Kerknet lanceert Bijbels woordenboek met Jean Bastiaens

Het is mijn grote wens dat het Woord van God steeds meer gevierd, gekend en verspreid wordt, schreef paus Franciscus in 2016. Sinds vorig jaar hebben we daarom in Vlaanderen een Dag van het Woord. De tweede editie daarvan leek de redactie van Kerknet een goed moment voor de nieuwe serie Bijbel van A tot Z, waarin we (2-wekelijks) vergeten en versluierde woorden uit de Bijbel opnieuw doen spreken.

De reeks is maar mogelijk dankzij de samenwerking met Jean Bastiaens, een uitzonderlijke Bijbelkenner, die meewerkte aan bijbelvertalingen en directeur is van Bijbelhuis Zevenkerken.

Waarom is Bijbel lezen zo moeilijk?

Jean Bastiaens • Wie wil programmeren, moet computertaal leren. En kinderen worden mediawijs gemaakt om bewust om te gaan met sociale en andere media. De Bijbel stelt ons voor een gelijkaardige uitdaging. Hij heeft een heel eigen manier van spreken waarin je thuiskomt door veel te oefenen.

De Bijbel is een fascinerend maar ook complex boek. Geef hem niet zomaar cadeau met de boodschap: lees maar. Daar komt niemand doorheen.

Je krijgt maar langzaam de eigen klank en kleur van Bijbelse woorden mee, in een leesgemeenschap en met een paar leessleutels. Dat komt omdat in veel woorden echo’s klinken van de eeuwenlange dialoog tussen God en de mensen.

Is die kloof met de Bijbelse taal en cultuur wel te overbruggen?

Tja, we moeten toch makkelijk een brug over van 2 tot 3.000 jaar. Woorden als toorn of wraak Gods klinken in onze cultuur erg negatief. We laten ze zoveel mogelijk weg en daardoor geraakt hun oorspronkelijke betekenis nog meer ondergesneeuwd.

Het is zoals de vos in ‘Le petit prince’ zegt: ‘Il faut m’apprivoiser.’ Je moet stap voor stap dichterbij komen.

Dan komt de Bijbel helemaal tot leven. En dat is wat we beogen met de serie Bijbel van A tot Z. Het is ons niet louter te doen om de juiste interpretatie van een woord, maar om het geloof zelf te laten spreken.

Is de omgekeerde beweging - de Bijbel actualiseren - dan heilloos?

Zeker niet. Maar leg je de Bijbel te direct op je eigen leven, dan geraak je niet verder dan je eigen maat. Wat woorden oproepen in onze eigen cultuur of ons eigen leven, leert ons nog niet wat ze oproepen in de Bijbel.

Neem nu het woord heilig. Paulus noemde de volgelingen van Jezus heiligen. (De benaming christenen was nog niet in voege.) Maar daarmee doelde hij niet op hun hoogstaande moraal! De betekenis van heilig was toen: toegewijd aan God of afgestaan voor de tempeldienst. Christenen leidden in de ogen van Paulus door hun doopsel een leven in dienst van Gods plan met de wereld in de persoon van Jezus.

Begroet nu nog 1 priester de gelovigen met: Beste heiligen? Dat gaat niet meer. Onze cultuur heeft aan dat woord een andere betekenis gegeven.

Het is maar als je de Bijbel ontdekt in zijn eigen taal en cultuur, dat hij zich laat ontdekken in al zijn frisheid en nieuwheid.

Soms kan de eigen cultuur ook wel een verrijking zijn voor een nieuw verstaan. Zelf woonde ik een tijd in Indonesië. De gastvrijheid van mensen daar, deed me met nieuwe ogen kijken naar het belang van de gastvrijheid bij Abraham.

• Lees de eerste aflevering van Bijbel van A tot Z: Abba, Vader!
• Ook in Bijbelhuis Zevenkerken kun je de oorspronkelijkheid van de Bijbel ontdekken.