Patrick van der Vorst wil priester worden en trekt naar het seminarie in Rome. © Lieve Wouters
Kunstdealer wordt priester: interview met Patrick van der Vorst
Vlaanderen leerde Patrick van der Vorst kennen als de innemende kunsthandelaar in de tv-serie Stukken van Mensen op VIER. Bij de start van de draaidagen voor het 5de seizoen vertelt hij de crew dat het voor hem de laatste keer is. In september trekt hij voor 4 jaar naar Rome. Niet om antiquairs te bezoeken, maar om te studeren als seminarist voor het bisdom van Westminster.
In een interview met Kerknet een jaar geleden, zei Van der Vorst: Ik ben nog niet waar ik moet zijn. We weten nu waar hij wil zijn: steeds dichter bij God, en wel als priester.
Van een carrièrewending gesproken. Hoe reageert je omgeving?
Patrick van der Vorst • Grote verbazing natuurlijk, maar tegelijk zijn de meeste mensen niet echt verwonderd en positief. Neem nu de ploeg van Stukken van mensen, intussen een beetje familie van mij. Ze kunnen het wel plaatsen, maar het roept toch veel vragen op. Mensen willen proberen te begrijpen wat me tot deze beslissing gebracht heeft.
Waar ik totnogtoe eerder terughoudend was om geloof ter sprake te brengen, word ik nu wel uitgedaagd om erover te praten. Dat leidt tot de boeiendste gesprekken. Voor mij is het alsof die vriendschappen nu in een nieuwe dynamiek terechtkomen. Een dynamiek waarin we niet met 2 maar met 3 zijn.
Wat bracht jou tot deze beslissing?
Mijn vader is lang ziek geweest en overleed toen ik 18 was. Door die omstandigheden ging ik op internaat bij de benedictijnen in Dendermonde. De meest katholieke jongen was ik toen zeker niet, maar ze hebben een voedingsbodem gelegd. 2 maand geleden ben ik nog bij dom Gerard Van Malderen langs gegaan, de huidige abt en toen mijn leraar, om hem daarvoor te bedanken.
Het stille getuigenis van monniken is het mooiste voorbeeld voor een kind.
Hebben die mensen dan geen ambitie om carrière te maken, vroeg ik me destijds af? En toch zagen ze er gelukkig uit. Zo besefte ik al vroeg dat het geluk niet afhankelijk is van alles te willen, maar wel van alles wat je gekregen hebt te waarderen en ervan te genieten, en in alle eenvoud en overgave dichter te komen bij God.
Rond mijn 25ste werd ik actief in de kerk. Een goede vriend was priester geworden en dat had me aan het denken gezet.
Het werd een constant gevecht tussen God en mezelf. Wil ik mee aan het roer staan van zijn schip of eerst nog dit en dat doen?
Ik deed 3 jaar vrijwilligerswerk in Mexico tijdens de zomervakanties. Eenmaal in Londen engageerde ik me er in de parochie van de kathedraal van Westminster. Door de jaren heen ging ik me steeds meer engageren, zodat ik op de duur mee verantwoordelijk was voor de pastorale zorg voor zieken en daklozen, voor de catechese en noem maar op.
Mama had wel gedacht dat ik ooit voltijds voor de Kerk zou werken, maar eerder als leek. Als kind had ik dikwijls gezegd dat ik ooit priester wilde worden, maar ze had niet gedacht dat het er nu nog van zou komen. Het was voor haar dus toch even slikken, maar onlangs zei ze:
‘Als de dag van je priesterwijding komt, zal het samen met mijn trouwdag de mooiste van mijn leven zijn.’ Mama van Patrick
Waarom dan nu deze beslissing? Mijn roeping is vandaag niet fundamenteel anders dan 25 jaar geleden, maar mijn excuses zijn op. De roep is sterker en dwingender geworden. Ik noem mezelf geen late roeping, maar een laat antwoord. Beroepsmatig heb ik alles bereikt waar ik ooit van droomde. In de Kerk doe ik zoveel als ik kan. En toch ontbreekt er iets.
Ik wil dichter bij God komen. Nothing else matters!
En dan die vonk van liefde voor de Heer proberen door te geven aan de mensen die ik zal ontmoeten als priester.
Je keuze toont aan dat je het priesterschap ziet als een gelukkig en mooi leven. Wat trekt jou aan?
Allereerst is er de roeping zelf. Er blijft iets mij altijd in die richting trekken. Zelfs al doe je allerlei dienstwerk, het is nooit genoeg. Die roep gaat dieper en is er altijd geweest.
Bovendien is er gewoon nood aan priesters. Als we van God en de Kerk houden, moeten wij allemaal overwegen of we in zekere zin zo’n keuze willen maken. Zeker niet dat ik die nood in mijn eentje wil of kan oplossen, maar ik hoop toch dat een paar extra handen kunnen helpen en dat ik samen met mijn collega’s-seminaristen een verschil kan maken in de toekomst.
