Wereldgebedsdag Zorg voor de Schepping: ‘In zorg voor aarde raken mysterie van mens en God elkaar’

1 september is sinds een tiental jaar een oecumenische Wereldgebedsdag voor de Zorg voor de Schepping. Wereldwijd staat christenen van diverse denominaties erbij stil dat er een levensader loopt tussen God, mens en de aarde. Het is voor christenen niet enkel een morele opdracht om onze voetafdruk – ook in de vakantie – te beperken, maar een wezenlijke uitdrukking van ons geloof, zo legt paus Franciscus uit in zijn boodschap voor deze oecumenische gebedsdag. Het misbruik van de natuur door de mensheid vereist een echte bekering en verandering van levensstijl.

Hoop en handel met de schepping mee

Thema is dit jaar Hoop en handel met de schepping mee, ontleend aan de brief van Paulus aan de Romeinen (8,19-25), waarin de apostel uitlegt wat het betekent om te leven in de Geest: ondanks het lijden en de vergankelijkheid van mens en natuur leven we met de zekere hoop dat we helemaal mogen openbloeien in Christus.

Hoe zijn wij gelovig geworden?, vraagt de paus aan de lezer. En hij geeft zelf het antwoord: ‘Dat is niet omdat we op een dag besloten hebben om te geloven in een transcendent wezen, tegen alle rede in. Het is omdat de Heilige Geest in ons is uitgestort, om het met Paulus te zeggen. En de allereerste vrucht die de Geest voortbrengt is: liefde.’

Leven vanuit het geloof betekent dus ook: streven naar liefde, broederschap, vriendschap en gerechtigheid voor iedereen. ‘Moeder aarde is bedoeld als een plaats van vreugde en een belofte van geluk voor iedereen. Ons christelijk optimisme is gebaseerd op een levende hoop: het besef dat alles is geordend tot de glorie van God, tot de uiteindelijke voltooiing in zijn vrede.’

Deze hoop is geen naïef optimisme. Ze gaat de diepte in van het lijden, wetend dat na barensweeën de vreugde van een geboorte volgt. Ze is in staat om standvastig te blijven, ook als alles tegen lijkt te zitten. En daarin houdt de Heilige Geest ons waakzaam. ‘Hij leidt ons voortdurend en roept ons op tot bekering, tot een verandering van levensstijl om weerstand te bieden aan de aantasting van onze omgeving en tot betrokkenheid bij die maatschappijkritiek, die bovenal een getuigenis is van de reële mogelijkheid van verandering.’

Ethische grenzen te stellen aan AI

Hopen en handelen met de schepping mee, betekent ook dat we onze krachten bundelen met alle mensen van goede wil, vindt de paus, waarna hij het heeft over ‘de kwestie van menselijke macht, de betekenis en de grenzen ervan’. In deze context is het dringend noodzakelijk om ethische grenzen te stellen aan de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie,’ zegt de paus, ‘aangezien haar kracht gebruikt kan worden om de mensheid en de natuur te overheersen, in plaats van ingezet te worden ten dienste van vrede en integrale ontwikkeling’.

• Lees ook de Boodschap voor de Werelddag van de Vrede (2024), waarin paus Franciscus de kansen én risico’s van AI voor de wereldvrede uitvoerig bespreekt.

‘Het opeisen van het recht om de natuur te bezitten en te domineren en haar naar believen te manipuleren, is een vorm van afgoderij, een Prometheïsche versie van de mens die, bedwelmd door zijn technocratische macht, de aarde arrogant in een 'gedegradeerde' toestand plaatst, beroofd van Gods genade.’

De bescherming van de schepping, legt de paus uit, ‘is niet alleen een ethische kwestie, maar ook een bij uitstek theologische, want het is het punt waar het mysterie van de mens en het mysterie van God elkaar raken'. De paus moedigt de gelovigen aan om zich hun identiteit als ‘kinderen van de Vader’ te herinneren. En hij besluit: ‘Zo kan ons leven een lied van liefde worden voor God, voor de mensheid, met en voor de schepping.'

Bron: Vatican News