Vanaf nu is het ‘zalige Ana de Jesus’. Alle Belgische heiligen en zaligen in een overzicht
#1 Ana de Jesus (1545-1621) - zalig
Op haar negende was Ana de Lobera y Torres wees. Ze trad in bij karmelietessen maar voegde zich na een ontmoeting met Theresia van Ávila bij haar hervormingsbeweging, de ongeschoeide karmelietessen. Ana was de rechterhand van de 'grote Theresia'. Ze maakte dat haar gedachtegoed internationaal doorbrak. Eind januari 1607 richtte ze in Brussel een eerste klooster op. Nadien werden van daaruit nog andere Karmels gesticht in ons land en daarbuiten. Zo werd Ana van Jezus een belangrijke figuur voor het christelijk leven in België. En vanaf zondag 29 september 2024 dus een nieuwe 'Belgische zalige'.
Lees ook: Een pittige dame die de Karmel naar Brussel bracht
#2 Charles Deckers (1924-1994) - zalig
27 december 1994, Algerije. Daags na zijn 70ste verjaardag zocht witte pater Charles Deckers zijn medebroeders op in hun gemeenschap in Tizi-Ouzou, hoofdstad van Kabylië. Een halfuur na zijn aankomst viel een groep terroristen van de GIA binnen. Samen met de Franse overste van de gemeenschap, Jean Chevillard (69) en zijn twee medebroeders Christian Chessel (36) en Alain Dieulangard (75) werd ook Charles in de binnentuin neergeschoten.
De Antwerpse witte pater was in 1955 naar Algerije gezonden. De islam bestuderen en op grond van raakpunten een dialoog te ontwikkelen die mensen nader tot elkaar zou brengen, dat zag hij als zijn levenstaak. Daarom werd hij Algerijn met de Algerijnen, Berber met de Berbers. Tussen 1976 en 1983 is hij persona non grata omdat hij het onder het FLN-regime opneemt voor de achtergestelde bevolkingsgroep in Kabylië. Het Algerije waar hij naar terugkeert, krijgt steeds meer te maken met islamitisch geïnspireerd protest tegen het socialistische en dictatoriale beleid. Dat protest zal zich ook tegen de christelijke buitenlanders richten.
#3 Damiaan (1840-1889) - heilig
Als missionaris van de Heilige Harten trok Jozef De Veuster naar Hawaï. Daar werd hij in 1864 tot priester gewijd. Destijds werden de melaatsen van Hawaï in quarantaine geplaatst op het eiland Molokai. 800 tot 1000 melaatsen, grotendeels aan hun lot overgelaten. Damiaan maakte zich tot hun gelijken en sprak van wij, melaatsen. Zijn smeekbrieven naar Engeland, die ook hun weg vonden naar de pers, brachten embryonale ontwikkelingshulp op gang. In november 1884 werd bij hemzelf lepra vastgesteld. Zijn zelfgave fascineerde wereldwijd veel mensen, en vandaag nog steeds.
In 1995 werd hij door paus Johannes Paulus II zalig verklaard tijdens een openluchtmis voor de basiliek van Koekelberg. En in 2009 volgde zijn heiligverklaring in Rome. Zijn feestdag valt op 10 mei, de verjaardag van zijn aankomst op Molokai.
Lees ook: Pater Damiaan: 10 treffende citaten uit zijn brieven
#4 Valentinus Paquay (1828-1905) - zalig
Jan Louis Paquay nam als minderbroeder de naam Valentinus aan, maar is beter bekend als het Heilig Paterke van Hasselt. Tijdens zijn leven maakte hij grote naam als biechtvader en stond hij bekend als uitermate hulpvaardig. Zijn begrafenis bracht een ware mensenmassa op de been en zijn graf werd al gauw een bedevaartsoord.
In 1926 werd zijn lichaam overgebracht naar de grafkapel in de Minderbroedersstraat in Hasselt. Daar is ook een museum aan hem gewijd. Valentinus Paquay werd zalig verklaard in 2003.
#5 Amandina van Schakkebroek (1872-1900) - heilig
Maria-Pauline Jeuris trad als lid van de Derde Orde in bij de zusters franciscanessen van Maria in Antwerpen. Deze jonge Franse congregatie was helemaal op missiewerk gericht. Amandina werd naar China gezonden.
In 1900 brak daar de Bokseropstand uit. Alle christenen kregen het bevel het land te verlaten. Ondanks aandringen van de kerkleiding besloten heel wat religieuzen te blijven. Zuster Amandine werd met 31 andere missionarissen onthoofd. De hoofden van enkele bisschoppen werden bij de stadspoorten tentoongesteld.
