Gevonden in Betlehem: de zevende engel

De zevende engel. Het zou de titel van een nieuw boek van Dan Brown kunnen zijn, maar het is in werkelijkheid een opwindende archeologische vondst in de Geboortekerk van Jezus in Betlehem. Een ploeg van restaurateurs en archeologen heeft er met behulp van thermografie een mozaïek teruggevonden die men al enkele eeuwen als verloren beschouwde. Het gaat om de voorstelling van een meer dan levensgrote engel, die in verband wordt gebracht met de passage over de verschijning van de zevende engel in de Openbaring van Johannes, het laatste boek van de Bijbel. Het is een belangrijke vondst, want van de oorspronkelijke tweeduizend vierkante meter zijn slechts ongeveer 200 overgebleven.

Thermografie

Sinds september 2013 zijn in de Geboortekerk, een constantijnse basiliek gebouwd boven op de grot die als geboorteplaats van Jezus wordt vereerd, restauratiewerken aan de gang. Op basis van de literatuur en historische bronnen weten we dat het middenschip van de kerk oorspronkelijk met mozaïeken was versierd, zegt de Italiaanse restauratrice Silvia Starinieri uit. Waarschijnlijk zijn ze rond 1800 verdwenen onder een pleisterlaag. Met behulp van thermografie hebben we de pleister onderzocht.  Thermografie is een me­tho­de waar­bij tem­pe­ra­tuur­ver­schil­len aan de op­per­vlak­te van een lichaam (geneeskunde) of een terrein in beeld wor­den ge­bracht. We ontdekten talrijke mozaïekfragmenten. En inderdaad, op de noordkant van het middenschip vonden we na enkele weken zoeken een quasi volledige engel.

Wekenlang hebben Starinieri en haar collega’s de pleisterlaag minutieus geanalyseerd. Op een bepaald moment vonden we een stuk dat een andere kleur had dan de rest, dat dus een een andere temperatuur had. Het had van alles kunnen zijn - een stukje opvulmateriaal bijvoorbeeld - maar met de scalpel hebben we millimeter per millimeter van de pleisterlaag weggeschraapt en wat te voorschijn kwam waren inderdaad gouden mozaïekstenen.

Kruisvaarders

In de vloer van de basiliek, vooral in het middenschip, zijn nog enkele mozaïekresten uit de vierde eeuw bewaard. De mozaïeken aan de wanden daarentegen dateren uit de twaalfde eeuw, de periode van de kruisvaarders. De engel, een van de zeven engelen waarover de Openbaring van Johannes spreekt, dateert uit diezelfde periode.

We waren ongelofelijk blij met de vondst, geniet Starinieri nog na. We hadden nog zo gehoopt dat we eindelijk eens een volledige figuur zouden vinden en het gebeurde dan nog ook. Ook al verkeert de mozaïek in slechte toestand - bijna de helft van het gezicht ontbreekt, net als de benen. Maar we hebben het hier wel nog altijd over een fragment van 2,5 vierkante meter.

Bron: Radio Vaticaan