Terlinden: ‘Kerstmis is uitnodiging tot ontmoeting en dialoog’

Onderstaande homilie sprak aartsbisschop Luc Terlinden uit met Kerstmis 2023: tijdens de Middernachtmis in de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal in Brussel en de dagmis in de Sint-Romboutskathedraal in Mechelen.
 

Vrienden,

Deze nacht verwelkomen we Jezus in de kribbe, redder maar ook weerloos kind. Jezus zag het levenslicht in moeilijke omstandigheden. Hoeveel kinderen worden er vandaag de dag nog altijd geboren in moeilijke, ja zelfs ondraaglijke omstandigheden, vanwege oorlog, geweld, ballingschap, armoede...?

We denken in het bijzonder ook aan de kinderen die het slachtoffer zijn van seksueel misbruik of gedwongen adoptie, een pijnlijke realiteit die de afgelopen weken opnieuw volop in de schijnwerpers kwam door de aangrijpende getuigenissen van slachtoffers. Zij roepen ons op niet alleen medeleven te tonen, maar ook ons vastberaden in te zetten voor respect voor de waardigheid van iedere mens, te beginnen bij de allerkleinsten en meest kwetsbaren, waaronder de kinderen.

Want het kind dat in een voederbak te slapen werd gelegd, toonde de waarde van elk menselijk leven. En Hij wekte niet alleen nieuwsgierigheid en bewondering om zich heen. Hij bracht ook mannen en vrouwen in beweging, die niet louter toeschouwers bleven bij de kribbe, maar zich engageerden bij de aanblik van Jezus. Omdat ze in Hem Gods zegen voor alle mensen herkenden, werden ze zelf dragers van zegen voor de mensen om hen heen.

Eigenlijk waren de eerste mensen die in deze kerstnacht in beweging werden gezet, mensen die moesten reageren op een externe druk, zoals het leven ons die kan opdringen.

Maria en Jozef begaven zich naar Bethlehem in antwoord op het bevel van keizer Augustus in het kader van een wereldwijde volkstelling. Maar door dit te doen, brachten ze Jezus en zijn zegen naar hen die zich om hem heen zouden verzamelen bij de kribbe in Bethlehem.

Het Evangelie van Matteüs vertelt ons ook dat Maria en Jozef onder druk van koning Herodes, die het kind wilde doden, met Hem naar Egypte moesten vluchten. Zo herbeleven ze symbolisch de bevrijding van het Hebreeuwse volk uit de onderdrukking van de Farao en de zegen die God bij die gelegenheid aan zijn volk betoonde.

Geen romantisch beeld

Niettegenstaande de beperkingen van het leven, is Gods zegen niet afwezig, maar manifesteert die zich in het bijzonder door de aanwezigheid van Jezus aan onze zijde. Zo kunnen ook de migranten onder ons dragers zijn van Gods zegen voor ons, door ons deze nabijheid van Jezus en zijn bevrijdende Blijde Boodschap te tonen. De diversiteit van onze gemeenschappen in de kerken van onze stad in deze kerstnacht is hier een mooie illustratie van. Zusters en broeders uit alle werelddelen zijn vandaag getuigen van de aanwezigheid van Jezus.

Verre van een bedreiging te zijn, zijn ze een bron van zegen.

Bij de kribbe waren het ook de herders die op weg gingen en het teken herkenden van het kind dat in doeken gewikkeld in de kribbe lag. Deze herders beantwoordden helemaal niet aan het romantische beeld dat wij vandaag van hen hebben. In de tijd van Christus werden ze zelfs gemarginaliseerd en geminacht. Toch waren zij, samen met Maria en Jozef, de eersten die Gods zegen ontvingen van het kind in de kribbe. Bovendien zullen zij, geraakt en veranderd door deze ontmoeting, de boodschappers ervan worden en aan hun omgeving bekendmaken wat zij hebben gezien en gehoord. Want niemand is uitgesloten van Gods liefde en zegen. En iedereen kan een drager van deze zegen worden in zijn omgeving.

Nog anderen zijn ook op weg gegaan naar de kribbe, maar hebben nog een lange weg te gaan voordat ze aankomen. Het zijn de Wijzen uit het Oosten. Zij vertegenwoordigen alle volken die ook worden geassocieerd met de zegen van het kind Jezus, de Prins van de Vrede.

Laten we de moed niet opgeven

Elk jaar opnieuw nodigt Kerstmis ons uit tot ontmoeting en dialoog tussen de volkeren, een kostbaar goed dat vandaag zo ernstig wordt misbruikt door de verschrikkelijke oorlogen en conflicten in onze wereld. Laten we in deze kerstnacht niet toegeven aan onverschilligheid, laten we niet de moed opgeven!

Laten we de hoop behouden dat dialoog en een rechtvaardige vrede steeds mogelijk zijn.

Deze dialoog begint trouwens bij onszelf, in de ontmoeting met onze buren en vooral met hen die andere religieuze of filosofische overtuigingen delen. Ook zo wordt de vrede gesticht.

Beste zusters en broeders, door het kind in de wieg te verwelkomen, verwelkomen we Gods zegen niet alleen voor ieder van ons, maar voor iedere mens, wie dat ook mag zijn, en voor alle volkeren. Mogen wij hier ware getuigen van zijn, door onze inzet voor het respecteren van de waardigheid van alle mensen, vooral de meest kwetsbaren. En laten we niet denken dat we niet in staat zijn tot een dergelijk engagement. Want bij de wieg wordt ons de energie gegeven door de onvoorwaardelijke kracht van Gods liefde voor heel de mensheid, die zich openbaart door dit kleine kind.

+ Luc Terlinden
Aartsbisschop van Mechelen-Brussel