Tomas Halik wint Prijs Christelijke Boek van 2021

Tomas Halik (71), die in 2014 de Templetonprijs voor de Vooruitgang in Religie won en zich regelmatig terugtrekt in een boeddhistisch klooster, wint dit jaar de Prijs van het Christelijke Boek 2021 met de Nederlandse vertaling van zijn boek In het geheim geloven, uitgegeven door KokBoekencentrum.

De Tsjechische priester, theoloog en socioloog was jarenlang raadgever van de voormalige president Vaclav Havel. Hij wordt algemeen beschouwd als een van belangrijkste christelijke intellectuelen in Europa. Tijdens de coronapandemie haalde hij enkele keren het nieuws met zijn felle kritiek op het misbruik van het christendom in de retoriek van populisten. Verwijzend naar bewegingen in Polen en Hongarije bestempelde hij dat fanatieke nationalisme en populisme als een van de belangrijkste bedreigingen voor de Europese eenmaking en integratie.

Halik neemt ook geen blad voor de mond als hij over het christendom en vooral over de katholieke Kerk schrijft. Hij vergelijkt de huidige crisis van het christendom vaak met die ten tijde van de Reformatie. Volgens hem spelen de misbruikschandalen als katalysator een vergelijkbare rol als de aflatenschandalen in middeleeuwen. Het is belangrijk dat de Kerk beseft dat de tijd van de volkskerk voorbij is en dat die tijd ook met een nieuwe evangelisatie niet zal terugkeren. Vandaag is het christendom een creatieve minderheid geworden, maar juist daaruit moet zij haar kracht halen om betekenisvol te blijven in de toekomst.

Die blik naar de toekomst vereist dat de Kerk afstand doet van haar triomfalisme en klerikalisme en dat zij durft te hervormen, weliswaar met onderscheidingsvermogen. De Kerk heeft al eerder kansen laten liggen onder meer in de 19de eeuw, toen zij maar moeilijk aansluiting vond bij de arbeidersklasse en in de vorige eeuw, toen zij geen passend antwoord vond op de seksuele revolutie. Dit keer mag zij volgens hem het momentum niet missen. Dat kan door te blijven streven naar heiligheid en eenheid, maar ook door sterker in te zetten op meer synodaliteit en door een sterkere waardering voor het charisma van vrouwen.