Parijse Sacré-Cœur wordt nationaal monument

Een eeuw na haar wijding wordt de Heilig Hartbasiliek, gebouwd op de top van de Montmartre in het achttiende arrondissement van Parijs, beschermd als historisch monument. De prefect van Ile-de-France besliste dinsdag, na een gunstig advies van de Regionale Commissie voor Erfgoed en Architectuur, om de Sacré-Cœur toe te voegen aan de lijst van historische monumenten. Het besluit wordt gesteund door de minister van Cultuur Roselyne Bachelot en uiteraard ook de rector van de basiliek, pater Stéphane Esclef.

De basiliek is met haar 11 miljoen bezoekers en pelgrims per jaar op de Notre-Damekathedraalna de meest bezochte locatie in Parijs. De Sacré-Cœur telt daarmee meer bezoekers dan bijvoorbeeld het Louvre (9,6 miljoen) of de Eiffeltoren (6,2 miljoen). Het ministerie van Cultuur kondigt aan dat de procedure voor de officiële erkenning nu meteen van start gaat, zodat het dossier tegen de zomer van 2021 afgerond moet zijn.

Met de basiliek worden ook het voorplein, de trappen en het aangrenzende Louise-Michelplein erkend. De erkenning impliceert onder meer dat het monument niet meer kan gesloopt of ernstig kan verbouwd worden zonder toestemming van het ministerie van Cultuur. De bescherming vergemakkelijkt bovendien de financiering voor restauraties en opent de weg naar subsidies van de overheid, die tot 40 procent  van de kosten op zich kan nemen.

Momenteel zijn er in Parijs 1.957 sites geregistreerd of erkend als historisch monument, onder meer 66 kerken. De basiliek ontbrak tot nu toe op die lijst.

Op de Notre-Damekathedraal na is de Sacré-Cœur het meest bezochte monument van Parijs. Le Monde

De Heilig Hartbasiliek, die pas in 1923 werd voltooid, is al sinds 1905 eigendom van de stad Parijs. Door de jaren heen groeide het kerkgebouw uit tot een van de populairste trekpleisters van de Lichtstad. Wat de Eiffeltoren betekende voor Republikeins Frankrijk, betekende de basiliek voor de Franse katholieken. Pas in de nasleep van de Eerste Wereldoorlog, met de verzoening van katholieken en de Republiek, verzoende ook de rest van Frankrijk zich met het monument, waarvan de bouw (in 1870) werd goedgekeurd onder de Republiek der Hertogen en werd voortgezet onder de antiklerikale républiek Ferry.

Ook bouwkundig viel het monument niet meteen bij iedereen in de smaak. De Romeins-Byzantijnse stijl van architect Paul Abadie werd door velen als lomp beschouwd. Het kerkgebouw was een buitenbeentje in de context van de 19de-eeuwse architectuur, die een voorkeur had voor de industriële stijl en het gebruik van metaal. Maar zelfs tegenstanders moesten al in die tijd erkennen dat de stijl hoe dan ook uniek is en dat het uitzicht vanaf een hoogte van 130 meter over Parijs ronduit adembenemend is. Dat alles zorgt ervoor dat de basiliek met haar schijnbaar eindeloze trappen, een eeuw na de wijding van het gebouw en na jaren van verhit debat, uiteindelijk toch wordt erkend als nationaal erfgoed.

Bron: Le Monde/La Croix