Wie goed kijkt, ziet God overal

Catechiste Imke Bavay wil met haar boek het symbolische geloven bij kinderen bevorderen en volwassenen een taal aanreiken om over geloof te praten

„Papa, waar is God?”, luidt de vraag van Thomas in het gelijknamige en recentelijk verschenen kinderboek van de hand van Imke Bavay (27) uit Moorsel, bij Aalst. Bij de verbaasde blik van Thomas’ vader verduidelijkt de jongen van zes zijn vraag: „Juffrouw Emma vertelt op school soms over God. Ze zegt dat Hij overal is, maar ik vind God nergens.” Waarop de vader de jongen bij de hand neemt en met hem op zoek naar God gaat.
– Waar is God volgens u?
God is inderdaad overal, maar je moet Hem leren zien en dat kan uitsluitend door naar de werkelijkheid te kijken met de ogen van het hart. Dat God niet ver en afstandelijk is, maar Iemand die betrokken is op mensen en aanwezig is in dagelijkse dingen, ontdekte ik zelf pas toen ik in Leuven theologie ging studeren. Als kind woonde ik de mis bij zonder precies te weten wat er gebeurde. Als tiener ging ik niet langer naar de kerk, tot de pastoor uit Mere, mijn thuisparochie, me vroeg een kinderwoorddienst te verzorgen. Toen pas ontdekte ik het geloof echt en kreeg ik een ander godsbeeld, namelijk het beeld van een God bij Wie je mag twijfelen en op Wie je kwaad mag worden. Dat godsbeeld is ook verwerkt in het boek.
– Waarom is uw boek gericht aan kinderen?
Ik werk als wetenschappelijk medewerker aan de faculteit theologie & religiewetenschappen in Leuven. Daar wordt heel wat onderzoek verricht naar de katholieke identiteit van scholen en leerlingen en dat toont aan dat heel wat leerlingen in de lagere school vaak nog een sterk letterlijk geloofsprofiel hebben. Dat verbaast me niet, aangezien met kinderen vaak op een letterlijke manier wordt gepraat over God. Een klassiek voorbeeld is het verhaal van Jezus die over het water liep. Wanneer kinderen opgroeien en de wetenschap ontdekken, wordt dat letterlijke geloof vaak onderuitgehaald, met het gevaar dat ze alles wat te maken heeft met geloof overboord gooien. Dat is jammer.
Met het schrijven van Papa, waar is God? wil ik bij kinderen vanaf de leeftijd van zes een meer symbolisch geloof aanmoedigen, zodat ze kunnen groeien in volwassen geloof. In onderzoeken spreekt men in dat verband over de ontwikkeling van een post-kritische geloofsstijl.
– Hebben ook volwassenen [node:field_streamers:0] een boodschap aan het verhaal?
Beslist. Ook volwassenen worstelen soms met geloofsvragen zoals: Waar is God? Wat is een wonder van God? Waarom laat God mensen sterven? Het verhaal van Thomas en zijn vader reikt volwassenen een taal aan om met kinderen te praten over geloof en meteen wordt hun eigen geloof en godsbeeld daarmee bevraagd.
– De vraag waar God is bij bijvoorbeeld natuurrampen of andere vormen van lijden laat u onbeantwoord. Een bewuste keuze?
Inderdaad. Het laat kinderen zien dat volwassenen ook niet alle antwoorden hebben en dat het ook voor ons soms moeilijk is om in God te geloven wanneer we zien wat er allemaal in de wereld gebeurt. Zelf weet ik ook niet altijd het antwoord, maar dat vind ik ook niet erg.
– U geeft ook vormselcatechese. Waarom en wat is uw ervaring?
Toen ik in Moorsel ging wonen, vernam ik dat ze te weinig catechisten hadden. Ik ben zelf afkomstig uit een levendige parochie, Sint-Bavo in Mere, met heel wat vrijwilligers, en wilde in Moorsel mijn steentje bijdragen. Bovendien ben ik graag bezig met kinderen. De reacties en vragen die ik tijdens de catechese krijg, waren mee een motivatie om Papa, waar is God? te schrijven. Als een van mijn vormelingen me vraagt: „Imke, jij gelooft toch niet in het scheppingsverhaal? Zo dom ben je toch niet?”, doet dat pijn. Dan antwoord ik: „Jawel, ik geloof er wel in. Voor mij is dat een poëzieverhaal dat iets vertelt over onze relatie met God, met de wereld, met de dieren enzovoorts.” Ook in de kinderwoorddienst testte ik het verhaal uit. Mijn ervaring is dat het vooral geschikt is voor kinderen vanaf de leeftijd van zes. Voor jongere kinderen is het volgens mij te lang.
– Komt er een vervolg?
Ik hoop het. Het oorspronkelijke idee was een reeks te maken waarin Thomas opgroeit, almaar vaker wordt geconfronteerd met de wereld en ook almaar meer vragen gaat stellen. Zo zou het multireligieuze in een volgende publicatie bijvoorbeeld meer aandacht kunnen krijgen.
Papa, waar is God? Daddy, where is God? is overigens bewust in het Nederlands zowel als in het Engels geschreven. Zo kan het ook vakoverschrijdend worden gebruikt of bijvoorbeeld bij anderstalige nieuwkomers.

Imke Bavay, Papa, waar is God? Daddy, where is God?, 2018, 43 blz., ISBN 978 94 6342 001 3, kost 15 euro en is te koop op www.mijnbestseller.nl/shop of via imke.bavay@hotmail.com.