Franstalig België wil vak Burgerschapseducatie verplichten

De Franstalige partijen PS, MR en Ecolo willen dat de Federatie Wallonië-Brussel in het gemeenschapsonderwijs twee uur Philosophie & Citoyenneté (filosofie en burgerschapseducatie) per week voorziet, in plaats van 1 uur vandaag, en nog maar 1 uur godsdienst of niet-confessionele zedenleer, dat bovendien nog optioneel zou zijn. Het Secrétariat Général de l'Enseignement Catholique (SeGEC, de Franstalige katholieke onderwijskoepel), wijst een brede bezinning over de uren levensbeschouwing niet per definitie af. Maar de schrapping van een verplicht uur godsdienst of levensbeschouwing is volgens het SeGEC geen goed idee en getuigt bovendien van enige wereldvreemdheid. Komt daarbij dat de Franstalige parlementaire meerderheid nauwelijks oog heeft voor de pedagogische en organisatorische problemen die het voorstel met zich meebrengt.

Het voorstel negeert de vernieuwingen van het leerplan katholieke godsdienst met veel ruimte voor inzicht in diverse levensbeschouwingen en dreigt Franstalige leerlingen tot wereldvreemde burgers, zonder begrip van het eigen erfgoed, te maken.

SeGEC-voorzitter Étienne Michel wil van het voorstel voor de uren filosofie en burgerschap drie goede ideeën onthouden, die naar zijn zeggen ook het educatieve project van het katholieke onderwijs kunnen verrijken:

• de systematische kennismaking met de belangrijkste religies en levensbeschouwingen
• de praktijk van een interreligieuze dialoog
• en de introductie van filosofie als schooldiscipline.

De SeGEC-voorzitter wijst echter ook op de pedagogische en organisatorische problemen en benadrukt dat het Franstalige katholieke onderwijs niet van plan is om zich hierbij aan te sluiten. Michel herinnert eraan dat er sinds 2015 in het onderwijs al een belangrijke evolutie heeft plaatsgevonden door middel van een programma waarin de inhoud van de cursus filosofie en burgerschapseducatie in de verschillende vakken wordt opgenomen. Bovendien wordt een ernstige vergissing gemaakt door het godsdienstonderwijs optioneel te maken door het uit het lesrooster te halen. De SeGEC-voorzitter verwijst naar de in de Franstalige wereld gezaghebbende Franse filosoof Régis Debray die ervan overtuigd is dat de schrapping van elke verwijzing naar een religieuze cultuur voor studenten niet alleen hun eigen erfgoed, maar ook de hedendaagse wereld ontoegankelijk en onleesbaar maakt. Daarom moet godsdienst of levensbeschouwing een verplicht vak blijven en mag het niet gereduceerd worden tot een optie.

Ook Tommy Scholtes, de Franstalige woordvoerder van de Bisschoppenconferentie van België, waarschuwt voor een ernstige fout. Het onderwijzen van religies is belangrijk en als de grondwet vereist dat we een cursus organiseren, is het niet aan een toevallige meerderheid om het van het net te halen. Ook de christendemocraten van het Centre démocrate humaniste (CdH) zijn niet gewonnen voor het voorstel en zien daarin alleen een verzwakking van de kwaliteit en de kennisoverdracht in het onderwijs. De PS houdt zichzelf hiermee een sluier voor de ogen en ontkent het religieuze feit in het hart van onze samenleving.

De tegenstanders van het voorstel waarschuwen ook voor de trend waarbij de overheid - overigens niet alleen in Wallonië en Brussel - almaar meer zeggenschap opeist in de opvoeding van de kinderen en burgers in een welbepaalde richting willen dringen ten koste van het autonome denken, alsof de samenleving daarvoor bang is geworden. Critici betogen ook dat het voorstel geformuleerd wordt omdat de lat te hoog werd gelegd voor inzicht in diverse levensbeschouwingen en levensbeschouwelijke competenties. Blijft ook de vraag waar de Franstalige gemeenschap voldoende leerkrachten filosofie en burgerschap gaat vinden, die bovendien kwalitatief voldoende voor hun taak zijn opgeleid, en of dit voorstel de scheiding tussen het officiële en het vrije onderwijs niet dreigt te vergroten.

Laïciteit kan niet betekenen dat men in een samenleving aan jongeren het recht op zingevingsvragen, godsdienstbeleving en spiritualiteit ontzegt.

Bron: Le Soir/La Libre Belgique/La Dernière Heure