De Krijtberg: Elk van de zaligsprekingen past in tweet [audio]

Aflevering 8: Elk van de zaligsprekingen past in een tweet

▷Naar de podcast op Apple Podcast
▷Naar de podcast op Spotify

Nikolaas Sintobin s.j. is de internetpastor van de jezuïeten. Hij woont en werkt in Amsterdam. Als jongeling raakte hij danig geïntrigeerd door de Ignatiaanse spiritualiteit, de bron waaraan de jezuïeten zich laven. De geestelijke oefeningen van Ignatius van Loyola, stichter van de jezuïetenorde, helpt volgelingen onder andere uit te maken hoe ze het best een zinvol leven leiden.

Die boodschap hoort vandaag ook absoluut thuis op het internet, vindt Nikolaas Sintobion. Op de digitale markt van de zingeving, zegt hij in dit programma, hoort marketing de eerste prioriteit van de jezuïeten en bij uitbreiding van de katholieke Kerk te zijn. Het is één van de uitgesproken standpunten van Nikolaas. Ook hecht hij veel waarde aan de parabel van de talenten – iedereen heeft talenten en maakt zijn of haar leven zinvol door daar vol voor te gaan – en aan hét devies van de jezuïeten: plus est en vous, wat slaat op dat voluit gaan ten dienste van de ander voor waar je goed in bent.

'Elk van, de zaligsprekingen past in een tweet' is de laatste aflevering van de reeks ‘De Krijtberg’.

Documentairemaker Leo August De Bock bereidt een tweede reeks voor waarvan de uitvalsbasis het jezuïetenhuis in de Maria Therasiastraat in Leuven wordt. Om naar uit te kijken.

Aflevering 7: Ik kan God werkelijk ontmoeten

▷Naar de podcast op Apple Podcast
▷Naar de podcast op Spotify

In het Xaveriushuis naast de Krijtbergkerk aan het Singel in Amsterdam woont jezuïet Ben Frie samen met vijf medebroeders. Ben Frie is geboren in in 1949 in Amsterdam Oud-West. In 1971 trad hij in bij de jezuïeten. Ben is redacteur van het Ignis webmagazine, overste voor de zusters van het heilig Hart in Nijmegen, begeleider van de Geestelijke Oefeningen van Ignatius van Loyola. Van 20217 – 2022 was hij rector van de De Krijtberg. Sinds oktober 2022 is hij actief in het werkveld Geestelijke Oefeningen en in de persoonlijke spirituele begeleiding in Nederland en Vlaanderen.

Die geestelijke oefening zijn typerend voor de jezuïeten. De gedachtengang erachter is deze: als je een sportman of –vrouw wil worden, moet je oefenen. Je moet regelmatig trainen, op je voeding letten, bepaalde keuzes maken en je dingen ontzeggen. Hetzelfde geldt wanneer je een vreemde taal onder de knie wil krijgen, als je wil leren koken, een muziekinstrument bespelen, niets gaat zonder oefening. Nu zeggen de jezuïeten: ook je geestelijke leven gaat niet zonder oefening. En op het begeleiden van mensen tijdens die geestelijke oefeningen, daar heeft Ben Frie zich nu onder andere op toegelegd.

Ik bezoek met Ben Frie het Ignatiushuis, om de hoek van de Krijtberg, een knooppunt voor 3- over 8 tot 30 -daagse retraites. Daar vertelt hij mij dat hij God werkelijk kan ontmoeten.

Aflevering 6: Geraakt door schoonheid

▷Naar de podcast op Apple Podcast
▷Naar de podcast op Spotify

Bastiaan Van Rooijen s.j. woont met zes medebroeders in het Xaveriushuis naast de Krijtbergkerk aan het Singel in Amsterdam. Jezuïet Bastiaan van Rooijen is 34. Hij is de zoon van een protestantse dominee. Tijdens zijn rechtenstudie in Leiden werd hij – niet evident voor ouders en vrienden - katholiek en later jezuïet.

Thuis en bij vrienden ervaart hij respect voor zijn keuze, maar geen begrip.