Ik zie een Kerk waar ik van houd en die lijdt. Ik wil zo graag de mouwen oprollen en het Woord van de Heer naar mensen brengen vol enthousiasme.
Ik voel ergens dat God tot me zegt: Patrick, je hebt nu 48 jaar geleefd zoals je zelf wou, en het was oké. Maar Ik heb ook nog dat ander plan voor jou.
Sommige vrienden van mij weten niet eens meer wat een parochie is. Ik neem dat niet kwalijk, de Kerk heeft het deels aan zichzelf te wijten. De schandalen die de laatste jaren aan het licht kwamen, vormen het perfecte excuus om er niets van te willen weten. Ik begrijp het, maar toch is het NU juist dat we Kerk ten volle moeten ondersteunen en ervoor vechten.
Ik vind het ook jammer dat veel kerkmensen zich comfortabel beginnen te voelen in het verdomhoekje.
Door de schandalen is er een mentaliteit gekomen om niet echt meer vol vuur naar buiten te durven komen. Dat vuur is juist nu nodig om als gelovige een sterke getuigenis te geven. We hebben als Kerk veel om fier over te zijn, en die boodschap moeten we delen vol enthousiasme.
De toekomst van de Kerk is mooi en ik wil er deel van uitmaken.
Ik meen dat: ik heb het gevoel dat we in het Westen weer dichterbij de mentaliteit van de eerste christenen staan. Als niemand de Kerk nog kent, valt er zoveel te ontdekken! The only way is up!
Je geeft niet alleen een carrière op, maar ook een bepaalde levensstijl en de kans op een relatie. Hoe ga je daarmee om?
Ik laat heel wat los en dat is af en toe best een worsteling. Waarschijnlijk ga ik het nog veel moeilijker krijgen als ik eenmaal in Rome in mijn kamertje zit met bed, bureau en kruisbeeld. Ik neem niets mee van alle mooie objecten thuis. Ik begin met een blanco blad, that has to be the spirit.
Maar als je gelooft, dan geloof je in het eeuwig leven en dan weet je dat dit leven maar tijdelijk is, de voorbereiding van de toekomst. Offers in dit leven zijn daarom zinvol.
Onlangs ging ik eten met enkele vrienden en ik bestelde kreeft. Kon dat nu wel, vroegen ze zich af?
Ik zal er rekening mee moeten houden dat mijn levensstijl onder een vergrootglas komt te liggen, dat wordt wennen. Nu al vragen vrienden welk uurwerk ik zal dragen, met welke auto ik zal rijden, hoe ik me zal kleden. Alles zal een andere wending krijgen.
Wat het celibaat betreft, ik heb met veel priesters gesproken en ze zeggen mij dat er een moment komt waarop je de klik maakt: van ‘nee’ moeten zeggen naar ‘ja’ zeggen aan iets anders. Daar vertrouw ik op. Ik leef daar overigens al een hele periode naartoe. De seminariejaren zullen me helpen in het celibaat te groeien.
Lees verder onder de foto.
Gehoorzaamheid zal misschien de moeilijkste belofte zijn. Niet meer zomaar gaan en staan waar ik zelf wil. Mijn sociaal leven zal er anders uitzien, maar het zal nog altijd heel sociaal zijn. Alle priesters die ik ken, hebben een druk sociaal leven. It’s part of the job! En dan is de rust en eenzaamheid thuis best welkom.
Je gaat naar het seminarie in Rome. Waarom daar?
Mijn oversten hebben dat voor mij gekozen. Ik zal in september de enige nieuwe kandidaat zijn voor Westminster die start in het Beda College in Rome. Daar zal ik het leven delen met andere oudere seminaristen uit de hele Engelstalige wereld.
Hoe zal je dagelijks leven er uitzien?
Volle dagen les (behalve op donderdag, dat is een vrije dag). Opstaan om 6 uur, ochtendgebed, eucharistie, ontbijt en lessen van 8 tot 13.30 uur. Daarna studietijd.
Het is van mijn 23ste geleden dat ik op de universiteitsbanken zat, dus dat wordt wennen. Maar het zal de eerste keer zijn met volle goesting.
Ik kijk ernaar uit 2 jaar filosofie en 2 jaar theologie te studeren. Alles zal me interesseren. Veel aspecten van het geloof, de Bijbel en de traditie zijn me al bekend, maar nu nog gefragmenteerd. De komende 4 jaar zal de puzzel gelegd worden. Daar kijk ik enorm naar uit.
