Kardinaal Karl Lehmann overleden

Kardinaal Karl Lehmann is vanmorgen, zondag 11 maart 2018, in zijn woonplaats Mainz op 81-jarige leeftijd overleden. De voormalige voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie was ernstig ziek nadat hij in september een beroerte en een hersenbloeding had opgelopen. Karl Lehmann werd in 1983 bisschop van Mainz. Pas op 16 mei 2016, zijn 80ste verjaardag, ging hij met emeritaat. De kardinaal was een zwaargewicht binnen de rooms-katholieke Kerk en had een grote invloed binnen de Duitse samenleving.

Het bisdom Mainz treurt om een theoloog en zielzorger, die ook buiten de Kerk hoog in aanzien stond en die een gepassioneerde bruggenbouwer tussen de denominaties was en een getuige van het geloof midden in de samenleving, getuigt zijn opvolger als bisschop van Mainz Peter Kohlgraf. Wij verliezen een alom geliefde bisschop, die met zijn levensvreugde, zijn menselijkheid en zijn geloofsgetuigenis in de vele jaren dat hij werkzaam was, niet alleen in het bisdom Mainz, maar ook in de Duitse bisschoppenconferentie waarvan hij jarenlang een uitstekende voorzitter was.

Karl Lehman werd in 1936 geboren in Sigmaringen (Baden-Württemberg). In 1962 promoveerde hij aan de Pauselijke Gregoriana Universiteit in Rome tot doctor in de filosofie op een proefschrift over Martin Heidegger. In 1963 werd hij in Rome tot priester gewijd voor het Duitse aartsbisdom Freiburg im Breisgau. Tijdens het Tweede Vaticaans Concilie was hij de assistent van de beroemde theoloog Karl Rahner.

Hoogleraar

In 1968 werd Lehmann hoogleraar Dogmatiek aan de Katholiek-Theologische Faculteit van de Johannes Gutenberg Universiteit in Mainz. Dat was uitzonderlijk omdat hij nog geen habilitatiedissertatie had geschreven, wat in Duitsland voor de aanstelling van hoogleraren een vereiste is. Dankzij de tussenkomst van professor Joseph Ratzinger (de latere paus Benedictus XVI), die hoogleraar Dogmatiek in Tübingen was, kon Lehmanns leerbevoegdheid alsnog juridisch worden geregeld. In 1971 werd Lehmann hoogleraar Dogmatiek en Oecumenische Theologie aan de Albert Ludwigs Universiteit in Freiburg im Breisgau.

Pro Hans Küng contra Joannes Paulus II

Paus Joannes Paulus II verleende hem in 1979 de titel Ereprelaat van Zijne Heiligheid. Dat verhinderde de kersverse monseigneur echter niet om in december van dat jaar dezelfde paus te bekritiseren vanwege diens besluit om Hans Küng de leerbevoegdheid als katholiek theoloog te ontnemen. Lehmann noemde het moment van dat besluit een ravenzwarte dag voor de theologie.

Jongste Duitse bisschop

Op 3 juni 1983 werd Lehmann door het kathedraal kapittel van Mainz aangewezen als nieuwe bisschop. Die keuze werd op 23 juni 1983 door Joannes Paulus II bevestigd. Op 2 oktober van dat jaar werd hij in de Dom van Mainz tot bisschop gewijd. Als 47-jarige was hij daarmee de jongste bisschop van Duitsland.

Voorzitter bisschoppenconferentie

Op 22 september 1987 werd hij tot voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie (DBK) gekozen. In die hoedanigheid kreeg hij veel waardering voor zijn maatschappelijke betrokkenheid en zijn oecumenische gezindheid. In Duitsland had Lehmann een liberale reputatie, mee omdat hij weigerde de Kerk terug te trekken uit officiële adviescommissies, die zwangere vrouwen in Duitsland vanaf 1995 verplicht waren te raadplegen om legaal abortus te laten plegen.

Kardinaal

Op 21 februari 2001 verhief Joannes Paulus II hem tot kardinaal, wat bijzonder was omdat hij als bisschop van Mainz, dat tot de kerkprovincie Freiburg behoorde, niet de waardigheid van metropoliet bekleedde. Tijdens het consistorie werden 44 kardinalen gecreëerd, onder wie Jorge Bergoglio (de latere paus Franciscus). Aanvankelijk stond Lehmann niet op de lijst van nieuw te creëren kardinalen, wat tot grote teleurstelling in Duitsland leidde. Joannes Paulus II leek zich dat te hebben aangetrokken, want hij zette de bisschop van Mainz alsnog op de lijst. Lehmann werd benoemd tot kardinaal-priester van de Romeinse kerk San Leone I.

Onderscheidingen

Kardinaal Lehmann kreeg tal van onderscheidingen, onder meer diverse eredoctoraten en het Groot Bondsverdienstekruis met ster en schouderband. Hij was gelauwerd met onder andere de Karl Barth-prijs, de Romano Guardini-prijs, de Maarten Luther-prijs en de Champagneprijs voor Levensvreugde. Van voetbalclub Mainz 05 was hij erelid.

Bron: kro.nl

Lees de verklaring (in het Duits) van kardinaal Reinhard Marx, voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie n.a.v. het overlijden van kardinaal Karl Lehman.