Brief aan mijn jongere ik ~ Mark Van de Voorde
In de reeks Brief aan mijn jongere ik kijken 9 grote persoonlijkheden terug op een moment in hun leven dat bepalend was voor de mens die ze geworden zijn. Wat droomde hun jongere ik? Welke inzichten zouden ze met hem of haar willen delen of waarvoor waarschuwen?
Mark Van de Voorde is oud-hoofdredacteur van Kerk en Leven en publicist. Hij schrijft geregeld columns voor Kerknet.
Beste Mark,
Het jaar dat zo pas is begonnen, wordt belangrijk voor jou. Een jaar dat, achteraf bekeken, nog belangrijker zal geweest zijn dan jij kunt vermoeden. Het is goed dat je dat niet beseft en niet achter de horizon van de toekomst kunt loeren. Jouw toekomst ligt immers helemaal niet vast, want jijzelf zult er grotendeels over beslissen. Tussen twee haakjes, houd je ver van het bijgeloof dat het Lot je leven in de greep zou hebben. Blijf je hele leven een mens met een sterke vrije wil. Jij beslist.
Dat ik toevallig weet wat je in de komende halve eeuw zult uitspoken, is omdat ik het al heb meegemaakt. Maar het blijft toch een boek dat jij zelf zult schrijven. Dit jaar zet je een punt achter het hoofdstuk Secundair Onderwijs. Dat punt wordt een keerpunt waarop ons leven zijn definitieve richting inslaat.
Je hebt beslist om na de humaniora politieke wetenschappen en communicatiewetenschappen te studeren. Je wilt immers journalist worden. Schrijven zit in de familie, onze vader doet/deed het ook. Geërfd talent is ook persoonlijk talent en talenten moet je laten opbrengen. Je bent stapel op stapels kranten en bladen.
Je bent al jaren redacteur van de schoolkrant en handig met microfoon en bandrecorder. Maak er je professie van, zou ik zeggen.
Ik denk dat journalistiek jouw roeping is. Ik weet wel dat het woord roeping bij jou iets anders oproept, want daar heb jij ook enige tijd aan gedacht. Wat zo merkwaardig is, is dat jij uiteindelijk niet het Woord voor het woord zult inwisselen, maar dat je met je eigen woorden onder het Woord zult gaan staan. Dat weet jij wel nog niet, want je begint pas over een goed halfjaar aan je universitaire studies en het beroepsleven ligt nog achter de verre einder van de diploma's.
Jouw droom is radiojournalist worden of televisienieuwsanker, schermgezicht zoals ze dat later zullen noemen. Ik mag het eigenlijk niet verklappen, want jij moet daar zelf over beslissen, maar dit wordt het niet. Hoe dat komt? Per toeval, zoals alle mooie dingen in het leven (ook de vrouw met wie je later zult trouwen, zal in zekere zin toevallig je pad kruisen).
Mensen zeggen wel eens dat toeval niet bestaat, maar wie dat beweren zijn noodlotdenkers. Nooit in die val trappen.
Toeval bestaat maar al te goed. Maar toeval is een uitnodiging om iets wat je toevalt vast te pakken. Je kunt ook weigeren en doorstappen. Je vrije wil, weet je wel.
Het is zo'n soort toeval dat van jou een kerkelijke journalist zal maken. Omdat toevallig iemand, in volle examentijd van je laatste universiteitsjaar, je zal vertellen dat de Kerk een journalist zoekt. En dan zul je vreemd genoeg heel even denken: misschien wel iets voor mij. Ik weet nog dat de laatste zin van je sollicitatiebrief zal zijn: Ik heb geen referenties maar ben wel geïnteresseerd. Lefgozer die je bent!
Je zult het dan ook bijna niet kunnen geloven dat bisschop De Smedt jou, halve 68'er en universitairtje zonder referenties en zonder ervaring, zal aannemen als zijn perschef. Toch geschiedde het. De rest is geschiedenis.
Wat ik uit die geschiedenis, jouw toekomst dus, heb onthouden en je graag wil meegeven? Allereerst dat je niet aan carrièreplanning moet doen. Ik heb veel mensen ontmoet die dat wel deden. Ze dachten: over vijf jaar wil ik..., over tien jaar word ik... De meesten zijn er diepongelukkig door geworden, want ze waren niet bezig met 'nu' maar met 'later'. In de meeste gevallen kwam hun verhoopte later niet uit. Doe vooral graag wat je doet en vol enthousiasme en je zult ooit worden gevraagd voor iets groters. En overweeg dan, net zoals je die eerste keer zult doen: misschien wel iets voor mij.
Zo zul je na 17 jaar hoofdredacteur van Kerk en Leven worden en na nog eens 17 jaar speechschrijver en raadgever communicatie van eerste ministers en na je pensioen gevraagd worden als columnist en opiniemaker. Word geen carrièrezoeker maar laat je roepen en beslis dan zelf, uit vrije wil. Dan word je gelukkig.
Of er dan geen struikelstenen op je pad zullen liggen? Zeker, en putten waarin je je voet kunt omslaan.
Elke mens maakt dat mee. Wat je dan moet doen? Even hinken, dan doorstappen en niet meer omzien. Het zou zelfs kunnen gebeuren dat iemand in zijn na-ijver zo ijverzuchtig is dat hij de poot vanonder je stoel wil zagen. Negeren moet je, tegelijk uit je doppen kijken maar vooral nooit revanche nemen. Wraak maakt je ziel wrang.
Het worden boeiende tijden, niet gemakkelijk maar alleen moeilijke tijden zijn boeiend.
Ze zullen een uitdaging zijn voor je engagement. Wees daarom trouw aan je roeping om, staande onder het Woord, met je eigen woorden te ijveren voor een rechtvaardige wereld en zwicht nooit voor wat volksmenners je willen doen zeggen.
Deze boeiende tijden zullen ook een uitdaging zijn voor je geloof. Het zal alleen standhouden als je ook met je verstand gelooft en niet alleen met je hart. Christus zei niet voor niets: 'Heb de Heer uw God lief met heel uw hart en met heel uw ziel én met heel uw verstand.' Een onverstandig geloof houdt geen stand. Geloof afgesneden van de rede sterft een langzame dood. Maar wie nadenkt over het geloof, wordt ook uitgedaagd om ondanks de twijfel te blijven geloven.
Als je ooit 'de donkere nacht van de ziel', zoals de mystici de ervaring van godsverlatenheid noemden, meemaakt, denk dan aan het antwoord van Petrus op de vraag van Jezus of ook zij weg wilden gaan: 'Naar wie zouden we moeten gaan, Heer? U spreekt woorden van eeuwig leven en wij geloven en weten dat u de Heilige van God bent.' Dat maakt je sterker. Ik kan het weten.
Nooit ophouden met studeren, onderzoeken en kritisch denken.
Het is niet de gemakkelijkste weg in het leven maar wel de enige om met verwondering (voor het goede) en verontwaardiging (over het boze) een gelukkige mens te zijn.
Ik wens je een boeiend leven toe. We komen elkaar vast vaker tegen!
Je oudere Mark