehad. De synode van oktober roept de vraag op wat de conclusies van een bepaalde synode waard zijn met betrekking tot de manier om de Kerk te besturen. Wij bevinden ons daar op een pad dat nog moet worden gedefinieerd. In die zin deel ik de bezorgdheid van sommigen over waar dit allemaal toe zal leiden.’ 


Multipolaire wereld

Melibi zegt dat de oorlog in Oekraïne ervoor gezorgd heeft dat vele Afrikanen sterker afstand nemen van het westen en grotere sympathie hebben gekregen voor China en Rusland. Vooral West-Europa geeft zich nog onvoldoende rekenschap van die evolutie. Europa draagt de last van de kolonisatie met zich mee en dat roept bij sommigen weerstand op, terwijl Afrikanen meer onbevangen kijken naar China, dat al langer in de Afrikaanse regio actief is en Rusland, dat onder meer met Wagner ook echte macht heeft in Afrika. 

‘De wereld van vandaag is multipolair geworden. Afrika is daarin op zoek naar zijn eigen plek.’ 

'Melibi is bang dat de Kerk, net als bij de onafhankelijkheidsbeweging in Afrika ,opnieuw de trein dreigt te missen. De veranderingen moeten een uitdaging zijn om na te denken over een kerk voor en door de Afrikanen. Tot op heden – en onder meer in de apostolische exhortaties ' Ecclesia in Afrika' (van Johannes Paulus II) en 'Africae munus' (Benedictus XVI) - dacht de Kerk na over Afrika. Maar dat is nog iets anders dan de Afrikaanse christenen te laten nadenken over hoe hun Kerk eruit moet zien, er zich tegelijk rekenschap van gevend dat er verschillende kerkelijke realiteiten bestaan op het Afrikaanse continent.'

De priester verwijst onder meer naar de wens dat Secam (het overleg van Afrikaanse bisschoppen) een eigen patriarchaat voor Afrika zou worden, zoals er elders al patriarchaten bestaan. 'Dat Kan de kerk in Afrika in staat stellen om een eigen koers te volgen, onder meer wat de wijding van getrouwde mensen betreft.'


Toekomst van de Kerk

Melibi begroet dat paus Franciscus recent de kardinaalscreatie van twee bisschoppen uit Afrika heeft aangekondigd. ‘De nieuwe kardinalen uit Kinshasa en Bangui zijn jonge bisschoppen met een visie. Zij zijn zeer toegewijd aan Afrika en nemen hun rol als herder van hun volk, van hun kerk bijzonder ernstig.’

Hij hoopt dat er later nog meer kardinalen van deze tweede generatie Afrikaanse kardinalen komen.

‘Op dit moment kunnen we in Afrika niet verder zonder een sterke katholieke kerk, institutioneel gezien. Vaak is die Kerk de enige stem om het onrecht aan te klagen.’

Wat de wereldkerk betreft bemerkt hij nog: ‘Ik geloof dat de volgende paus geen Europeaan zal zijn. De Kerk van de toekomst zal een universeler gezicht hebben. Ik geloof ook niet dat het een Latijns-Amerikaan zal zijn. Ik betwijfel bovendien dat een Amerikaan kan overtuigen. Daarom acht ik de kans groot dat de volgende paus uit Azië of Afrika komt. Bovendien wens ik dat de volgende paus een nieuw concilie samenroept. Maar dat kan deze paus niet samenroepen. Franciscus heeft al genoeg om handen en hij is al voldoende belast met zijn gezondheid. Ik hoop dat het volgende conclaaf de dynamiek die paus Franciscus op gang heeft gebracht niet zal onderbreken. Ik vertrouw op de Heilige Geest.’

Bron: Religion Digital