Mazzel tov gaat over mensen, respect voor de ander

Margot Vanderstraeten won vrijdag de jaarlijkse Prijs van het Religieuze Boek met een uniek verslag van haar ontmoeting met de voor velen onbekende wereld van een joods gezin in Antwerpen. Mazzel tov (Atlas Contact) is gebaseerd op ware feiten. Maar als schrijver heb ik natuurlijk ook mijn talenten benut om non-fictie tot een goed verhaal te breien. Elk hoofdstuk is een kroniek, een gedistilleerde passage uit het leven. De auteur en journaliste erkent dat ze bij de eerste kennismaking met de joodse wereld vol vooroordelen zat. Maar ik denk dat nieuwsgierigheid mijn grootste troef was, oprechte nieuwsgierigheid naar de ander. Waar ik dat vandaan heb weet ik niet, maar het staat vast dat mijn lagere school en ook de kleuterschool in het Limburgse Meulenberg, toen al zwart genoemd, een rol heeft gespeeld in het vanzelfsprekend vinden van die ander.

Al bij al duurde het nog geruime tijd voordat die ervaringen van de zes jaar tijdens haar studietijd, waarbij zij de kinderen van de joodse familie Schneider bij hun huiswerk hielp, te boek stelde. Ik weet niet waarom het boek moest wachten. Het heeft altijd in me gezeten, maar ik dacht nooit dat ik er een volledig boek aan kon wijden. Ik denk ook dat het moest wachten tot ikzelf gerijpt was, gerijpt als mens en ook als schrijfster. Ik moest ook emotioneel en rationeel afstand nemen van de Schneiders. Bovendien heb ik me voor dit boek ook echt geïsoleerd. Ik heb er een jaar voor uitgetrokken, onbetaald. Ik had er dus nogal wat voor over…

Dat Mazzel tov uiteindelijk ook een pleidooi is voor interreligieuze en inter-levensbeschouwelijke dialoog en ontmoeting was zeker geen bewuste doelstelling. Ik ben vrijzinnig, ook toen al, al vocht ik dertig jaar geleden nog meer met mijn plek in de wereld dan vandaag. Ik zat met vele moslimmeisjes in de klas, maar ook met strenge katholieke Spaanse kinderen. Op een katholieke school. Ik denk dat Mazzel tov vooral over mensen gaat, respect voor de ander. Polarisering hoeft niet te bestaan. Je kunt de ander echt ontmoeten, ook als muren blijven bestaan. Maar wij kunnen ook bruggen bouwen naar elkaar toe, dat is mazzel tov.