2021 in 7 onvergetelijke beelden: 3 sublieme vrouwen en de paus
#1 Kerknet interviewt paus Franciscus
Een vleugje trots met moeite bedwingend, zijn we toch allereerst heel dankbaar voor onze ontmoeting met paus Franciscus in maart 2021. Samen met bisschop emeritus Luc Van Looy konden Koen Vlaeminck en Lieve Wouters de paus interviewen voor de tweede editie van het magazine Oh God. Een van de quotes die ons bijblijft, is:
Op weg gaan, is nooit verkeerd. Je kan de verkeerde weg nemen of verloren lopen, maar je hebt tenminste iets geprobeerd. Paus Franciscus
Alleen wie zijn hele leven gezellig thuis blijft, heeft ongelijk, ging de paus verder. Want het leven is een tocht.
Het thema van het interview was ‘op weg zijn’, heel toepasselijk en onbewust vooruitziend, want in oktober zou de paus een Synode over Synodaliteit lanceren. Letterlijk vertaald: samen op weg om samen op weg te gaan. Al wie bekommerd is om de kerk, wordt uitgenodigd om deel te nemen aan het onderscheidingsproces over de weg die we samen op moeten. Daartoe worden in alle bisdommen en ook in parochies, scholen en verenigingen gespreksgroepen ingericht.
#2 Historisch pausbezoek aan Irak
Als eerste paus ooit bracht paus Franciscus van 5 tot 8 maart een historisch bezoek aan Irak. Hij ontmoette onder meer grootayatollah Ali al-Sistani, geestelijk leider van de Iraakse sjiieten en pleitbezorger van de vrede en het religieuze pluralisme in Irak.
In 2019 had de paus ook al een veelbetekenende ontmoeting met een vooraanstaand leider van de soennitische islam, grootsjeik Ahmed al-Tayeb, met wie hij toen het document Menselijke broederlijkheid lanceerde, dat religieus geïnspireerd geweld veroordeelt. Intussen publiceerde de paus ook de encycliek Fratelli tutti (Allen broeders), waarin hij het thema van wereldwijde broederlijkheid verder uitspit.
In Ur, de geboortestad van onze gemeenschappelijke aartsvader Abraham, bad de paus samen met vertegenwoordigers van diverse religieuze stromingen het Gebed van de kinderen van Abraham. Een onvergetelijke viering die diepe indruk naliet in het door oorlog verscheurde land. Bekijk ook het videoverslag van Rudi Vranckx voor het Journaal (Eén).
Verder reisde de paus dit jaar naar Hongarij en Slovakije, waar hij onder meer een ontmoeting had in een bouwvallig Roma getto. Twee Vlaamse Roma reisden ervoor naar hun land van herkomst en vertelden erover aan Kerknet. En naar Griekenland en Cyprus, een ontmoeting die eens te meer in het teken stond van verzoening en aandacht voor vluchtelingen.
#3 Watersnood teistert Wallonië en zet COP26 op scherp
Woensdag 14 juli zal in het geheugen van veel landgenoten gegrift blijven als de dag waarop een dagenlang onweer uitbarstte. Er vielen in ons land 41 doden en 20.000 mensen zaten zonder elektriciteit, vooral in de provincie Luik. Heel wat slachtoffers wachten nog altijd op structurele hulp en zitten, in de winterkou, zonder degelijke verwarming. De solidariteit vanuit Vlaanderen was en is dan weer hartverwarmend.
De klimaattop in Glasgow in oktober had voldoende schrijnende beelden voor ogen van natuurrampen ten gevolge van de klimaatverandering. Toch bleef een echt hoopvol en toekomstgericht akkoord uit. Klimaatactiviste Greta Thunberg, en met haar vele anderen, geven echter niet op. Ook de Laudato Si’-beweging, genoemd naar de encycliek waarin paus Franciscus het sociaal denken van de kerk op ecologische leest schoeit, liet van zich horen. Herbekijk de toespraak van de paus, uitgezonden op de BBC.
#4 Asielcrisis duurt voort
De asielcrisis nam in België en aan de buitengrenzen van de Europese Unie opnieuw schrijnende proporties aan. In mei gingen 400 mensen zonder papieren in hongerstaking in de Brusselse Begijnhofkerk, de VUB en ULB. Pas in juli hielden ze ermee op, na de belofte van een neutraal punt waar de betrokkenen inzicht konden krijgen in hun dossier. Dat punt is er nog altijd niet gekomen.
