Verschillen tussen protestanten en katholieken zijn weggeëbd

Vijfhonderd jaar na het begin van de Reformatie resten zowel in Europa als in de Verenigde Staten nauwelijks nog theologische verschillen tussen de protestanten en de katholieken. De vijandschap die een eeuw lang heeft geresulteerd in oorlogen en vervolging is bijna volledig verdwenen en vandaag zijn zowel katholieken als protestanten bereid om elkaar als broers en als leden van dezelfde familie te aanvaarden. Zo luidt althans het opmerkelijke besluit van een pas gepubliceerde studie van het Onderzoeksbureau voor Godsdienststatistiek Pew.

De relatie tussen katholieken en protestanten wordt vandaag niet langer gekenmerkt door tegenstelling, maar door dialoog en samenwerking. Pew

Maarten Luther verkondigde destijds dat wij de eeuwige redding slechts door het geloof kunnen bereiken. Maar vandaag gelooft de meerderheid van de protestanten dat daarvoor zowel geloof als goede werken nodig zijn. Ook over het protestantse sola scriptura wordt vandaag genuanceerd gedacht. 52 % van de protestanten erkent, net zoals de katholieken, naast de Bijbel ook het belang van de traditie en de kerkelijke leer. In de VS onderschrijft nauwelijks nog 30 % van de protestanten het sola fide, sola scriptura, al blijft daarvoor een groot draagvlak bestaan bij Amerikaanse blanke evangelische christenen. 65 % van de Nederlandse katholieken en protestanten en zelfs 78 % in Duitsland houden gemeenschappelijke opvattingen erop na. In Duitsland, de bakermat van het protestantisme, noemt 48 % van de bevolking zich katholiek en 28 % protestant.

Het onderzoek van Pew, Five Centuries After Reformation, Catholic-Protestant Divide in Western Europe Has Faded, bevestigt dat de geloofspraktijk in West-Europa, zowel bij katholieken als protestanten, sterk is gedaald. 12 % van de West-Europese katholieken en 14 % van de protestanten bidt dagelijks. 8 % van de protestanten en 14 % van de katholieken in West-Europa woont minstens een keer per week een kerkdienst bij. 

Geografisch blijft het onderscheid tussen de traditioneel katholieke en traditioneel protestantse landen bestaan, maar qua opvatting verschillen zij nog weinig. Pew.  

De studie van Pew, waarvoor over een periode van 5 maand in Europa bijna 25.000 mensen werden ondervraagd, bevestigt de onuitwisbare stempel van de secularisatie in de West-Europese samenleving. 48 % van de Nederlanders bestempelt zich als atheïst, agnost of behorend tot geen enkele godsdienst. Maar tegelijk ligt de kerkpraktijk bij Nederlandse protestanten veel hoger dan in andere Europese landen. 43 % van de Nederlandse protestanten woont nog minstens wekelijks een kerkdienst bij. Duitsland is het meest tolerante land van Europa voor andere geloofsopvattingen. In heel Europa is een overweldigende meerderheid van protestanten en katholieken bereid om leden van de andere christelijke geloofsgemeenschap volop te aanvaarden, ook als familielid.

Bron: Pew/The Guardian

Five Centuries After Reformation, Catholic-Protestant Divide in Western Europe Has Faded

Commentaar van Pew bij de studie