Kijk: Hoe zelfcensuur jongeren over geloof doet zwijgen in Europa
Ze komen uit landen als België, Nigeria, de Verenigde Staten, Spanje, Ierland en studeren op diverse plekken in Europa. Het Observatorium voor Intolerantie en Discriminatie van Christenen in Europa (OIDAC) bracht ze bijeen in Wenen om uit te wisselen over zelfcensuur. Voelen ze zich geremd om over hun overtuiging te spreken? Waar komt de soms erg vijandige houding van anderen vandaan? Een boeiende uitwisseling, die inzicht biedt in dynamieken aan beide kanten van het verhaal en het onderwerp ook hier in klasverband bespreekbaar kan maken.
Tekst gaat verder onder de video.
Doodsbedreiging
Twee jongeren kregen al doodsbedreigingen vanwege hun geloofsovertuiging. Een Spaans meisje werd tijdens een klasdebat gevraagd naar haar mening over abortus. ‘Ik zou het nooit zelf ter sprake hebben gebracht, maar nu kon ik niet anders dan zeggen dat ik dat een probleem vind.’ Een maand lang werd ze door politie begeleid op weg naar huis omdat iemand zei dat ze haar onder de metro zou duwen. Ook bij een Ierse jongere was de insteek een pro-lifekwestie.
Het zijn gelukkig uitzonderingen, zo meldt de voice-over. Waarna de jongeren naar de oorzaken van vijandig gedrag gaan zoeken. Zowel de Spaanse als de Ierse hebben daar wel een idee van. Ze verwijzen respectievelijk naar de alliantie van de Kerk met dictator Franco en misbruikschandalen.
De jongeren zijn het erover eens dat geloofscommunicatie altijd de naastenliefde voorop moet stellen en nooit vruchtbaar kan zijn als ze veroordelend is.
Dan gaat het gesprek dieper. Over stempels die je opgedrukt krijgt als je zegt dat je gelovig bent en de associatie met politiek rechts en conservatisme. De jongeren willen het onbegrip tegengaan door positieve getuigen te zijn van het geloof. Maar dan merken ze dat in Europa het geloof beschouwd wordt als een privézaak, iets wat je thuis laat en niet meeneemt naar de universiteit of de dansles. ‘Maar hoe zou ik kunnen dansen zonder dat deel van mezelf?’, vraagt een van hen. De jongen uit Nigeria confronteert de kijker met het westerse individualisme: ‘Bij ons is het geloof ook iets individueel, iets van het hart, maar tegelijk iets van de gemeenschap.’
Polarisatie en sociale media
‘We leven in heel gepolariseerde tijden’, merkt Wouter (25) uit Brussel op. Mensen willen je opinie horen, maar vragen zelden naar het ‘waarom’. Je wordt opgesloten in een hokje. De mening valt meteen samen met de hele persoon. Voor deze evolutie wijzen de jongeren de kwalijke invloed van sociale media aan.
Ze voelen het maatschappelijk debat in Europa aan als bekrompen en weinig open tot echt gesprek.
Met andere woorden, het recht op vrije meningsuiting staat onder druk, hoezeer Europa zich er ook op laat voorstaan. Toch blijven deze jongeren positief en creatief om wegen te zoeken om zichzelf te kunnen zijn, mét hun geloof, en banden te smeden over grenzen heen. Besluit? ‘We kunnen allemaal ons best doen om verdraagzaam en open te luisteren naar anderen.’
Het OIDAC is een non-profitorganisatie die opkomt voor het recht op vrijheid van meningsuiting en van godsdienst en geweten voor iedereen, om zo bij te dragen aan een democratische, pluralistische samenleving.