Een Pano-reportage waarin aangetoond werd dat 100.000 mensen zonder papieren in ons land wonen en vaak ook werken, blootgesteld aan allerlei vormen van uitbuiting, deed de vraag rijzen of er nu echt geen pragmatische oplossing kan gevonden worden (interview directeur Baudouin Van Overstraeten van Jesuit Refugee Service).
Intussen proberen migranten in bootjes vanuit Frankrijk het Kanaal over te steken naar Engeland. 25.000 mensen slaagden daar dit jaar in. Maar lang niet iedereen bereikt het ‘beloofde land’. In november verdronken in één klap 27 transmigranten. Intussen zet Frontex een vliegtuig in dat de migratie over zee in kaart wil brengen en rampen moet voorkomen.
Ook aan de grens van Polen met Wit-Rusland kwam de asielcrisis tot een hoogtepunt. Daar werden asielzoekers de speelbal in een politiek machtsspel tussen de Wit-Russische president Loekasjenko en de Europese Unie.
#5 Ook een vaccinatie tegen eenzaamheid en radicalisering, aub
Het goede nieuws van 2021 was ongetwijfeld de succesvolle vaccinatiecampagne, die de kerken in juli na meer dan een jaar eindelijk toeliet om de deuren weer open te gooien. Sommige kerken, zoals de Heilige Hartkerk in Antwerpen, transformeerden zelfs tijdelijk in een vaccinatiecentrum voor mensen die door hun kwetsbare situatie geen uitnodiging kregen langs officiële weg: dak- en thuislozen, mensen zonder papieren.
Intussen heeft virus behalve de fysieke ook de mentale gezondheid van veel mensen aangetast. Protestmarsen en -feesten als La Boum toonden aan dat de maatregelen die nodig waren om het aantal doden en de noodtoestand in ziekenhuizen te beperken, op weerstand stuitten. Ze brachten een beperking van de vrijheid met zich mee, vaak samengaand met eenzaamheid. Sociale media bleken niet alleen een middel tot verbinding, maar ook tot radicalisering.
#6 Wereld neemt afscheid van Angela Merkel
Integer zijn en blijven. En toch de top bereiken en daar zelfs waardering voor krijgen. Het kan. Duits bondskanselier Angela Merkel kreeg in de Bondsdag een staande ovatie en minutenlang applaus, dat ze in grote eenvoud en dankbaarheid in ontvangst nam. Op de militaire afscheidsceremonie zei ze: Als ik vandaag voor u sta, voel ik bovenal dankbaarheid en nederigheid...
Ik zou u willen aanmoedigen om de wereld door elkaars ogen te blijven zien, met vreugde in uw hart. Angela Merkel
Ze bedankte al haar medewerkers en wenste haar opvolger Olaf Scholz veel succes. Verder riep ze op de democratie te verdedigen tegen haat, geweld en fake news en om weerstand te bieden tegen complottheorieën die wetenschappelijke kennis miskennen. Merkel: Onze democratie leeft er ook van dat we als democraten de grens afbakenen wanneer haat en geweld worden beschouwd als een legitiem middel om de eigen belangen te doen gelden.
#7 Terug naar het begin: Amanda Gorman
Chronologisch gezien hadden we ons overzicht met haar moeten beginnen, maar laten we 2021 uitzwaaien met de hoopvolle woorden van deze jonge dichteres die voor het voetlicht van de wereld trad in januari, Amanda Gorman.
Er is altijd licht. Als we maar dapper genoeg zijn om het te zien. Als we maar dapper genoeg zijn om het licht te zíjn. Amanda Gorman
Haar gedicht The Hill We Climb (De heuvel die we beklimmen) op de inauguratie van president Biden weerklonk in alle talen en raakte een gevoelige snaar: ja, het leven brengt beproevingen en ja, je kan ze overwinnen. Op Kerknet bespraken we de christelijke achtergrond van Amanda en haar wereldberoemde gedicht.
Het werd een life changing jaar voor de toen 22-jarige. Onlangs bracht ze een gedichtenbundel uit met als titel Call Us What We Carry, waarin ze van de pandemie een nieuw literair hoogtepunt maakt, een nieuwe hill to climb.
We sluiten ons aan bij haar boodschap aan de wereld, een oproep voor 2022: Hou moed, wees dapper!