Waar was God? [standpunt]
‘Ooit was ik godsdienstleraar. Een boeiende periode, dat hoeft geen betoog, al was het alleen maar voor de vrijmoedige vragen die de leerlingen me soms voor de voeten wierpen. Een van die vragen herinner ik mij in het bijzonder: Waar was God in de concentratiekampen?
Als beginnend leerkracht, nog niet beducht op zulke indringende vragen, stond ik even met de mond vol tanden. Ik kocht mezelf wat tijd door te polsen wat de rest van de klas zou antwoorden op die vraag, gesteld dat er zo snel al een antwoord kon worden geformuleerd op een vraag waarover ongetwijfeld ingewikkelde essays en doorwrochte boeken worden geschreven. Van achterin de klas klonk het plots: De vraag is niet: waar was God? Maar eerder: waar was de mens?
Het antwoord deed ons nog harder nadenken dan de vraag.
Ik moest aan dit voorval denken bij het artikel over het religieuze leven in het kamp van Dachau. Daarin lees je hoe recent onderzoek aantoont dat er ook in dat gruwelkamp een sterke religieuze gemeenschap bestond. 2.720 priesters zaten er opgesloten, met als geestelijk leider nota bene een Vlaamse jezuïet, Leo De Coninck. Katholieke, protestantse en orthodoxe geestelijken deelden er lief en vooral veel leed, maakten kennis met elkaars tradities. Toen er een epidemie van tyfus uitbrak in het kamp, meldden verscheidene priesters zich vrijwilliger aan om bij de stervenden te worden opgesloten, met de stellige wetenschap dat ook zij zouden worden besmet.
Hoe het gesprek in de klas verderging, dat kan ik me niet meer herinneren, en over de religieuzen in Dachau wist ik toen nog niets. Maar wat had ik de klas er toen graag over verteld. Hoe de mens er wel was in Dachau. En God, in die mede-lijdende mens aanwezig. ”
• Reageren op dit artikel? Mail naar Koen Vlaeminck.