Erkende religies en boeddhisme wijzen polarisatie af en roepen op tot actief pluralistische politiek
In hun gemeenschappelijke verklaring van 4 juni tonen de in België erkende religies en het boeddhisme zich bezorgd over 'de tendens … dat de polarisatie tussen diverse maatschappijvisies en bevolkingsgroepen op de spits wordt gedreven'.
Ze herinneren eraan 'hoe gelukkig we zijn te mogen leven in een land met vrije verkiezingen' en roepen de burger daarom op om 'gewetensvol te gaan stemmen, met kennis van het programma van de deelnemende partijen en hun kandidaten'.
Vijf aandachtspunten zouden de kiezer en toekomstige regeringen volgens hen in overweging moeten nemen.
- Tegen polarisatie en voor vreedzaam samenleven tussen groepen die van elkaar verschillen
- Voor het gemeenschappelijke belang, voor vrede en tegen geweld, voor solidariteit met achtergestelde personen, voor klimaatactie
- Voor een actief pluralistische politiek die de maatschappelijke waarde van levensbeschouwingen erkent
- Voor een wettelijk kader voor het beroep van spiritueel zorgverlener
- Voor blijvende financiering van levensbeschouwingen en de erkenning van gemeenschappen en van het boeddhisme
Bron: Bisschoppenconferentie van België
Lees de hele tekst van de verklaring
Gemeenschappelijke verklaring van de erkende religies en het boeddhisme bij de verkiezingen in 2024
De door de overheden van België erkende religies en levensbeschouwingen ontmoeten elkaar regelmatig in het kader van de Federale Interlevensbeschouwelijke Dialoog – Dialogue Interconvictionnel Fédéral (FIDIF) en de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog (VILD).
Dit gebeurt steeds in een respectvolle sfeer, met oog voor de eigenheid van elke levensbeschouwing maar zonder het gemeenschappelijke maatschappelijk doel uit het oog te verliezen: bouwen aan een verbindende en pluriforme samenleving waarvan de fundamentele democratische rechten, vrijheden en waarden de grondslag vormen.
In 2017 werd dat samen met de Vlaamse regering vastgelegd in het Charter van de Vlaamse Interlevensbeschouwelijke Dialoog. Het drukt het gezamenlijk engagement uit voor de waarden die een harmonische samenleving mogelijk maken: respect voor elkaars vrijheid en gelijkwaardigheid, solidariteit, een democratische rechtsstaat en een onpartijdige houding van de overheid ten aanzien van de diverse levensbeschouwingen.
Naar aanleiding van de komende verkiezingen in België, leggen de erkende religies en de Boeddhistische Unie van België deze verklaring af.
1. Belang van verkiezingen en deelname eraan, ook vanuit levensbeschouwelijk perspectief
In 2024 staan er in België verkiezingen voor alle beleidsniveaus op het programma. En net als in een aantal Europese landen, stellen we in België al geruime tijd de tendens vast dat de polarisatie tussen diverse maatschappijvisies en bevolkingsgroepen op de spits wordt gedreven.
Als officiële vertegenwoordigers van de in België erkende religies en het boeddhisme wensen wij een gemeenschappelijke boodschap te brengen aan de samenleving en aan de politieke wereld in het kader van de komende verkiezingen. We roepen alle burgers op om constructief deel te nemen aan het debat en aan het verkiezingsproces. We willen ons blijvend actief inzetten voor en oproepen tot het vreedzaam samenleven tussen mensen en groepen die van elkaar verschillen, voor de bescherming van de democratische vrijheden en voor het fundamentele respect voor iedere mens, welk geloof of overtuiging die ook is toegedaan. En de nieuwe generaties daartoe opvoeden.
Naar aanleiding van de verkiezingen herinneren de vertegenwoordigers van alle erkende erediensten en van het boeddhisme eraan hoe gelukkig we zijn te mogen leven in een land met vrije verkiezingen. Democratie is een fundamentele pijler van onze samenleving. Het biedt de kans om onze stem te laten horen en invloed uit te oefenen op het beleid dat op lokaal, regionaal en federaal niveau wordt gevoerd. Democratie en verkiezingen zijn onmisbaar in het streven naar een vrije en rechtvaardige samenleving. Hoe breder de participatie, hoe democratischer de maatschappij.
Wij roepen dan ook op gewetensvol te gaan stemmen, met kennis van het programma van de deelnemende partijen en hun kandidaten.
2. Het algemeen belang
In onze samenleving zijn we allen verbonden door ons gemeenschappelijk belang. De
levensbeschouwingen roepen op tot vrede en vredevol samenleven in binnen- en buitenland. We herhalen onze veroordeling van iedere vorm van geweld tegen de andere in naam van een religie of levensbeschouwing.
We stellen vast dat vele medemensen in België in moeilijke omstandigheden leven. Vanuit onze verschillende tradities is solidariteit en zorg voor de medemens een fundamentele waarde. De levensbeschouwingen blijven zich inzetten voor achtergestelde personen en roepen op tot een menswaardige behandeling van al onze medemensen.
Ook met onze toekomstige generaties moeten we solidair blijven, hetgeen vereist dat we de belangrijke uitdagingen op vlak van klimaatverandering niet uit het oog verliezen en dat burgers, levensbeschouwingen, middenveld, industrie en overheid zich blijven inzetten voor het beperken van de opwarming van de aarde.
