Sint-Maarten blijft populaire volksheilige in Vlaanderen

Het Sint-Maartenfeest stimuleert de eeuwenoude deugd om te delen met de armen.
11/11/2022 - 11:00

Ondanks de populariteit van Sint-Niklaas en de opmars van de kerstman, blijft Sint-Maarten (Sinte-Mette) in de Oostkantons, delen van West-Vlaanderen, de omgeving van Aalst, Denderland, Mechelen/Hombeek en op vele plekken in Nederland - onder meer in de streek van Utrecht en Amsterdam en de provincies Friesland en Drenthe - populair als volksheilige. Op de vooravond trekken kinderen al zingend en verkleed van deur tot deur. Op andere plaatsen is er een jaarlijkse optocht van Sint-Maarten te paard. Limburg kent de optochten met vreugdevuren, waarbij ook oliebollen of pannenkoeken worden verdeeld. In sommige delen van Duitsland, Oostenrijk en Zuid-Tirol kent men het Sint-Maartenlopen waarbij kinderen in een stoet met lantaarns door de straten lopen, voorafgegaan door iemand met een rode mantel te paard, verkleed als Romeins legerofficier. Dit jaar is er overigens nog tot 13 november in het stadscentrum van Aalst de lichtwandeling 'Maarten en de magie van de mantel, waarbij tekeningen uit het gelijknamige boek van Mario De Koninck en Nikola 'IOA' Hendrickx op vier historische locaties tot leven komen. Tijdens die tocht wordt de hele legende van Sint-Maarten aan de hand van korte audiofragmenten én op kindermaat uit de doeken gedaan.

Lees verder onder de afbeelding.

 

Sint-Maarten in de Sint-Martinuskerk in Aalst
Sint-Maarten in de Sint-Martinuskerk in Aalst © Julie Van der Straeten

Over de echte ontstaansgeschiedenis van het Sint-Maartensfeest wordt veel gespeculeerd. Vaak wordt verondersteld dat het feest teruggrijpt op een Germaans winterfeest, maar ook een zuiver kerkelijke oorsprong is mogelijk. Na het zingen van de Sint-Maartensliedjes en nadat de kinderen hun geschenk hebben ontvangen van Sint-Maarten, keert hij volgens de traditie terug naar de hemel. 

Sint-Maarten

Martinus van Tours (ca. 316-397) was bisschop van het Franse Tours. Hij dankt zijn faam als volksheilige aan het feit dat hij volgens de legende zijn mantel met de armen heeft gedeeld. Martinus werd waarschijnlijk in 316 in Savaria geboren, als zoon van Romeinse ouders. Op jonge leeftijd werd hij op vraag van zijn vader soldaat en trok als 15-jarige naar Gallië. Bij een stadspoort van Amiens ontmoette hij een bedelaar, aan wie hij de helft van zijn mantel gaf. Omdat de helft van de mantel eigendom was van Rome kon hij slechts zijn eigen helft weggeven. Volgens een overlevering was deze bedelaar een verschijning van Jezus of stond hij in alle geval symbool voor Christus. Op zijn 18de liet Martinus zich dopen, zette zijn legerdienst stop en ging het geloof verkondigen. In 371 werd hij door de bevolking van Tours gekozen tot bisschop. Hij overleed in 397, toen hij ongeveer 80 jaar oud was. Op 11 november 397 werd hij begraven in de kathedraal van Tours.