Op 1 oktober 2000 werd zuster Amandine samen met 120 lotgenoten heilig verklaard, wat in China toen veel wrevel opwekte.
#6 Edward Poppe (1890-1924) - zalig
Als jonge priester werd Edward Poppe benoemd tot onderpastoor van de arbeidersparochie Sint-Coleta in Gent. Hij herinnerde zich de woorden van zijn vader: Als ge priester wilt worden, moet ge er zijn voor de armen. Daarom legde hij zich toe op hun geloofsopvoeding en op vorming van catechisten.
Hij werd de bezieler van de Eucharistische Kruistocht, een beweging die zich niet beperkte tot kinderen maar ook vele groepen van volwassenen verzamelde. Kardinaal Mercier benoemde hem tot geestelijk directeur van de Belgische seminaristen en religieuzen in militaire dienst in Leopoldsburg. Priester Poppe had een wankele gezondheid. Hij stierf op 33-jarige leeftijd aan een hartcrisis.
Op 3 oktober 1999 werd priester Poppe door Johannes Paulus II op het Sint-Pietersplein in Rome zalig verklaard. Vandaag loopt het proces voor de heiligverklaring.
Lees ook: Precies 100 jaar geleden gestorven: priester Poppe wordt dit weekend herdacht
#7 Broeder Isidoor (1881-1916) - zalig
Isidore De Loor uit Vrasene trad in 1906 in bij de passionisten en nam de naam Isidoor van de Heilige Jozef aan. Hij werd bekend door zijn intens gebedsleven en eenvoud. Ook in zijn niet aflatende bereidheid om mensen in nood te helpen, toonde hij zijn vroomheid. Op zijn 30ste werden de eerste tekenen van kanker vastgesteld. Hij stierf op 35-jarige leeftijd.
Hij werd zalig verklaard op 30 september 1984. Zijn grafkapel bevindt zich in de Sint-Antoniuskerk van Kortrijk, dat uitgroeide tot bedevaartsoord.
#8 Marie Deluil-Martiny (1841-1884) - zalig
In 1873 stichtte de uit Marseille afkomstige Marie Deluil-Martiny in Berchem (Antwerpen) de congregatie Dochters van het Heilig Hart van Jezus, die zich toelegde op de aanbidding van het Heilig Sacrament. Zo ligt ze aan de basis van de devotie tot het Heilig Hart, die zich snel verbreid over de wereld. Ook in haar geboortestad stichtte ze een klooster, waar ze in 1884 werd doodgeschoten door een anarchist.
In 1989 werd ze zalig verklaard. Haar stoffelijk overschot werd bewaard in een glazen schrijn in de Basiliek van het Heilig Hart in Berchem, dat in 2013 verhuisde naar het hoofdhuis van haar congregatie in Rome.
#9 Mutien-Marie Wiaux (1841-1917) - heilig
Louis Joseph Wiaux trad in bij de broeders van de Christelijke Scholen in Namen en ontving daarbij de naam Mutien-Marie. Na zijn opleiding als docent werd hij leraar in Malonne. Zijn eenvoudige toewijding en intens gebedsleven leverden hem de bijnaam van Biddende Broeder op.
In de Eerste Wereldoorlog wist hij het schoolgebouw te beschermen tijdens de bezetting door de Duitsers. Na zijn dood gebeurden op zijn voorspraak wonderen en werd de plaats in Malonne, waar hij begraven ligt, een bedevaartsoord.
In 1989 werd hij heilig verklaard. Zijn faam bereikte ook Vlaanderen: in de Sint-Martinuskerk te Aarsele staat sinds 1988 een beeld van de Biddende Broeder.
#10 Jan Berchmans (1599-1621) - heilig
Hij leefde in de 17de eeuw, maar met zijn canonisatie in 1888 was Jan Berchmans goed voor de eerste heiligverklaring in het nog jonge België. Gestorven op 22-jarige leeftijd, moet hij wel een heel godvruchtig kind geweest zijn. En dat was hij ook. Vanaf zijn 9de woonde hij bij de pastoor van de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Diest en op zijn 11de droeg hij een tonsuur als teken van zijn vaste voornemen om priester te worden. Als briljante scholier volgde hij les in het pas opgerichte jezuïetencollege in Mechelen. In 1616 trad hij toe tot de orde. Hij stierf tijdens zijn studies in Rome. Zijn laatste woorden waren: 'Jezus, Maria.' Toen al werd hij als heilige beschouwd en mensen vochten om een reliek van zijn opgebaarde lichaam.
