Sint-Janskruid - Hypericum perforatum voor meer innerlijk licht

Rond de feestdag van Sint-Jan op 24 juni bloeit het Sint-Janskruid (Hypericum perforatum). Je ziet de struikjes tot 1 meter hoog met botergele bloemen en kleine ovale blaadjes wel eens langs weiden of in de wegberm. 

Om zeker te zijn dat je met Sint-Janskruid te maken hebt, en niet met een ander lid van de hertshooifamilie, pluk je een blaadje en houd je het tegen het licht. Je ziet dan massa’s fijne doorzichtige puntjes, vandaar de Latijnse naam perforatum. De puntjes zijn in feite geen gaatjes, maar wel minuscule oliekliertjes. Het is een olierijke plant. Zo geeft hij een rood-paarse kleurstof af als je de bloemen tussen je vingers wrijft. 

Betekenis

De Sint-Jan waarnaar het kruid verwijst, is Johannes de Doper. In het Evangelie is hij een profeet die als eerste Jezus identificeert als Zoon van God. Hij is dus een brugfiguur tussen de profeten van het Eerste Testament en de reddende aanwezigheid van Jezus in het Nieuwe Testament. De rode kleurstof in de plant kan symbolisch verwijzen naar het bloed van Christus of naar het bloed van Johannes zelf die onthoofd werd. 

Sint-Jansfeesten vinden plaats rond de langste dag en zijn op die manier een christelijke vervanger van vroegere zonnewendefeesten. Het is niet moeilijk om in de felgele bloemen van het Sint-Janskruid een verwijzing naar zon en licht te zien. 

Dat mag je ook metaforisch verstaan als innerlijk licht. Van Johannes de Doper wordt in het Evangelie gezegd dat hij kwam om te getuigen van het licht, dat wil zeggen Christus (Johannes 1,7). 

In het volksgeloof speelde Sint-Janskruid een rol als afweermiddel tegen het kwaad. De gaatjes in de bladeren zouden zijn ontstaan toen de duivel met zijn klauwen de kracht van het kruid wilde breken. 

Gebruik 

Opgelet: niets op deze pagina is bedoeld als of mag gebruikt worden als vervanging van een professionele medische diagnose, advies of behandeling. Raadpleeg voor elke aandoening uw arts of een andere bevoegde zorgverlener. Negeer nooit medisch advies en stel nooit uit om ernaar te vragen omwille van iets dat u op deze pagina leest.

Sint-Janskruid heeft een lange traditie als medicinaal kruid, vooral als wondhelend middel en antidepressivum (innerlijk licht), maar ook als massageolie tegen krampen en zenuwpijn. 

Enige voorzichtigheid is op z’n plaats.

• Sint-Janskruid kan de huid gevoelig maken voor zonnebrand (fotosensibilisatie). De huid beter niet blootstellen aan de zon als je Sint-Janskruid gebruikt. 
• Sint-Janskruid kan de werking van geneesmiddelen (ook de pil) beïnvloeden. Sint-Janskruid niet gebruiken zonder je arts te raadplegen als je medicijnen neemt. 
• Zwangere vrouwen kunnen Sint-Janskruid beter niet gebruiken.

Je kan de bloemen oogsten op een droge dag door hele trosjes af te knippen met een schone schaar en in een schoon bord te laten vallen. Zet het bord met de bloemen na de oogst even weg zodat beestjes de kans hebben om te vluchten. Die wil je liever niet in je bereiding. ;-)

Voor uitwendig gebruik kan je Johannesolie maken door 100 g bloemen 3 à 4 weken te laten trekken in 200 ml olijfolie of zonnebloemolie. Dit wil zeggen, een vol confituurpotje bloemen aangevuld met olie. ;-) Regelmatig eens schudden. Zeef de prachtige rode olie zonder uit te persen. Het plantensap mag niet in de olie. Bewaar in een donkere fles of op een donkere plaats. 

Voor inwendig gebruik kan je Sint-Janstinctuur maken door 100 g bloemen 3 à 4 weken te laten trekken in 200 ml alcohol (40% of meer). Een vol confituurpotje bloemen aangevuld met alcohol dus. Regelmatig even schudden. Daarna de rode vloeistof zeven. Bewaar in kleine druppelflesjes. Gebruik drie keer per dag 10 tot 15 druppels in een beetje water.

In je tuin

Sint-Janskruid is een makkelijke en decoratieve aanwinst voor je tuin. Het houdt van een goed waterdoorlatende tot droge plek met veel zon. 

Hou er rekening mee dat Sint-Janskruid weinig bodembedekkend is. Je kan er gerust nog een laag bodembedekkertje onder planten of de grond afdekken met organisch materiaal (mulch) om groei van ongewenste kruiden tegen te gaan.  

Vermeerderen kan door spontaan uitzaaien, scheuren van de pollen in voor- of najaar en stekken in de zomer. Voor stekjes met de meeste kans op slagen ga je als volgt te werk:

1. Scheur een takje af van ongeveer 10 cm. Er blijft dan een hieltje zitten onderaan het takje. 
2. Verwijder de onderste blaadjes.
3. Verwijder de top van het takje. 
4. Pot het stekje op en behandel het met de nodige zorg zoals andere stekjes.

Vond je dit interessant? Deel dit artikel via Facebook of via e-mail.

Ontdek nog meer geestkrachtige planten

Meer weten

• Sint-Janskruid leren determineren - Flora van Nederland
• Johannes de Doper - KRO-NCRV 
• Meer over de werking van Sint-Janskruid - AnneTannes Tuin
• Tini Brugge, Vanessa van Koppen. De rijke wereld van kloosterkruiden. Kok, 2016, ISBN 9789043525558, 154 pagina's. Bestel via Bol
• Gérard Debuigne, François Couplan. Geneeskrachtige planten- & kruidengids. M-Books / Standaard UItgeverij, 2018, ISBN 9789022335277, 224 pagina's. Bestel via Bol
• Tini Brugge, Isabel Rottiers. Geheimen uit de kloostertuin. Lannoo / Ten Have, 2006, ISBN 9789059950610, 160 pagina’s. Bestel via Bol