Oekraïne verbiedt Russisch-orthodoxe Kerk

President Zelenski verwelkomde de stemming in het parlement op 20 augustus: 'Er is een wet aangenomen over onze spirituele onafhankelijkheid'.
22/08/2024 - 15:00
De Sint-Sofiakathedraal in Kiev staat sinds 2023 op de UNESCO-lijst van bedreigd werelderfgoed
De Sint-Sofiakathedraal in Kiev staat sinds 2023 op de UNESCO-lijst van bedreigd werelderfgoed © CC Daniel Kraft via Wikimedia Commons

Ongeveer 80% van de Oekraïense bevolking is orthodox christen, verdeeld over twee Kerken: 

  • de Russisch-orthodoxe Kerk in Oekraïne die verbonden is met het Patriarchaat van Moskou en geleid wordt door metropoliet Onufriy,
  • de Oekraïens-orthodoxe Kerk die 5 jaar geleden werd opgericht na een fusie en door het Patriarchaat van Constantinopel werd erkend als autocefale – door zichzelf bestuurde – Kerk, geleid door metropoliet Epiphanius.

De Russisch-orthodoxe Kerk in Oekraïne heeft na de inval van Rusland in Oekraïne publiek afstand genomen van de Russische kerkelijke autoriteit, met name van patriarch Kirill die een fervent aanhanger is van Vladimir Poetin en die de Russische agressie tegen Oekraïne verdedigt. 

Toch heeft de Kerk niet alle banden met het Patriarchaat van Moskou verbroken. De Oekraïense autoriteiten beschuldigen haar van propaganda en samenwerking met een land dat oorlog voert tegen Oekraïne. Naarmate de oorlog voortduurt, stappen meer en meer Oekraïners over van de Russisch-orthodoxe Kerk naar de Oekraïens-orthodoxe Kerk. 

Met de nieuwe wet zal Moskou 'een hefboom van invloed op Oekraïne en de Oekraïners' verliezen, zei de Oekraïense president Volodimir Zelenski

Een onafhankelijk land, een onafhankelijk volk, moet ook geestelijk onafhankelijk zijn. 

Volodimir Zelenski

President van Oekraïne

Metropoliet Onufriy Berezovsky van de Russisch-orthodoxe Kerk in Oekraïne heeft nog niet gereageerd op de nieuwe wet. Professor Antoine Nivière van de Universiteit van Lotharingen, gespecialiseerd in de culturele en religieuze geschiedenis van Rusland, verduidelijkt aan La Croix dat de kerkleider twee opties heeft: 'Ofwel beweert hij opnieuw dat hij onafhankelijk is van Moskou en levert hij daarvoor concrete bewijzen, ofwel verklaart hij dat hij wordt vervolgd, doet een beroep op internationale autoriteiten en duikt onder.'

Het Patriarchaat van Moskou wachtte niet met commentaar. 'Dit is een illegale daad die de meest flagrante schending vormt van de fundamentele principes van gewetensvrijheid en mensenrechten,' zo zei de woordvoerder van de Russisch-orthodoxe Kerk, Vladimir Legoïda, via Telegram. 

Volgens het hoofd van de Oekraïens Grieks-Katholieke Kerk, groot-aartsbisschop Sviatoslav Shevchuk, heeft Rusland de eigen orthodoxe Kerk gebruikt 'als een instrument van militarisering en haar veranderd in een neurotroop wapen'. De nieuwe wet moet volgens hem helpen om de godsdienstvrijheid te beschermen tegen manipulatie, hoewel 'het belangrijk is om te controleren hoe die in de praktijk zal worden uitgevoerd'.

Bronnen: La Croix (Frans) - Crux (Engels)