Carnaval: satire mag mensen niet vernederen en degraderen

Spotten met de oorlog in Oekraïne of een bisschop die zijn bisdom niet meer onder controle heeft ... wat zijn de grenzen van satire in carnavalstijd?
08/02/2023 - 13:19
Willibert Pauels: Satire mag mensen niet van hun waardigheid beroven
Willibert Pauels: Satire mag mensen niet van hun waardigheid beroven © WillibertPauels@Facebook

Na twee jaar coronapandemie maken vele mensen zich klaar om eindelijk opnieuw écht carnaval te vieren. In carnavalssteden zoals Aalst of Binche, maar vooral ook in Duitsland en Venetië, draait de voorbereiding op carnaval op volle toeren. Geliefde thema’s dit jaar zijn uiteraard Vladmir Poetin, maar ook het Britse koningshuis en in Keulen dit jaar ook nadrukkelijk kardinaal Rainer Maria Woelki. Die laatste was in het verleden graag gezien bij de carnavalisten en vierde ook elk jaar eucharistie met hen. Maar dit jaar, zo zegt de katholieke diaken en clown Willibert Pauels, is de kardinaal zelf het voorwerp van spot.

Willibert Pauels geeft toe dat de grens tussen satire enerzijds en bijtende en kwetsende spot anderzijds soms erg vaag. Kunst is toch een evenwicht te vinden. Maar na de schrapping van het Aalsterse carnaval als Unesco Werelderfgoed weet ook de Oost-Vlaamse stad dat de grens soms erg vaag is en gevoelens snel gekwetst kunnen raken. De diaken en onvervalste carnavalist vindt het daarom erg belangrijk respect te hebben voor de spot en de traditie van carnaval als uitlaatklep. Maar de menselijke waardigheid, ook die van een kardinaal, is natuurlijk onschendbaar. Pauels geeft toe dat ook zijn toespraak in de vastennacht een allusie bevat op kardinaal Woelki. Zo zegt hij dat iedereen ontslag kan nemen en niet verplicht is om te wachten tot de paus daartoe het initiatief neemt. Daarom geeft hij als advies aan de belaagde kardinaal: Kruip niet in uw schelp, maar durf naar buiten te komen. Anderzijds is hij persoonlijk van mening dat de houding van de aartsbisschop van Keulen niet echt heldhaftig is. Het lijkt eerder op een zelfgekozen pijnlijke navolging van Christus. Maar zo’n zelfgekozen pijn is allerminst goed en het is al evenmin waardevol …

Bron: Domradio/KNA