Gelovig zijn is vandaag de dag een strijd, vindt hij. Bastiaan vertelt in deze aflevering wat het betekent voor een jongeman om voor een leven als religieus te kiezen en een uitzondering te zijn.

Aflevering 5: Praten met Agayun

▷Naar de podcast op Apple Podcast
▷Naar de podcast op Spotify

In de Krijtberg aan het Singel in Amsterdam geeft jezuïet Bert Daelemans een retraite over de spirituele kracht van kunstwerken. Z’n internationale publiek zijn jongeren van de Living Stones beweging. Zij dragen de christelijke waarden uit en omarmen de rijkdom van religieus erfgoed.

Als kind woont Bert Daelemans in Kameroen, in de hoofdstad Yaunde. Daar rijpt zijn roeping. Hij is 16 wanneer hij studies voor burgerlijk ingenieur aanvat, 21 wanneer hij afstudeert. Zijn doctoraat behaalt hij in twee en een half jaar.

Hij kiest ervoor jezuïet te worden. Het geluk dat religieuzen, missionarissen dan vooral, uitstralen, dat wil hij ook. Wanneer hij 19 jaar jezuïet is, vertrekt hij naar Amerika voor een laatste vormingsjaar.

Meteen erna gaat hij in Alaska bij de Yupiks, een eskimovolk, wonen. Hij is er gaandeweg hun erg geliefde dorpspastoor. Een belangrijke bevinding van Bert: het gaat om het zijn, meer dan om het doen. En ook: de echte ontmoeting tussen twee mensen is wanneer ze kwetsbaar zijn.

Aflevering 4: God is goed, maar het leven is niet eerlijk

▷Naar de podcast op Apple Podcast
▷Naar de podcast op Spotify

In de Krijtberg komt de Eritreeër Samra langs bij jezuïet Jan Stuyt voor een wekelijkse taalles Nederlands. Samra werkt als afvalophaler en bij de groendienst van de stad.  

Jan Stuyt is geboren in 1950. Na zijn rechtenstudie – hij was dan 25 – trad hij als broeder in bij de Jezuïetenorde. Hij was directeur van de ‘Jesuït Refugee Service’ en hielp mee om onderwijs mogelijk te maken in vluchtelingenkampen op de Filippijnen en in Vietnam. Later werkte hij in Brussel als lobbyist voor vluchtelingenwerk. Maar Jan was ook een tijdlang regionaal overste van de jezuïeten in de Lage Landen en is nu onder andere beheerder van de Krijtbergkerk in Amsterdam. En altijd waren het de kleine dingen die hem vertrouwen geven in de mens.

In ”God is goed, maar het leven is niet eerlijk.” hoort documentrairemaker Leo August De Bock Jan Stuyt uit over zijn levenskeuzes. 

In 1980 ontvluchtten vele Vietnamezen hun door oorlog verscheurde land. De erbarmelijke situatie van deze Vietnamese “bootvluchtelingen” noopte de Jezuïeten “minstens te proberen verlichting te brengen de tragische situatie”. Zo kwam de Jesuit Refugee Service tot stand, als een globaal begin van antwoord dus op de vluchtelingencrisis in Azië. Het was de voorbode van het engagement van pater Jan als directeur van de organisatie.

Aflevering 3: Zijn waar de mensen zijn

▷Naar de podcast op Apple Podcast
▷Naar de podcast op Spotify

Eén van de bewoners van de Krijtberg is Nikolaas Sintobin s.j., internetpastor.  Na een korte loopbaan als advocaat, werd hij in 1989 jezuïet. Over het internet zegt hij: ik beschouw internet als een heerlijke trampoline om het christelijk geloof midden in de wereld aan te bieden en steeds meer te ontdekken. 

Aflevering 2: Koken met Gregory

▷Naar de podcast op Apple Podcast
▷Naar de podcast op Spotify

De Kerk moet zich nog ontdoen van de 19^de eeuw.  Het rijke Roomse leven is voorbij en dat is een zegen.

