Benedictus XVI schrijft essay over seksueel misbruik

Benedictus XVI, die in 2013 met emeritaat ging, heeft een opmerkelijke brief geschreven waarin hij zich uitspreekt over het schandaal van het seksueel misbruik in de katholieke Kerk. Hij ontkent daarin met klem dat het kerkelijk recht dat misbruik of het toedekkken ervan zou hebben bevorderd. Hij klaagt wel het bestaan van bepaalde homokringen aan die in sommige seminaries de sfeer verzieken en hij wijst met een beschuldigende vinger naar de seksuele revolutie van de jaren 1960 en de ineenstorting van de katholieke moraaltheologie na het Tweede Vaticaans Concilie. Ja, er is zonde in de Kerk en kwaad. Maar er is vandaag ook een heilige Kerk, die onverwoestbaar is, schrijft de emeritus paus.

Wij moeten het geloof vernieuwen en ons opnieuw tot God keren om de huidige crisis te overwinnen. Emeritus paus Benedictus XVI

Leerproces

Het seksueel misbruik kon slechts zo’n omvang aannemen door de afwezigheid van God, schrijft Benedictus XVI in zijn essay van ruim 6.000 woorden voor het Klerusblatt, een maandblad voor priesters dat vooral in Beieren een grote verspreiding kent. Naar eigen zeggen schreef hij de tekst uit op basis van de notities die hij maakte tijdens het topoverleg over seksueel misbruik in de Kerk waarvoor paus Franciscus in februari de voorzitters van alle bisschoppenconferenties wereldwijd naar Rome riep. Hij erkent ruiterlijk dat de gevallen van misbruik die in Rome aankwamen nog tijdens zijn tijd als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer, de capaciteiten van zijn ambt ver te boven gingen. Omdat er in het kerkelijk recht sterke nadruk wordt gelegd op een eerlijke verdediging voor de beschuldigden, waren veroordelingen nauwelijks mogelijk, schrijft hij. Slechts na verloop van tijd werd het opleggen van permanente straffen aan geestelijken die zich aan misbruik hadden schuldig gemaakt, aanvaard.

(Lees voort onder de afbeelding)

Door de ineenstorting van de katholieke moraaltheologie werden delen van de Kerk weerloos tegen de processen in de samenleving. Benedictus XVI

De omwentelingen van 1968

Benedictus XVI, die op 16 april 92 wordt, spreekt over de omwentelingen van 1968, met de introductie van seksueel expliciet materiaal in het openbaar onderwijs en de samenleving als geheel, maar ook over het ineenstorten van de traditionele normen na mei 1968 waardoor de pedofilieschandalen van vandaag (mee) mogelijk werden gemaakt. In sommige kringen, zo herinnert Benedictus XVI, was pedoseksueel gedrag toen niet-ongepast en aanvaardbaar.

Ook voor de Kerk zelf hadden die omwentelingen gevolgen: het aantal roepingen voor een hele generatie priesters viel sterk terug en vele geestelijken traden uit. In verschillende seminaries kwamen er homoseksuele kliekjes, die min of meer openlijk handelden en het klimaat in de seminaries aanzienlijk veranderden. Een openlijk homoseksuele levensstijl werd nu in seminaries aanvaard. Ook de klassieke moraaltheologie werd grondig door elkaar geschud. Maar de poging om de natuurwet te vervangen door een moraal die volledig op de Schrift is gebaseerd mislukte, terwijl de idee van absoluut goed of kwaad werd verworpen. Die mentaliteit, schijft Benedictus XVI, kwam tot uitdrukking in de Verklaring van Keulen uit 1989, waarin het Romeins centralisme onder paus Joannes Paulus II en de inflatie van de pauselijke onfeilbaarheid werd aangeklaagd. Maar deze omwenteling had dramatische gevolgen voor de theologie, de vorming van priesters en de selectie van bisschoppen.

Kerkelijk leergezag is onontbeerlijk

In zijn brief waarschuwt de emeritus paus nadrukkelijk voor pogingen om de Kerk te hervormen volgens menselijke en politieke normen. Er zijn dingen die nooit onderhevig zijn aan compromissen. Hij benadrukt dat het kerkelijke leergezag definitieve uitspraken moet doen en zich moet blijven uitspreken over morele kwesties.

Diegenen die de Kerk haar onderwijsbevoegdheid ontzeggen, leggen haar het zwijgen op juist op het vlak waar waarheid en leugen op het spel staan. Benedictus XVI

Aan het slot van zijn brief roept Benedictus XVI de gelovigen op om God opnieuw een centrale plaats te geven en hun leven in de eerste plaats op Hem te richten. Zo'n herleving van het geloof, moet beginnen met een diepere eerbied voor de heilige eucharistie.

Bron: KNA/Crux