'Pausverkiezing moet beter beschermd worden tegen nepnieuws'

Melloni doceert aan de Universiteit van Modena en Reggio Emilia en is een van de bekendste kerkhistorici van Italië. In het Britse katholieke weekblad The Tablet en het Italiaanse tijdschrift Il Molino waarschuwt hij voor scenario's waarbij de pausverkiezing doelwit wordt van gerichte desinformatie. 

Zo is het tijdens een conclaaf niet al te moeilijk voor goed georganiseerde en gefinancierde lobbygroepen om ongewenste kandidaten te kelderen. Het misbruikschandaal biedt daarvoor een bruikbare achtergrond. Of een supermacht die in de katholieke Kerk een struikelblok ziet om zijn imperialistische ambities te verwezenlijken, kan de legitimiteit van de Kerk ondergraven door twijfel te zaaien over de nieuwe paus net na zijn verkiezing. 

Van dat laatste kregen we al een voorproefje in 2013, toen paus Franciscus net na zijn aantreden werd verdacht van nalatigheid of zelf steun bij de verdwijning van verschillende priesters tijdens de militaire junta in Argentinië in de late jaren 1970. Het was een complex verhaal en de geruchten bleken uiteindelijk ongegrond. 

Maar om daar achter te komen is tijd nodig. En die is er niet in de huidige procedure om een nieuwe paus te kiezen. De pausverkiezingen van 2005 en 2013 duurden nauwelijks langer dan 24 uur. Het huidige kiesreglement zorgt ervoor dat meerderheden zich snel scharen achter een kandidaat die favoriet wordt in de eerste twee stemrondes. 

Dat moet veranderen, vindt professor Melloni. Hij stelt onder andere voor om maximaal één stemronde per dag te houden en om de gekozen kandidaat ook een dag bedenktijd te gunnen. 

Wordt het conclaaf niet hervormd, dan 'moeten we hopen dat geen van de oorlogvoerende landen en geen van de grote spelers op de nieuwsmarkt zal knoeien' met de pausverkiezing en de Kerk kan doen belanden in een impasse zoals in 1378, toen zowel Rome als Avignon de ware paus claimden. 

Bronnen: Katholisch (Duits) - The Tablet (Engels) - Il Molino (Italiaans)