Congolese kardinaal Monsengwo: ‘Fayulu won verkiezingen’

De Congolese bisschoppenconferentie (Cenco) heeft steeds verklaard de uitslag van de presidentsverkiezingen in de Democratische Republiek Congo (RDC) precies te kennen via haar meer dan veertigduizend observatoren. De Congolese bisschoppen hebben nooit onder stoelen of banken gestoken dat de officiële uitslag, zoals die door de ‘onafhankelijke’ kiescommissie (Ceni) na enkele dagen uitstel was gecommuniceerd, frauduleus was. Maar over welke cijfers zij beschikte, had de Congolese kerk tot nog toe nog niet bekendgemaakt. De emeritus-aartsbisschop van Kinshasa, kardinaal Laurent Monsengwo Pasinya, liet gisteren bij zijn bezoek aan de Belgische Senaat al verstaan dat hij ’s avonds, tijdens zijn passage bij de Grandes conférences catholiques in Brussel, met nieuws op de proppen kwam. En inderdaad: kardinaal Monsengwo loste gisterenavond de verkiezingsresultaten waarover de katholieke kerk beschikt.

Sinds de acht bisschoppen uit de Kasaï - de regio waar Félix Tshishekedi Tshilombo van afkomstig is - de man hebben gefeliciteerd met zijn aanstelling als nieuwe president van Congo, zit de Cenco niet langer op één lijn. De bisschoppen waren altijd als de dood voor het straatgeweld dat kon losbarsten als ze de combine van uittredend president Joseph Kabila en Fatshi – zoals Félix Thsishekedi in Congo genoemd wordt – publiekelijke in haar hemd zouden zetten. Maar de bisschoppenconferentie had de man die de Ceni plots tot overwinnaar van de presidentsverkiezingen had uitgeroepen ook allerminst gesteund. Cenco-voorzitter Marcel Utembi was er ‘om agendaredenen’ bij zijn eedaflegging niet bij.

Het is niet meteen duidelijk of de duidelijke taal van Monsengwo gisterenavond met zijn confraters afgesproken is of niet.

De kardinaal was duidelijk van plan man en paard te noemen. Hij had er zelfs op aangedrongen de titel van zijn conferentie in Brussel alsnog te veranderen. Niet Quel avenir pour le Congo? maar liever Quel avenir pour le Congo après la fraude électorale du 30 décembre 2018?De stembusresultaten werden gemanipuleerd, zei Monsengwo onomwonden. De cijfers van de kerk geven immers niet alleen aan dat Martin Fayulu de presidentsverkiezingen met 62,11 procent van de stemmen won, maar ook dat Fatshi, zoon van overleden stichter Étienne Tshishekedi van de Union pour la Démocratie et le Progrès Social (UDPS), met 16,93 procent nauwelijks meer stemmen haalde dan uittredend president Kabila’s kandidaat, Emmanuel Ramazani Shadary, die 16,88 procent scoorde.

Het grondwettelijk hof dat Fayulu’s klacht ontvankelijk maar ongegrond verklaarde, werd door Kabila volkomen naar zijn hand gezet. Laurent Monsengwo Pasinya

De bejaarde kardinaal gaf in zijn lange - en bij momenten wat warrige - uiteenzetting mee waaraan het kalf gebonden is: de machthebbers in Kinshasa zijn stromannen van de buurlanden en multinationals allerhande, voor wie het alleen om de plundering van de Congolese bodemrijkdommen te doen is. Monsengwo maakte de jaren-Kabila met de grond gelijk. Wij hebben niet alleen een machtswisseling van doen, maar vooral een mentaliteitswijziging bij de machthebbers, zei hij. Toch is hij ook hoopvol. Sinds de jaren negentig investeert het middenveld en met name de katholieke kerk immers voortdurend in de vorming van een steeds jongere bevolking met betrekking tot de democratisering en werking van de rechtsstaat. Deze inspanningen kunnen niet meer tenietgedaan worden.

Op korte termijn wordt de roep om democratisering weer gefnuikt, maar op lange termijn kan het Congolese volk zijn vreedzame strijd voor een betere toekomst winnen. Laurent Monsengwo Pasinya