In aflevering koken we met pater Gregory Brenninkmeijer s.j. (°1936). De familie Brenninkmeijers – eigenaar van de kledingketen C&A - is één van de rijkste families van Nederland. Maar Gregory wou en wil priester zijn voor mensen die lijden en in de problemen zitten. Het is de taak van religieuzen om te laten zien dat onze wereld niet door economen, accountants en boekhouders wordt geregeerd, maar door vergiffenis en liefde, vindt hij. Niet dat Gregory de dissident is van zijn familie. In juni 2012 ging hij voor in de huwelijksmis in Florence van zijn neef Albert Brenninkmeijer met de Nederlandse prinses Carolina. Gregory Brenninkmeijer s.j.was provinciaal overste van de jezuïeten, en daarna betrokken bij het Ignatiushuis in Amsterdam en medewerker van de Krijtbergkerk in Amsterdam. Inmiddels is hij verhuisd naar de ouderengemeenschap van de jezuïeten Aqua Viva in Nijmegen. Wij troffen hem eind 2022 nog in de Krijtberg waar koken voor de confraters één van zijn gewaardeerde opdrachten was. 

Aflevering 1: Zolang een kaarsje langer brandt dan ik kan bidden, steek ik kaarsjes op.

▷Naar de podcast op Apple Podcast
▷Naar de podcast op Spotify

In het centrum van Amsterdam, aan het Koningsplein, ligt de Krijtberg. De naam doet het niet vermoeden, maar de Krijtberg is een kerk. Ze ontstond als schuilkerk in een koopmanshuis, toen het katholicisme er verboden was. Al van bij de start werd deze schuilkerk, later uitgebreid met een neogotisch kerkgebouw, bediend door jezuïeten.

Eén van de sterk aan de Krijtberg verknochte jezuïeten is Jan Stuyt s.j. (°1950). Hij was deken van Nijmegen en directeur en nog altijd medewerker van de Jesuit Refugee Service Europe. Op dit moment werkt hij onder andere voor het Platform voor Ignatiaanse Spiritualiteit in Amsterdam. En vooral: Jan Stuyt s.j. zorgt voor de Krijtberg, een in veel opzichten bijzondere kerk. Elke vierkante meter in deze kerk vertelt een verhaal, zegt Jan. Zo is de Krijtberg ook de haven van Living Stones, een internationale gemeenschap van christelijke jongeren die bezoekers inspirerende rondleidingen geven. 

In de Krijtberg wordt meer Engels dan Nederlands gesproken. De parochianen zijn van erg diverse origine. Ze komen naar hier vaak met een verdriet, klein of groot of zeer groot. Niemand komt naar hier met een blijde boodschap, zegt Jan Stuyt s.j. De jezuïeten verzorgen er extra een Engelstalige en een Gregoriaanse mis.

- Lees verder onder de foto's - 

De Krijtberg

Tussen de grachtenpanden aan het Singel in Amsterdam, ter hoogte van het Koningsplein en niet ver van het Spui, steken twee opvallende, ranke torens omhoog. Het zijn de torens van de Sint-Franciscus Xaveriuskerk. Als je de weg naar de kerk zou vragen, vraag dan beter naar de Krijtberg. Die benaming doet bij fors meer mensen in Amsterdam een belletje rinkelen. De neogotische kerk was oorspronkelijk – vanaf 1654 - een in drie grachtenpanden gevestigde schuilkerk. Het grootste pand heette ‘De Crythberg’.  De twee aangrenzende huizen waren bedoeld als schuilplaats voor de gelovigen. Dat zit zo: de Staten van Holland maakten in 1580 een einde aan de godsdienstvrede. Ze verboden katholieke erediensten, de inzegening van doop en huwelijk en elke vorm van prediking. De katholieke geloofsbeleving overleefde in schuilkerken, waaronder de Krijtberg. 

Van bij de oprichting van de schuilkerk werd de Krijtberg ononderbroken bediend door jezuïeten. Dat is vandaag nog zo. Onder anderen Godfried Bomans was er in zijn studententijd vriend aan huis.