Johannes Maertens na Calais: ‘Ik wil ook zo gastvrij zijn’

Tertio interviewt deze week de oud-katholieke priester Johannes Maertens, die na drie en een half jaar de ‘Jungle van Calais’ ruilde voor Londen.
21/01/2020 - 12:04
Oud-katholiek priester Johannes Maertens verruilde in juni vorig jaar de 'Jungle van Calais' voor Londen
Oud-katholiek priester Johannes Maertens verruilde in juni vorig jaar de 'Jungle van Calais' voor Londen © Kelly Kearberry

In juni verruilde de oud-katholieke priester Johannes Maertens Calais voor Londen. Een bewuste keuze nadat hij drie en een half jaar ooggetuige was van de situatie van vluchtelingen: Ik had een break nodig, ik kon al het lijden niet meer aan. Eerst ben ik teruggekeerd naar het oud-katholieke klooster in Temse voor rust, maar daarna ben ik naar Londen vertrokken omdat ik niet volledig niets kon doen.

Het vluchtelingenkamp ten noorden van Calais kreeg in de media de bijnaam de Jungle van Calais. In februari 2016 opende het Maria Skobtsova Catholic Worker House er de deuren. Johannes Maertens was een van de bewoners. Hoewel het huis bedoeld was voor de vrijwilligers die onder de vluchtelingen werkten, bood het ook onderdak aan asielzoekers die na een ziekenhuisopname moesten herstellen.

Menselijk lijden

Toen Maertens in Calais kwam, was dat met lege handen. De vluchtelingen maakten zijn plaats echter snel duidelijk: Kom, drink thee met ons. Presentie werd een groot deel van zijn werk. Gewoon vragen naar de ander, luisteren naar zijn of haar verhaal. In Calais heb ik enorm veel menselijk lijden gezien, getuigt de priester.

Er zijn momenten geweest waarop ik genoeg had van al dat lijden, waarop ik vroeg aan God: ‘Waarom grijpt U niet in?

Beëindig dat toch, die menselijke vrijheid, want we kunnen er niet mee om’. Je ziet politieagenten die gedwongen worden om ontmenselijkende dingen te doen. Je ziet hoe men tegemoet probeert te komen aan reële vragen, maar tegelijkertijd is er de druk van de politiek, van de kiezer die geen vluchtelingen wil. Een overheid die enerzijds voorziet in toiletten en voedselbedeling en anderzijds tentenkampen vernietigt, heeft mij wel een beetje mijn geloof doen verliezen in overheden en hoe we zulke problemen ooit via een georganiseerde democratie moeten oplossen. De democratie is het beste systeem dat we hebben, maar wel een dat mensen verdeelt. We moeten als maatschappij toch eens serieus nadenken over hoe we polarisering kunnen tegengaan en een democratie creëren die mensen samenbrengt.

Gastvrijheid

Vandaag richt Maertens zich vanuit Londen op jongeren die de oversteek hebben gemaakt. Calais zal hem echter altijd bijblijven. Wat mij het meest getroffen heeft, was de diepe gastvrijheid van Sudanezen, Eritreeërs, Ethiopiërs en Afghanen.

De zin tot het verwelkomen van de ander. Die mensen hebben een gast van mij gemaakt.

Ik herinner me een van de dagen dat de oproerpolitie het Sudanese deel van het kamp kwam ontruimen. Het eerste wat de Sudanezen deden, was thee brengen naar de agenten. Terwijl die hun kamp kwamen vernietigen. Ik heb altijd gezegd: ik wil ook zo gastvrij zijn. Het is een uitdaging dat te zijn.