Open Monumentendag: PARCUM plaatst kapelletjes in de kijker

PARCUM nodigt uit om komende zondag een deel van ons kleine religieus erfgoed van de honderden kapelletjes te ontdekken.
08/09/2023 - 12:07
De Allerheiligenkapel in Diest
De Allerheiligenkapel in Diest © Open Kerken

Komende zondag worden er ter gelegenheid van de Open Monumentendag honderden activiteiten georganiseerd in heel Vlaanderen om ons erfgoed in de kijker te plaatsen. Een belangrijk, maar daarbij veel minder bekend erfgoed is dat van de ontelbare kapelletjes langs Vlaamse wegen. PARCUM, het expertise en netwerkcentrum voor religieus erfgoed in Vlaanderen, grijpt de monumentendag daarom aan om de kapelletjes in de kijker te plaatsen. ‘Elke kapel heeft een eigen verhaal. Soms werd de kapel gebouwd om rampspoed af te wenden, soms uit dank voor een klein of groot mirakel. Sommige zijn half verdwenen of opgegaan in het landschap. Maar allemaal zeggen ze ons iets over onze geschiedenis, over wat ons bezighoudt, en over de gewone levens van de miljoenen mensen in ons land.’ Op zijn website verzamelde PARCUM een serie boeiende activiteiten rond kapelletjes. Hier een greep uit het aanbod:

  1. Kapellen van de Hasseltse Sint Quintinuskathedraal 
    Maar weinig mensen weten dat de huidige kathedraal van Hasselt eigenlijk ontstaan is vanuit een kapel die werd gebouwd langs de route van de Rijn naar de zee. Die eenvoudige Sint Nicolaaskapel groeide uit tot een parochiekerkje waarin meerdere kapellen onderdak kregen. Daarbij werd elk altaar voortaan toegewijd aan een specifieke heilige. In de 15de en 16de eeuw kwam in deze regio ook nog eens de Maaslandse beeldhouwkunst tot bloei, die ook doordrong tot hier. Zondag zijn belangstellenden om 14u welkom aan het kerkportaal van de Vismarkt voor een wandeling waarin dit religieuze erfgoed, de geschiedenis van Hasselt en zijn inwoners tot leven komen.
     
  2. Kapelfietstocht
    De gemeenten Bonheiden, Duffel, Putte en Sint-Katelijne-Waver sloegen voor monumentendag de handen in elkaar en werkten een brochure uit met een fietstocht van 26 kilometer langs de kapellen in de regio. De tocht vertrekt in Duffel. De brochure is zondag beschikbaar aan de bekende kapel van Sint-Gummarus en Sint-Rumoldus (open tussen 14 tot 17 u), maar ook aan de bibliotheek in Duffel (O.-L.-Vrouwlaan 1 - open van 9.30 u tot 16.30 u). De fietstocht kan ook nog op een ander moment, later op het jaar gemaakt worden.
     
  3. Kapelletjeswandeling in Tienen
    Tienen is rijk aan veld- of wijkkapelletjes. Die werden onlangs door de intergemeentelijke erfgoeddienst PORTIVA in kaart gebracht. Monumentendag wordt aangegrepen om dit klein religieus erfgoed in kaart te brengen. Voor deze monumentenwandeling van de Tiense gidsenbond in het centrum van Tienen worden een aantal kapellen ook uitzonderlijk voor het publiek opengesteld. Vertrek om 14u00 aan het Torekesplein aan Grote Markt nr. 6.
     
  4. Allerheiligenkapel in Diest
    Beter bij het publiek bekend, maar nog steeds meer dan een bezoek waard is de Allerheiligenkapel in Diest, waarrond jaarlijks op 1 november de Allerheiligenbegankenis wordt georganiseerd. De eerste kapel werd hier in 1372 in opdracht van vrome inwoners van Diest gebouwd. In de 16de eeuw wordt zij in brand gestoken en pas in 1606 wordt zij door de boogschuttersgilde weer heropgebouwd. In 1793 wordt zij door de Franse bezetter verkocht en half afgebroken. In de huidige Neoclassicistische bedevaartkapel werd op 1 november 1854 de eerste mis opgedragen. De naam Allerheiligenkapel is dus zeker niet gestolen, ook al omdat er meer dan 150 heiligenbeelden in de kapel opgesteld.