Zijn geboortehuis in Diest (De Gulden Maene) werd in 2012 gerestaureerd om te gebruiken als weekkapel in het centrum van Diest. Heel wat jezuïetenscholen in Vlaanderen werden genoemd naar Jan Berchmans, patroon van kinderen en jongeren en midsdienaars. Zijn faam reikt tot in de Verenigde Staten (Louisiana, na de wonderbaarlijke genezing van zuster Mary Wilson) en Polen, waar hij tot voorbeeld voor misdienaars strekt.
Bovendien zijn er nog 3 processen tot zaligverklaring lopende:
#1 Moeder Martha (1891-1967)
Martha Vandenputte uit Sint-Joost-ten-Node sticht in 1927 de congregatie van de missionarissen van het Allerheiligste Kruis en Passie van de Heer Jezus Christus, ook gekend als de zusters passionisten. Ze bleef haar hele leven overste en wordt dan ook vooral herinnerd als Moeder Martha, een behulpzame, gastvrije en intelligente vrouw. Haar zusters vertrekken naar Congo waar verschillende missiehuizen ontstaan.
In 2011 startte het aartsbisdom de procedure voor haar zaligverklaring. In het kader daarvan werd haar lichaam opgegraven en herbegraven in de crypte van het nieuwe klooster naast de Heilig-Hartkerk in Tienen. De diocesane fase werd afgesloten in 2013 en het dossier overhandigd in Rome.
#2 Constant Lievens (1856-1893)
De jonge Constant Lievens uit Moorslede trekt als jezuïet missionaris naar India, waar hij het opneemt voor de uitgebuite kastelozen. Evangeliseren betekende voor hem: mensenrechten verdedigen en daarbij de onwetendheid, het fatalisme en de angst uit het leven van de mensen wegnemen. Lievens wordt ervan beschuldigd de mensen op te zetten tegen de Britse kolonisator maar weerstaat die kritiek en wordt vrijgesproken.
Lievens heeft een zwakke gezondheid. Zijn werk in India put hem helemaal uit. Op 37-jarige leeftijd sterft hij in het klooster in Heverlee, maar de Lievensmissie in India groeit toch uit tot een vitale kerkgemeenschap. In 1993 wordt zijn stoffelijk overschot van België naar India overgebracht en bijgezet in de kathedraal van Ranchi.
In 2001 wordt het proces tot zaligverklaring geopend. In 2006 wordt in de Sint-Martinuskerk van Moorslede een devotieruimte ingewijd met de bijzetting van Lievens’ dopende en zegenende rechterhand.
Blader door de tijdlijn van zijn leven.
Toon groot formaat in een nieuw venster
#3 Jozef Triest (1760-1836)
Met een plechtigheid in 2001 in de Gentse Sint-Baafskathedraal werd de procedure tot zaligverklaring van kanunnik Petrus Jozef Triest aanhangig gemaakt. Kanunnik Triest was van groot belang voor het maatschappelijk leven in het Gent van de 19de eeuw. Je mag hem gerust de spilfiguur noemen in de armenzorg, de sociale huisvesting, de zorg voor weeskinderen en vondelingen, voor bejaarden en voor psychisch zieken, enzovoort. Daarnaast stichtte hij meerdere congregaties waarvan de zusters en broeders zich richtten op al dat sociaal werk. Meest bekend zijn de Broeders van Liefde, die nog altijd onder meer een heel aantal scholen, een ziekenhuis en daklozenopvang beheren in Gent.
In 2013 werd zijn lichaam even opgegraven om de stoffelijke resten te herkennen en te conserveren. In 2015 werd de diocesane fase van het proces afgesloten en het dossier in Rome overhandigd.
Hoe kun je zalig of heilig worden en wat is het verschil?
Een heilige is altijd eerst zalig geweest, maar een zalige wordt niet per se ook heilig. Er moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan om de status van zalige of heilige te bereiken.
Voor een zaligverklaring zijn de voorwaarden:
- dat er een spontane verering bestaat van de persoon op de plek waar hij of zij van betekenis is geweest. De vraag naar zaligverklaring komt van de gelovigen zelf.
- dat de kandidaat een ‘buitengewoon deugdelijk leven’ leidde
- dat er op voorspraak van de kandidaat een wonder gebeurde of dat de kandidaat stierf als martelaar/geloofsgetuige
Voor een heiligverklaring is een tweede wonder nodig (in het geval van zalige martelaren een eerste wonder). Een zaligverklaring gebeurt meestal in het land waar de kandidaat geleefd heeft. Een heiligverklaring gebeurt met een mis op het Sint-Pietersplein in Rome.