Verdeeldheid bij Spaanse kerk over ‘amnestie’

Twee vooraanstaande Spaanse bisschoppen hebben zich de voorbije dagen uitgesproken tegen de amnestieplannen van de Spaanse regering voor de Catalaanse Onafhankelijkheidsbeweging. Met hun verklaring distantiëren beide kerkleiders zich van het officiële standpunt van het Spaanse episcopaat, dat politiek neutraal wil blijven, en dat van de Catalaanse bisschoppen. De Bisschoppenconferentie van Tarragona, die de tien Catalaanse bisdommen verenigt, verklaarde dat de herders van de Kerk een opbouwende en respectvolle neutraliteit moeten handhaven, ‘die slechts kan doorbroken worden als het recht op menselijke waardigheid of de principes van de sociale leer van de Kerk met voeten worden getreden’. Die sleutelprincipes vormen trouwens de basis voor standpunten van de kerkleiders van Tarragona die Catalonië welgezind waren, terwijl zij het ETA-geweld streng veroordeelden. Historisch was de ruime meerderheid van de andere Spaanse bisschoppen altijd fel tegen de ETA en het streven naar onafhankelijkheid gekant. 

Onafhankelijkheidsreferendum van 1 oktober 2017

De socialisten van Pedro Sánchez hebben de steun van de Catalaanse partij nodig om een regering te vormen. De separatisten eisen in ruil onder meer amnestie voor mensen die zijn gearresteerd omdat ze in 2017 pogingen deden om Catalonië onafhankelijk te maken middels een referendum. De aartsbisschoppen van Valladolid en Oviedo, Luis Argüello en Jesús Sanz, spraken zich zondag openlijk uit tegen de amnestie. Vooral aartsbisschop Jesús Sanz meent dat de Catelanen die huidige situatie proberen misbruiken om amnestie te bekomen voor degenen ‘die ernstige en gewelddadige misdaden tegen het samenleven hebben begaan en die de rechtsstaat hebben vernietigd’. Hij verwijt de toekomstige regering dat zij eigendommen van anderen probeert te verkopen ‘voor een bord linzen om aan de macht te blijven’. Luis Argüello meent dat amnestie nog kan verantwoord zijn, mits voldaan wordt aan een aantal voorwaarden, zoals het afstand doen van een illegaal en eenzijdig proces tenzij er daarvoor nationaal een meerderheid zou bestaan. 

Politieke neutraliteit

En daarmee sluipt de oude verdeeldheid opnieuw binnen in de rangen van het Spaanse episcopaat. In het verleden waren Madrid en de bisschoppen uit Catalonië het al grondig oneens over de Catalaanse kwestie. Catalaanse bisschoppen spraken openlijk hun steun uit voor het referendum over onafhankelijkheid uit 2017 en de gratie voor pro-onafhankelijkheidspolitici in 2021. Maar andere bisschoppen bestempelden dat referendum als illegaal en spraken zich ook openlijk uit tegen meer onafhankelijkheid voor de Catalanen. Hier en daar wordt overigens schamper opgemerkt dat het Spaanse episcopaat minder kieskeurig was bij de amnestie voor de aanhangers van de rechtse dictator Franco. 

De woordvoerder van de Spaanse bisschoppen maakte maandag alvast duidelijk dat bisschoppen die zich nu uitspraken dat ten persoonlijke titel doen en de Spaanse kerkleiding buiten dit politieke debat wil blijven. Maar die woorden waren nog niet koud of de bisschop van Huelva, Santiago Gómez Sierra, riep zijn gelovigen nog eens op om hun politieke rechten als burgers uit te oefenen om zo te beletten dat de wil tot onafhankelijkheid ‘op totalitaire wijze wordt opgelegd, zonder rekening te houden met het algemeen belang’. Hij noemde het moreel bedenkelijk dat elk van de nationaliteiten of volkeren die historisch gezien een staat vormen, eenzijdig een politieke configuratie van zijn eigen realiteit als staat kan opeisen. Daarmee wordt volgens hem het naast elkaar bestaan van Spanjaarden en de soevereiniteit van Spanje in het gedrang gebracht.

Bron: Vida e Nueva/Religion Digital