Privileges in het Vaticaan

Onlangs verbleef ik enkele dagen in het Vaticaan. Dankzij het werk van mijn man mochten we logeren in het Domus Sanctae Marthae, waar ook de paus woont. Voor je daar echter binnen geraakt, moet je eerst passeren langs welgeteld vier controles door de Zwitserse garde en/of de Italiaanse politie. 

De eerste keer verloopt dat heel streng en nauwkeurig, met paspoorten en telefoontjes.

Maar eenmaal je een sleutel van het gastverblijf hebt bemachtigd, met een zeer herkenbaar groen logo op de sleutelhanger, was het voortaan een kwestie van zelfverzekerd en minzaam met de sleutel zwaaien om vlotjes voorbij de geüniformeerden te komen.

Bij de eerste keer dat de Zwitsers plechtig salueren als je langsloopt, voel je je nog wat onwennig en weet je niet goed welke gelaatsuitdrukking je tevoorschijn moet halen om te reageren, maar dat werd elke dag gemakkelijker. 

Bovendien kwamen we er al snel achter dat er nog andere privileges aan de groene sleutel verbonden waren.

Er was een aparte zij-ingang naar de Sint-Pietersbasiliek waarlangs we naar binnen mochten door even de sleutel te laten zien, terwijl buiten in de brandende zon andere toeristen urenlang stonden aan te schuiven. Er was zelfs een speciale ingang naar de Vaticaanse musea, ook weer zonder wachtrijen. En elke avond maakten we een stemmige wandeling in de verlaten Vaticaanse tuinen, met zicht op de prachtig verlichte koepel van de Sint-Pieters, tussen klaterende watervalletjes en geurige jasmijnen.

Als we verderop in Rome een museum bezochten, merkten we dat we het irritant vonden om daar niet dezelfde voorrechten te genieten. We schrokken ervan hoe snel we de privileges gewoon waren geworden en ze zelfs niet meer dan normaal vonden. 

Hoe snel we ons inwendig distantieerden van ‘de andere mensen’.

Zo werkt dat dus als je bij de groep van bevoorrechten hoort. Omdat het slechts heel tijdelijk was, waren we weer snel ‘afgekickt’. Maar wie jarenlang in het Vaticaan woont, zal daar ongetwijfeld de gevolgen van dragen. Het is er niet moeilijk om je als clerus toch een streepje beter te voelen dan de andere gelovigen. Het was verontrustend om te zien hoe snel je daarvoor blind wordt.

Respect voor onze paus die probeert een en ander daar aan te pakken.

Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor allerlei andere privileges. Het privilege om wit te zijn in onze wereld, en niet gekleurd. Hoe normaal we het vinden dat speelgoed, filmsterren, make up-producten enzovoort afgestemd zijn op witte mensen. Je ziet het zelf absoluut niet, maar iedere anderskleurige heeft er bijna dagelijks last van.

Hetzelfde verhaal voor mannen versus vrouwen, hetero’s versus holebi’s, mensen met en zonder handicap, ouderen versus jongeren en zelfs rechtshandigen versus linkshandigen. 

Het is niet omdat we een bevoorrechte positie niet opmerken, dat ze er niet is. 

Het leven is anders als je continu met achterstelling rekening moet houden. Of hoe je zelfs in het Vaticaan een wijze levensles kunt leren.