Emeritus aartsbisschop Desmond Tutu overleden

Het overlijden van emeritus aartsbisschop Desmond Tutu is een nieuw hoofdstuk van rouw in het afscheid van ons land van een generatie van voortreffelijke Zuid-Afrikanen die ons een bevrijd Zuid-Afrika hebben nagelaten, zei de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa in een eerste reactie op het overlijden.

Desmond Mpilo Tutu werd op 7 oktober 1931 in Klerksdorp in Transvaal geboren. Hij werd in 1961 tot priester gewijd voor de anglicaanse kerkprovincie van Zuid-Afrika, sinds 2006 de anglicaanse Kerk van Zuid-Afrika. Hij was bisschop van Johannesburg van 1985 tot 1986 en vervolgens aartsbisschop van Kaapstad van 1986 tot 1996. In beide gevallen was hij de eerste zwarte Afrikaan die dit ambt bekleedde.

Theologisch zocht hij naar een samensmelting van ideeën uit de zwarte bevrijdingstheologie met de Afrikaanse godgeleerdheid.

Emeritus aartsbisschop Tutu was een blijmoedige en vasthoudende tegenstander van de apartheid in Zuid-Afrika. Voor zijn geweldloos verzet kreeg hij in 1984 de Nobelprijs voor de Vrede. In de jaren 1980 werd hij enkele malen gearresteerd, onder meer in 1988 toen hij protesteerde tegen het verbieden van zeventien antiapartheidsorganisaties. De apartheid was volgens Tutu niet alleen onrechtvaardig, maar ook onbijbels en onchristelijk.

Post-apartheid

Van 1996 tot 1998 was hij voorzitter van de Waarheids- en Verzoeningscommissie (TRC), een rechtbankachtig orgaan voor herstelrecht dat na het einde van de apartheid in Zuid-Afrika werd samengesteld. Getuigen die waren geïdentificeerd als slachtoffers van grove schendingen van de mensenrechten werden uitgenodigd om verklaringen af te leggen over hun ervaringen, en sommigen werden geselecteerd voor openbare hoorzittingen. Daders van geweld konden ook getuigenis afleggen en amnestie vragen voor zowel civiele als strafrechtelijke vervolging. 

Prostaatkanker

In 1997 werd bij Desmond Tutu prostaatkanker geconstateerd. In 2010 trok hij zich officieel uit de openbaarheid terug. In juli van dit jaar was hij nog wel te zien in een videoboodschap op de Internationale AIDS Conferentie. Hij zag er behoorlijk uitgemergeld uit, maar was intellectueel scherp als altijd.

Demond Tutu laat zijn vrouw Nomalizo Leah Shenxane achter, met wie hij in 1955 trouwde, en vier kinderen: Trevor Thamsanqa, Theresa Thandeka, Naomi Nontombi en Mpho Andrea.

Bron: kro-ncrv.nl