Haal jij ook een askruisje op Aswoensdag?

Wat betekent Aswoensdag?

Tot de dag ervoor - Vette Dinsdag - wordt nog voluit carnaval gevierd. Vanaf Aswoensdag begint de 40-dagentijd, een periode van inkeer en bezinning.

Aswoensdag is dus de eerste dag van de voorbereidingstijd op Pasen die loopt tot en met Stille Zaterdag. Eigenlijk duurt deze periode 46 dagen. Traditioneel wordt daarvan op de 40 week- en zaterdagen versoberd. Zondagen zijn geen vastendagen.  

Op Aswoensdag laten katholieke gelovigen - en sommige protestanten - in de kerk en staande voor het altaar een kruisje met gewijde as op hun voorhoofd tekenen.

Het missaal spreekt eigenlijk niet van een kruisje, maar van as op het hoofd strooien. Zo gebeurt het vaak ook in andere landen in de katholieke kerk en al zeker bij de Oud-katholieken en Oosters-orthodoxe christenen.

De as is het overblijfsel van verbrande palmtakjes of palmkruisjes die gezegend werden op Palmzondag tijdens het voorbije jaar.

Aswoensdag is, samen met Goede Vrijdag, voor katholieke christenen een dag van grote soberheid en verplicht vasten. Dat betekent dat ze die dag slechts één volle maaltijd nuttigen. De vastentijd herinnert christenen aan Jezus die na zijn doopsel veertig dagen in de woestijn doorbracht zonder te eten of te drinken (Mc 1,12-13).

Op welke manier wil jij vasten in deze 40-dagentijd?

Wat is de bijbelse betekenis van Aswoensdag?

Aswoensdag wordt niet vermeld in de Bijbel, de teksten die de priester uitspreekt bij het maken van een askruisje wel.

Lang was het gebruikelijk om de asbekruising te begeleiden met de vermaning om je dood voor ogen te houden:

Gedenk, mens, dat je stof bent en tot stof zult wederkeren.

Dat zijn de woorden die God tot Adam en Eva sprak toen ze na de zondeval uit het aards paradijs verdreven werden (Genesis 3,19).

In het huidige missaal wordt de voorganger gevraagd om de asoplegging vergezeld laten gaan van een oproep tot leven:

Bekeer u en geloof in de Blijde Boodschap.

Dat zijn de eerste woorden van Jezus wanneer Hij in Galilea zijn openbaar leven begint (Mc 1,15). Deze tekst uit het evangelie staat in het altaarmissaal als eerste tekst aangegeven voor de liturgie van Aswoensdag en geniet dus de voorkeur.

As komt in de Bijbel veelvuldig voor als teken van berouw en boetvaardigheid

In de Bijbel lees je hoe de boeteling zich as over het hoofd strooit. Vaak gaat hij daarbij gehuld in een zak, die als boetekleed werd gedragen. Vandaar de uitdrukking in zak en as zitten.

Uit die symboliek ontstond al sinds het Oude Testament de praktijk van de openbare boete voor zware zondaars. Vanaf het einde van het eerste millenium groeide daaruit het gebruik van asbestrooiing of asoplegging voor àlle gelovigen. Elke christen ervaart zichzelf immers als zondig en heeft nood aan bekering.

As reinigt wat vuil is

Een kruisje van as op hun voorhoofd herinnert christenen er niet alleen aan dat er ooit een einde komt aan hun leven, maar ook dat ze vaak tekort komen tegenover hun medemensen en tegenover God. Daarom hebben ze nood aan vergeving van hun zonden.

As heeft een reinigende kracht. Denk maar aan koperlampen, zwartgeblakerde kookpotten of kachelraampjes die gepoetst worden met as.

Zo verwijst het askruisje niet alleen naar onze broosheid, maar ook naar God die het diepste wezen van mensen wil zuiveren van alles wat hem dof en schuldig maakt.

Wat maakt jouw leven of dat van anderen vaal en kapot? Op welke domeinen heb jij nood aan vergeving? Aan meer zuiverheid? Met wat wil je komaf maken?

As maakt de bodem vruchtbaar

Boeren in derde wereldlanden verbranden stukken bos: dat levert hen betere grond en dus ook een betere oogst op.

Hoe dood assen ook zijn, toch maken ze de bodem bijzonder vruchtbaar.

Ook dichter bij huis worden soms stoppels op de akkers afgebrand om de grond vruchtbaarder te maken. Asresten van het haardvuur gooien we bij planten zodat ze beter groeien. Op die manier roept het askruisje ook op om een leven te leiden dat echte vruchten draagt.

In ons leven zijn er vele dingen die helemaal niet zo belangrijk zijn. Ze zijn te vergelijken met as. Ze verwarmen niet en geven geen licht. Je kunt ze zomaar wegblazen.

Als we het askruisje ontvangen, horen we ‘Bekeer u en geloof in de Blijde Boodschap’. Dat is een oproep om te kiezen voor wat wel belangrijk, blijvend en dus vruchtbaar is.

Welke voorwerpen, activiteiten en gedragspatronen wil je liever loslaten? Op welke domeinen van je leven wil je graag meer vruchtbaar worden? Welke kleine stappen zijn haalbaar om vandaag al te zetten?

Wat is de betekenis van het askruisje?

Christenen willen zich 40 dagen lang bezinnen over wat in hun leven vergankelijk is en wat eeuwigheidswaarde heeft, hoe ze met een propere lei kunnen beginnen en meer vruchten kunnen dragen.

Omdat ze hun inspiratie voor dat nieuwe leven uit het evangelie en dus bij Jezus halen, krijgt de as op hun voorhoofd de vorm van een kruisje.

Het kruis is immers bij uitstek het teken van Jezus. Wie zich laat signeren met een kruisje of zelf het kruisteken maakt, geeft aan dat hij steeds meer wil lijken op Jezus in denken, spreken en doen, met hoofd, hart en handen.