Titus Brandsma bleef naast zijn maatschappelijk engagement toch een echte hoogleraar

Dat benadrukt de nieuwe intellectuele biografie over de Nederlandse heilige, karmeliet, hoogleraar en hoofdredacteur die werd vermoord in Dachau.
16/05/2024 - 14:12
Titus Brandsma als hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Nijmegen
Titus Brandsma als hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Nijmegen © Nederlands Carmelitaans Instituut

Door zijn heiligverklaring twee jaar geleden (op 15 mei 2022) kreeg Titus Brandsma ruim aandacht. Vooral zijn maatschappelijk engagement, zijn verzet tegen de nazi's en zijn dood als martelaar in een concentratiekamp werden toen belicht. 

Volgens biograaf Inigo Bocken is zijn wetenschappelijke werk als hoogleraar filosofie en theologie wat op de achtergrond geraakt. Bockens nieuwste boek, een ‘intellectuele biografie’, streeft ernaar dit te veranderen. 

Denker voor Gods aangezicht: Titus Brandsma, een intellectuele biografie

Inigo Bocken

Boom, 2024, ISBN 9789024439454, 640 pagina's, 39,90 euro.

© Boom

'Ik denk dat Titus Brandsma heel bewust niet wilde dat de universiteit een ivoren toren was,' vertelt Bocken aan Katholiek Nieuwsblad. 'Tegenwoordig spreekt men binnen de universiteiten over "valorisatie" en moeten we allemaal kunstmatig proberen ons onderzoek in de samenleving vruchtbaar of bekend te maken. Dat deed Titus Brandsma eigenlijk van nature. Dat had te maken met zijn karmeliet zijn: contemplatie in de actie.'

Daarom ging hij overal lezingen houden, tot aan de rooms-katholieke brei- en naaivereniging in Arnhem toe. Daar voelde hij zich niet te goed voor.

Van 1923 tot aan zijn dood was Brandsma hoogleraar aan de toenmalige Katholieke Universiteit Nijmegen. Hij deed er onder andere onderzoek naar Geert Grote en de Moderne Devotie. 

'Hij vond het belangrijk dat we ons in de Nederlandse samenleving bewust werden van die geschiedenis van de Nederlandse vroomheid,' zegt zijn biograaf. 'Dat is een echte wetenschappelijke verdienste.'


Mensen verheffen

Naast zijn hoogleraarschap engageerde Brandsma zich sterk in journalistiek en onderwijs. Geen toevallige keuze, zegt Inigo Bocken, want Brandsma wilde kennis doorgeven. Hij liet zich daarbij inspireren door Teresa van Avila, die tegelijkertijd schreef voor theologen en voor haar medezusters. 'Ik denk dat dat hem tekent in zijn activiteiten. Hij bestudeerde allemaal ingewikkelde dingen om die dan, zoals Bomans het zegt, bij de katholieke wasbazen te brengen.' 

Hij wilde de mensen verheffen. Dat woord wordt tegenwoordig niet meer gebruikt, maar het past zeker bij Titus Brandsma. Dat zag hij als zijn taak.

Bron: Katholiek Nieuwsblad 

 

Wie was Titus Brandsma?