De Vaticaanse index werd 50 jaar geleden afgeschaft
Deze week was het net vijftig jaar geleden dat de Index, een lijst van verboden boeken, door het Vaticaan officieel werd afgeschaft. De afschaffing gebeurde destijds in de geest van het Tweede Vaticaans Concilie. Katholieken mochten de boeken slechts mits een speciaal aangevraagde toestemming lezen, op straffe van excommunicatie. Pas vijftig jaar geleden, op 14 juni 1966, werd de lijst door de Congregatie voor de Geloofsleer formeel afgeschaft. De Index bevatte op dat moment ruim 6.000 titels, al had hij zijn gezag al grotendeels verloren.
Lijst van verboden boeken
Sinds 1559 werden boeken door de paus op de Index librorum prohibitorum (lijst van verboden boeken) geplaatst. Katholieken mochten ze niet lezen omdat de rooms-katholieke Kerk ze als verwerpelijk beschouwde. Zo kwam in de vorige eeuw ook de Franse filosoof Jean-Paul Sartre op de lijst terecht. Daarin werd hij overigens door andere groten zoals Martin Luther, Johannes Calvijn, Miguel de Cervantes, Nicolaus Copernicus, Denis Diderot, Alexandre Dumas (zowel vader als zoon), Erasmus, Galileo Galilei, Victor Hugo, Immanuel Kant en vele anderen voorgegaan. Ook vele protestantse theologen kwamen op de lijst terecht. Uit ons land kwamen onder meer ook Maurice Maeterlinck en zelfs Gerard Walschap op de lijst. Slechts de boeken van Karl May of De hut van Oom Tom, de eerste Amerikaanse roman met een zwarte man in de hoofdrol die pleitte voor de afschaffing van de slavernij, ontsnapten na lang debat aan de lijst. Mee daardoor blijft de lijst tot op vandaag een bijzonder interessant studievoorwerp.
Bron: KNA
