Kruisteken, eeuwenoud gebaar en navel van ons geloof (video)
Jaak Pauwels • In mijn kindertijd, de vijftiger jaren van vorige eeuw, begon zo goed als alles met een kruisteken. Je stond er mee op en je ging ermee aan tafel. Moeder maakte met het broodmes een kruisteken op het brood voor ze het aansneed. Uiteraard begon elk gebed met een kruisteken en zeker ook alle liturgische samenkomsten.
Ook op school begon de les steevast met een kruisteken, na de speeltijd en in de namiddag opnieuw. ’s Avonds ging je slapen met een kruisje op je voorhoofd. Ging je iets moeilijks of gevaarlijk doen, je maakte eerst een kruisteken. Voor we met de wagen op reis vertrokken, deden we hetzelfde.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat het meer ‘gewoonte’ dan ‘gelovig ritueel’ werd.
Soms maakten we ons kruisteken zelfs zo slordig dat ons moeder zei: ‘Heleba, dat is net of je de vliegen wegslaat. Allez, maakt u een schoon kruisteken.’ Jaak Pauwels
En toen deed ze het langzaam met ons mee: In de naam van de Vader… Zo gaat het wel meer met rituelen die te veel gewoonte worden en daardoor uitgehold raken. De rijke betekenis gaat dan de mist in. Soms vraagt men zich dan wel eens af: Zouden we dat nog verder doen? Een ‘oogopener’ van iemand anders kan dan wonderen doen. Misschien zegt volgende video jou iets?
Navel van ons geloof
Het kruisteken is de symbolische navel van ons geloof. Het geloof wordt uit God geboren en door Hem gevoed. Het is de Vader die ons al liefheeft nog voor wij Hem liefhebben. Die liefde van de Vader is daarvoor tot het uiterste gegaan. Zijn veelgeliefde Zoon, de Welbeminde, is afgedaald naar onze wereld om het leven van de mensen helemaal te delen, tot in lijden en dood toe. Dat kon maar omdat de wederzijdse liefde tussen de Vader en de Zoon zó sterk is, dat ze sterker is dan de dood. De Vader deed deze enige Rechtvaardige uit de dood opstaan.
Deze liefde blijft niet tussen de Vader en de Zoon alleen. Ze deint uit naar alle mensen, dat is de kracht van Gods Geest. Vonken van liefde die overspringen. Gods Geest is leven-gevende, leven-scheppende en levens-vernieuwende kracht. Die Geest leert ons bidden en liefhebben.
Altijd ‘tot’ de Vader, ‘door’ de Zoon en ‘in’ de kracht van de heilige Geest
Het is daarom dat al ons bidden en al onze liturgie altijd gericht is ‘tot’ de Vader, ‘door’ de Zoon – want zonder Hem geraken wij nooit tot de Vader - en ‘in’ de kracht van de Geest. Want, zegt Paulus: Wij weten niet eens hoe wij behoren te bidden maar de Geest zelf pleit voor ons… (Rom 8,26). Het is de Geest die in ons bidt. Net dat alles wil het kruisteken ons vertellen en herinneren.