Het seminarie ligt in een arme buurt. Seminaristen die een mondje Italiaans spreken, kunnen meehelpen met het bedelen van maaltijden aan daklozen. Dat hoop ik ook te kunnen doen.
Is Rome bekend terrein voor jou?
Toch wel. In mijn tijd bij Sotheby’s kwam ik hier vier keer per jaar zaken doen. De Via Margutta heeft geen geheimen voor mij. Maar die straat zal ik proberen te vermijden, althans na een koffietje te hebben gedronken bij oude bekenden. (lacht)
Hoe zie jij jouw leven als priester?
Mijn eerste rol zal zijn om dienstbaar te zijn, wellicht in een parochie. Ik zie het internet trouwens ook als een parochie.
Sint-Augustinus zou zijn arm gegeven hebben voor de communicatiemiddelen van vandaag.
Die wil ik zeker blijven gebruiken, zoals ik nu al doe met Christian Art Today, bijvoorbeeld. Ik ben nu 8 weken bezig met het versturen van dagelijkse mails aan abonnees, met daarin een kunstwerk passend bij de dagelijkse evangelielezing en een korte commentaar die de kunst met de lezing verbindt. Een oud-collega zei dat ik de eerste ben die hem op deze manier zover krijgt het evangelie te lezen. Dat wil ik blijven doen, zolang het kan.
De rest zal ik maar weten na mijn priesterwijding en benoeming. Die controle over je eigen leven uit handen geven, is best moeilijk. Maar nu voel ik er meer opwinding dan koudwatervrees bij.
De seminarietijd mag mij vormen tot de beste versie van mezelf. Ik laat het over aan de Kerk om te zien welke mijn beste en bruikbare talenten zijn.
En mij dan ook op de juiste plaats te benoemen om het beste werk te kunnen doen.
Onlangs besprak je op 'Christian Art Today' een zelfportret van Ensor tussen maskers. Herkenbaar op dit moment?
Dat was bij de evangelielezing over Laat uw ja een ja zijn en uw nee een nee (Matteüs 5,35). Inderdaad, je maakt een radicale keuze en toont wie je ten diepste bent. Dan stel je je ook kwetsbaar op. Veel mensen menen dat priesters perfecte mensen zijn (of zouden moeten zijn).
Voor een stuk was het ook die gedachte die me lang tegenhield om ervoor te gaan. Mensen vragen me dikwijls of ik ‘zeker’ ben van mijn keuze. Natuurlijk ben ik niet 100% zeker, maar daardoor moet ik dieper gaan, om nog dichter bij God te komen. Die dynamiek is gezond en heeft de laatste jaren ook bevestigd dat ik de keuze voor het priesterschap moet maken.
Wat mij uiteindelijk over de streep trok, is de ontdekking dat God niet zozeer de beste mensen roept, maar dat hij het beste van de mensen wil.
Als je daarvan vertrekt, zal het hopelijk wel lukken.
Naar welke priesters kijk je op?
Mijn voorbeelden zijn allemaal actieve priesters, met de voeten op de grond, fantastische mensen. Als ik hen zie, meen ik dat er geen beter leven kan zijn dan een priesterleven. Ze hebben iets waar ik deel van wil uitmaken.
Is naast internet en kunst ook televisie een geschikt medium voor evangelisatie, denk je?
Je moet daar als Kerk op een goede en verantwoordelijke manier in staan, maar uiteraard is tv ook een bruikbaar middel. Met Stukken van Mensen had ik alleszins mooie ervaringen. Het brede publiek is geïnteresseerd in wat je als christen te vertellen hebt, daar ben ik van overtuigd. Dus als televisie daarbij kan helpen, dan why not?
Bovendien, als je te voorzichtig bent, is er weinig merkbaar van de passie die je bezielt. Het is juist die passie die je moet delen, vol kleur en enthousiasme.
De Blijde Boodschap heeft een sense of urgency.
Je kan als kerk moeilijk kritisch zijn over internet, tv, media of cultuur als je er zelf niet met volle voeten durft in te staan. Als kerk ‘moeten’ we daar volop deel van uitmaken en in al die werelden aanwezig zijn. Het is daar dat de jonge mensen vertoeven, dus daar moeten we zijn, op een verantwoordelijke manier.
Wat zou je onze lezers willen zeggen of vragen?
(na lang nadenken) Dat ze voor me bidden. En voor alle seminaristen die hard aan het studeren zijn. Er zijn fantastische jonge priesters en seminaristen die echte goede mensen zijn en veel steun nodig hebben. Ze zijn idealisten ja, maar ook realisten, die echt voelen dat ze de wereld toch weer een stukje beter kunnen maken. Ze maken een keuze die tegen de cultuur ingaat, en daarvoor hebben ze al onze gebeden en steun nodig.
Abonneren op de dagelijkse mail van 'Christian Art Today', doe je via de website.