3. Een staat die neutraliteit invult op een actief pluralistische manier en de maatschappelijke meerwaarde van religie en levensbeschouwing
In onze postmoderne samenleving waar de diversiteit aan levensbeschouwingen toeneemt, klinkt regelmatig de opinie dat levensbeschouwingen strikt tot de privésfeer behoren. Wij geloven echter dat het terugdringen van de levensbeschouwingen tot de strikte privésfeer net zorgt voor méér wantrouwen en polarisatie.
Levensbeschouwingen werden in de geschiedenis van ons land publiek erkend door de overheden, onder meer omwille van de maatschappelijke meerwaarde van deze levensbeschouwingen. Naast hun bijdrage ligt vandaag die meerwaarde onder meer in het voeren van dialoog, het bruggen bouwen en de constructieve samenwerking tussen levensbeschouwingen, overheden en maatschappelijke actoren in ons land.
We roepen de verschillende overheden dan ook op te blijven kiezen voor een actief pluralistische samenwerking met de levensbeschouwingen in België. Ze dragen bij tot het mentaal en spiritueel welzijn van burgers en hebben verschillende, rijke tradities die mensen helpen om het leven in perspectief te plaatsen, om te gaan met stress en burn-out te voorkomen. In dit kader is niet enkel de levensbeschouwelijke praktijk, maar ook de ondersteuning binnen de geloofsgemeenschap van groot belang. De link tussen spiritueel en mentaal welzijn is duidelijk en meermaals aangetoond in (inter)nationaal wetenschappelijk onderzoek.
Levensbeschouwingen nemen waardevolle initiatieven ter ondersteuning van wie ziek, eenzaam of gevangen is. De religies en levensbeschouwingen dragen bij tot de opvoeding van onze kinderen, zijn trekkende krachten bij vele solidariteitsinitiatieven in binnen- en buitenland en opvanginitiatieven voor vluchtelingen.
Uit verschillende onderzoeken blijkt ook de belangrijke meerwaarde van levensbeschouwingen door de inzet van honderdduizenden vrijwilligers in de context van solidariteitsinitiatieven, spiritueel engagement, onderwijs, zorg, en in vele andere sectoren. De samenwerking tussen overheden en levensbeschouwingen is dus een investering in de maatschappelijke rol en de positieve impact die levensbeschouwingen hebben in België.
4. Professionele spirituele zorgverlening in de gezondheids- en welzijnszorg
In deze bredere maatschappelijke context van de verkiezingen 2024 en de positieve bijdrage van religies en levensbeschouwingen aan de Belgische maatschappij, willen de erkende religies ook oproepen om tijdens de volgende legislatuur werk te maken van een wettelijk kader voor het beroep van spiritueel zorgverlener. Dat kader moet zorgen voor een toegankelijke, transparante en professionele spirituele zorgverlening als onderdeel van de totaalzorg voor alle zorgvragers.
Zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek zeer duidelijk de link tussen mentaal en spiritueel welzijn en zelfs tussen lichamelijk en spiritueel welzijn in palliatieve zorg.
De vertegenwoordigers van de erkende religies roepen dan ook op dat een professioneel opgeleid spiritueel zorgverlener een geïntegreerd en gesubsidieerd lid kan zijn van een interdisciplinair samengesteld team dat samen verantwoordelijk is voor kwaliteitsvolle totaalzorg, binnen een actualisering van de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen.
5. Financiering van erediensten en levensbeschouwingen
De erkende religies en het boeddhisme willen de verschillende politieke partijen en toekomstige overheden van ons land oproepen te blijven investeren in hun financiering. Omwille van hun positieve maatschappelijke rol is dit zonder twijfel een investering in sociale cohesie, mentaal welzijn, opvoeding en onderlinge solidariteit die zichzelf terugverdient.
De voorbije jaren hebben overheden zich positief geëngageerd met betrekking tot de erkenning en financiering van erediensten. De Vlaamse overheid maakte werk van een nieuw erkenningsdecreet voor lokale geloofsgemeenschappen. We hopen dat de volgende legislatuur effectief kan overgaan tot de erkenning van de gemeenschappen die een aanvraag hebben ingediend en een positieve evaluatie kregen. Veel meer dan de nood om buitenlandse financiering te weren in het kader van antiterreurmaatregelen, speelt hier de constructieve rol van lokale geloofsgemeenschappen voor het gemeenschapsleven.
De federale overheid heeft belangrijke stappen gezet in de erkenning van het boeddhisme. We hopen dat de volgende regeringen zich constructief blijven inzetten voor een billijke erkenning en financiering van de erediensten en levensbeschouwingen in ons land.
4 juni 2024
- Carlo Luyckx, Voorzitter Boeddhistische Unie van België
- Jack McDonald, Voorzitter Centraal Comité van de Anglicaanse Eredienst in België
- Philippe Markiewicz, Voorzitter Centraal Israëlitisch Consistorie van België
- David Vandeput, Voorzitter Federale Synode
- Esma Uçan, Voorzitster Moslimraad van België
- Athenagoras Peckstadt, Metropoliet Orthodoxe Kerk in België
- Steven Fuite, Voorzitter Verenigde Protestantse Kerk in België
- Luc Terlinden, Voorzitter Bisschoppenconferentie van België
