Falen, waarom Jezus het taboe omarmde (en wij best ook)

In alle culturen is falen een taboe, ontdekte Kira Van den Ende, auteur van Durf falen. Daarin brengt ze 24 getuigenissen van sprekers op FuckUp Nights. Het zijn evenveel lessen in leren omgaan met mislukking. (Ontdek het boek en de 10%-korting voor Kerknetlezers.)

Kira Van den Ende • Op een evenement in Kopenhagen, waar ik communicatiewetenschappen studeerde, hoorde ik een gastspreker beweren dat in onze cultuur een groot taboe bestaat op falen. Dat zette me aan het denken. Er moest toch een manier bestaan om daar iets aan te doen?

Terug in België sprak ik een vriendin aan. We hadden meteen grootse plannen voor een top met 1.000 deelnemers.

Er is nooit iets van gekomen. Meteen mijn eigen eerste les: begin klein. Maar soite, zo botsten we op iets wat al bestond: de FuckUp Nights. Inmiddels vinden die plaats in 110 steden in de wereld. Mensen vertellen hun verhalen, verwerken hun mislukking en geven anderen waardevolle tips.

Ondanks het groeiende aantal fans, blijft het erg moeilijk om sprekers te vinden met een goed verhaal. En dan bedoel ik: mensen die kunnen toegeven dat ze zelf fouten hebben gemaakt en die anderen kunnen inspireren.

Kunnen toegeven dat je een fout maakte (of meerdere), is zo moeilijk!

Het taboe bestaat overigens in alle culturen. Er zijn wel nuances, maar die hebben meer met omgevingsfactoren te maken dan met omgaan met mislukken. Zo krijgen failliete ondernemers in de Verenigde Staten vrij makkelijk opnieuw krediet en wordt een faillissement gezien als een leerervaring. Maar daar staat tegenover dat er weinig andere mogelijkheden zijn bij gebrek aan vangnet. Mensen zijn vaker gedwongen om risico’s te nemen.

Waarom is toegeven dat je fout was toch zo moeilijk?

Mensen hebben altijd de neiging om hun status te vergelijken met die van anderen. Ging het vroeger om de grootste wagen of het mooiste huis, dan gaat het vandaag bij jongeren misschien meer om het avontuurlijkste leven. Maar het gegeven blijft: we meten ons eigen geluk af aan dat van een ander.

De meesten van ons doen voortdurend alsof alles goed gaat - daar zijn we goed in, kijk naar de happy posts op sociale media.

Hoe mooier het masker, hoe groter de ontgoocheling als het valt.

Het is verleidelijk om te doen alsof alles je voor de wind gaat. Maar het straffe is, dat je met zo’n houding geen verbinding maakt met andere mensen. Pas als je stopt met je beter voor te doen dan de rest, laat je anderen in je leven toe.

Je kwetsbaar opstellen, dat is iets voor loosers. Toch?

Dat is wat de meeste mensen ervan lijken te vinden.

In zekere zin was Jezus de grootste looser uit de geschiedenis. Maar zijn verhaal is pas viraal gegaan!

Via de FuckUp Nights maakte ik kennis met Jean Mossoux, onder meer coach van bedrijfsleiders en ervaren bestuurder in KMO’s. Onlangs schreef hij het boek Genoeg! Gooi het eens over een andere boeg. Op zoek naar belangrijke lessen voor ondernemers, kwam hij onverwacht uit bij het Matteüsevangelie. Bij parabels zoals die van de lelies in het veld.

Ik was helemaal ondersteboven van de zeggenskracht van die oude teksten. Ik had die nog nooit gehoord. Falen is een taboe in alle culturen en tijden, maar Jezus brak daarmee.

Wat leer je dan van Jezus’ omgaan met falen?

Hij neemt zijn kruis op. Dat is voor mij in deze context de slotsom. Hij verliest zich niet in zelfmedelijden of verwijten aan het adres van anderen. Hij aanvaardt zijn lot zonder zich te verzetten en het proces zo nog te bemoeilijken. En zijn tip aan ons is: Volg Mij.

1. Uit een parabel als die over de lelies in het veld (Matteüs 6,25-28,34) leer ik dat piekeren niets oplost en dat je niet meer verantwoordelijkheid moet opnemen dan je aankan. Maar dat is niet alles.
2. De gelijkenis als die over het zout der aarde (Matteüs 5,13-14) lijkt tegenstrijdig: hier gaat het over ambitie hebben. Jullie zijn het zout van de aarde. Maar als het zout krachteloos wordt, waar moet je het dan mee zouten? Het deugt alleen nog maar om weggegooid te worden en door de mensen vertrapt te worden. Je moet de verschillende teksten combineren om van Jezus te leren: geen energie verliezen in negativiteit, en daardoor de nodige veerkracht vinden om ondernemender te zijn.

Het is best grappig. Mensen geloven me haast niet als ik, niet eens gedoopt, met Jezus afkom om hen iets te leren over ondernemen.

Maar ook als je niet gelovig bent, kun je veel wijsheid halen uit het leven van Jezus Christus.

Denk je dat je door je ervaring met het thema zelf bestand bent tegen een zware tegenslag?

Ik denk niet dat het mij minder pijn zou doen als iemand anders, maar wel dat ik ermee zou kunnen omgaan. Bij kleine mislukkingen leer je het gaandeweg. Ik denk dan aan veel dramatischere verhalen en dat helpt om te relativeren. Als je je eigen keuzes wil maken, dan moet je de nadelen erbij nemen. Je kunt nu eenmaal niet altijd alles hebben.

Mezelf vergelijken met leeftijdgenoten, doe ik niet meer.

Mijn vader - een expert in vallen en opstaan - leerde me de basisnotie dat iedereen gelijkwaardig is. Wat ik bereik, maakt mij niet meer- of minderwaardig dan een ander. Als ik het even moeilijk heb omdat iets niet lukt zoals ik het zou willen, denk ik daaraan terug. Dan focus ik op dingen die wel goed gelukt zijn en probeer ik vooral blij te zijn voor de ander die (op het eerste gezicht) meer geslaagd lijkt in het leven.

Lees een smaakmaker uit het boek Durf falenen bestel met lezerskorting van 10% bij Lannoo. Tik in je winkelmandje de kortingscode kerknetdurf in. (Actie geldig tot 31/10/2016 of zolang de voorraad strekt.)