#1 Geroepen om hoop te zaaien: ‘Ook aarzelende hoop is nog altijd hoop’ [video]

Voor paus Franciscus vormt het Jubeljaar 2025 de gelegenheid bij uitstek om het thema van de hoop naar voor te schuiven. Met de slagzin 'Pelgrims van hoop' als gids wil hij ieder christen ertoe uitnodigen om dat perspectief van de hoop meer ruimte te geven. 

Maar hoe laat deze christelijke hoop zich precies omschrijven en hoe kunnen we er meer naar leven? Bart Benats, priester in bisdom Hasselt, zoekt met ons mee en getuigt.

Onder druk

Je kan er niet van wegkijken dat de hoop op verschillende manieren onder druk staat vandaag de dag. 'Onze wereld gaat door heel veel mijnenvelden', zo verwoordt Bart het. 'Er is zoveel dat de toekomst onvoorspelbaar maakt en mensen achterlaat met een heel ongemakkelijk gevoel. Er zijn crisissen in overvloed. Ook in het persoonlijke leven van mensen. En ook de Kerk maakt desastreuze tijden mee.' 

Het realisme van de hoop

Je zou je kunnen afvragen of het dan niet naïef is om te blijven hopen. Bart maakt een onderscheid. 'We moeten inderdaad niet naïef zijn en zomaar zeggen dat alles wel weer goed komt. Dat brengt mensen niet verder en doet vastlopen. Maar dat hoeft niet te betekenen dat we gedoemd zijn tot pessimisme.'

'Wie pessimistisch is, kijkt enkel op korte termijn naar de toekomst,' getuigt Bart. 'Maar er is zoveel meer. Wat me daarin inspireert, is een toespraak van paus Johannes Paulus II. Hij spreekt over het realisme van de hoop. Mensen mogen erop vertrouwen dat de wereld ondanks alles doorstroomd word door de paasgenade, zo stelt hij. Ook die paasgenade is een realiteit. Zonder te willen wegkijken van wat moeilijk is, weten christenen dus dat er nog iets anders gaande is. En dat mag ons hoopvol stemmen.'

Een geschenk

Hoop toont zich volgens Bart als een geschenk. Het is iets om naar uit te kijken, een belofte die naar ons toekomt. Dat betekent tegelijkertijd dat we ze niet zelf in de hand hebben. Hoop is niet maakbaar. 

'In een cultuur waarin we gevormd worden om de dingen zelf in de hand te hebben, stelt de hoop ons voor een uitdaging', aldus Bart. 'Alles wat onbestemd en onvoorspelbaar is, geeft ons een ongemakkelijk gevoel. Toch mogen we erop vertrouwen dat we iets mogen ontvangen wat we zelf niet gemaakt hebben.'

Een bijzonder kruisbeeld

Het kruisbeeld dat Bart toont is van grote betekenis in zijn leven. Meer nog, moest hij dit niet ontdekt hebben, dan zou hij hier niet als priester of christen zitten, zo stelt hij. 

'Op dit kruis hangt geen corpus, maar je ziet wel de insnijding van de gekruisigde Jezus. Toen ik het meenam naar vormelingen, zagen ze er een sleutelgat in en een deur die kan opengaan. Soms kan je inderdaad tegen deuren aanlopen in je leven. Maar dit kruis maakt me duidelijk dat er ook een doorgang is. Het is mogelijk om door de wonde heen te gaan. Jezus neemt ons ondanks pijn mee naar nieuw leven dat ook aan Hem ooit werd gegeven'.

Geduld

In bijbelse teksten wordt hoop vaak verbonden met tijd. Volgens Bart is dat ook een cruciaal element als we vanuit de christelijke hoop willen leven. 'Als christenen staan we in een grote geschiedenis, waarin alles op zijn tijd gebeurt. Dat helpt om dingen te plaatsen. God gaat al eeuwen een weg met mensen. Ondanks moeilijke tijden gebeurt er altijd wel iets waardoor er nieuw perspectief ontluikt'.

De tijd zijn werk laten doen, vraagt niet alleen om geduld met God en met elkaar. We moeten ook geduld hebben met onszelf, volgens Bart. Tomáš Halík inspireert hem daarbij, wanneer deze geduld met de ander als liefde omschrijft, geduld met God als geloof duidt, en geduld met jezelf als hoop definieert.

Bekijk ook

#2 Geroepen om hoop te zaaien: 'Hoe meer je deelt, hoe meer 't Vlot'

Lees het volledige artikel

'We moeten de moed hebben om met onszelf op weg te blijven gaan', zo stelt Bart. 'Geen te grote verwachtingen koesteren. Beseffen dat er op elk moment nieuwe dingen kunnen gebeuren'. 

Samen

Een pelgrim van hoop zijn, dat lukt niet op je eentje, zo benadrukt Bart. 'Pelgrims zijn op weg naar een doel, maar doen dat nooit alleen. Het is net door medemensen te ontmoeten dat je mag ontdekken dat stukjes van Gods koninkrijk hier en nu al aanwezig zijn.' 

'Daarom is de pelgrimstocht zo'n concreet beeld van de weg die mensen met elkaar en met God gaan in het dagdagelijkse leven. Pelgrimstochten creëren ruimte en tijd om naar elkaar te luisteren en elkaar mee te trekken wanneer de uitdaging lonkt.'

Aarzelen mag

Het is niet erg als we ook als pelgrims van hoop af en toe de moed verliezen. Bart verwijst in dit verband naar een beeld uit een roman van de Amerikaanse Marilynne Robinson. 

'Op een gegeven moment schrijft ze over een oude predikant die terugkijkt op zijn leven en aangeeft dat hij ziet hoeveel dingen er nu doods uitzien. Maar dan ervaart die predikant ook iets van de Geest die over de assen van wat dood is blaast. Af en toe gaat er wat gloed op; wat later verdwijnt die weer. Maar het doet hem wel iets heel belangrijks besluiten. Zelfs te midden van alle vermoeidheid die ons soms bekruipt, is er hoop. Aarzelende hoop is nog altijd hoop'.

‘Geroepen om hoop te zaaien’ is een project van de commissie Roepingenpastoraal in samenwerking met Otheo. Elke volgende week van de veertigdagentijd publiceren we een nieuw filmpje in de vijfdelige reeks.