Ethiopische Koning met aangepaste kader © Museum Plantin-Moretus
Driekoningenfeestje in Museum Plantin-Moretus
05/01/2017 - 16:20
Het Museum Plantin-Moretus op de Antwerpse Vrijdagmarkt – sinds 2005 als eerste museum ooit op de Werelderfgoedlijst van de Unesco opgenomen – werd eind vorig jaar grondig vernieuwd. De indrukwekkende museumcollectie kwam destijds in het stoffige en overvolle interieur nauwelijks tot haar recht, maar de nieuwe opstelling doet wat moest: ruimte creëren, ruimte om ten volle te beseffen hoe baanbrekend drukker-uitgever Christoffel Plantijn is geweest en hoe belangrijk het ondernemende geslacht Plantin-Moretussen. De Mark Zuckerberg van de 16de eeuw, het Silicon Valley van de 17de eeuw, het zijn lang geen overdrijvingen. Om ruimte te creëren verdwenen noodgedwongen prachtige stukken naar de reserve, maar het museum belooft regelmatig te rouleren.
We zullen de opstelling regelmatig wijzigen, en voortaan draaien we om de paar maanden ook de pagina’s van de topstukken in de vitrines, Odette Peterink, verantwoordelijke publiekswerking Museum Plantin-Moretus.
'Koninklijke aartsdrukker'
De Franse ambachtsman Christophe Plantin was aanvankelijk leerbewerker-boekbinder. Hij vestigde zich rond 1550 in Antwerpen, het belangrijkste drukkerscentrum ter wereld van het ogenblik, en wist er zich ondanks zijn latente sympathieën voor de Reformatie op te werken tot koninklijk aartsdrukker van Filips II. Dat legde hem geen windeieren: het monopolie op de druk van brevieren en missalen voor alle landen waar de Spaanse kroon heerste, verzekerde hem een van enorme omzet. In de gloriedagen telde de Officina Plantiniana 22 persen en had ze 80 medewerkers. Maar Plantin was niet alleen een succesvol ondernemer, hij was er ook bijzonder op gebrand met ’s wereld grootste humanisten samen te werken en werkte de ene innovatie na de andere uit.
De Garamond-letter, de Biblia Regia met grondteksten van de Bijbel in het Grieks, Hebreeuws, Aramees, Oudsyrisch en het Latijn, de geïllustreerde kruidenboeken van Rembert Dodoens, … het werd allemaal hier ontwikkeld.
Koning der Moren
De zoon van Christoffel Plantijn overleefde hem niet en dus werd zijn imperium overgenomen door zijn rechterhand en schoonzoon Jan Moretus. Nu bleken de Moretussen inzake zakelijk vernuft voor de stamvader van het huis niet te moeten onderdoen: de Officina Plantiniana bleef tot de 19de eeuw toonaangevend. De Moretussen noemden hun zonen steevast Balthasar, Caspar en eventueel ook Melchior, maar vooral de Balthasar onder hen bleek telkens succesvol. En Balthasar I Moretus of Moerentorf introduceerde een driekoningenster als familie-embleem en Stella duce (geleid door de ster) als lijfspreuk, want hij cultiveerde de idee dat hij de koning der Moren was. Vandaar het prachtige tableau van een Morenkoning dat Pieter Paul Rubens voor hem maakte.
Dansende Driekoningen
Met ons driekoningenfeestje van vrijdagnamiddag 6 januari sluiten we dus aan bij een eeuwenoude traditie in dit huis, lacht Odette Peterink. Van 14 tot 16.30 uur kunnen kinderen hier terecht om onder meer een keileuke 3D pop-upkaart met eigen kerststal en een kroon en ster te knutselen.
