‘De bezorgdheid om mama neem ik overal mee’ — jonge mantelzorgers getuigen

De groep van jonge mantelzorgers groeit nog elke dag. Het gaat om kinderen of jongeren die thuis extra klussen op zich nemen en mee zorg dragen voor een van hun ouders, broers of zussen met een ziekte, chronische aandoening of beperking, een verslavingsproblematiek of psychische kwetsbaarheid. 

Zussen Aravna (26), Hodva (22) en Beéri (20) zorgen voor hun moeder

De drie zussen uit Leuvenzorgenal twaalf jaar voor hun moeder, die als gevolg van een auto-ongeluk in 2012 kampt met chronische pijn en een gedeeltelijke verlamming. ‘Mama begeleiden bij doktersbezoeken, afspraken opvolgen, allerlei huishoudelijke klussen ... Alles kwam plotseling op onze schouders terecht. Terwijl we zelf nog een tiener waren en school liepen’, vertelt Aravna.

Echt kind mogen zijn en onbezorgd opgroeien zoals hun leeftijdsgenoten, zat er voor de zussen dus niet in. 

‘Dat heb ik wel gemist’, geeft Hodva toe. ‘Zelf ervoer ik helaas ook weinig begrip vanuit de school en had ik het gevoel dat er niet echt naar mij werd geluisterd. Zo werd er in mijn plaats beslist dat ik het best de richting verzorging volgde, terwijl ik liever mode had gestudeerd. Ook met vrienden afspreken vind ik nog altijd moeilijk.’

‘Op mantelzorg rust helaas nog altijd een groot taboe, meent Aravna. ‘Terwijl zorg dragen voor iemand die je graag ziet niets is om je voor te schamen. Ook bij mij heeft het een tijdje geduurd voor ik een balans vond tussen zorg dragen voor mama en mijn eigen leven leiden. Als ik bijvoorbeeld een keer uit wil gaan, is het telkens aftoetsen of het voor mama wel lukt. Gelukkig gunt ze ons de nodige vrijheid. Ook in de City Life Church, een moderne en dynamische kerk in Leuven, voel ik me begrepen en vind ik steun. En toch, die bezorgdheid om mama neem ik overal en altijd mee…’

Omdat ontspanning voor mantelzorgers zo belangrijk is, wilden de zussen het slotevent van de eerste ‘Week van de Jonge Mantelzorger’, op 25 oktober 2024, beslist niet missen. Samen genoten ze van workshops, lekker eten en muziek. ‘Jammer dat er niet meer tieners bij konden zijn’, zegt Aravna. ‘Er was die dag namelijk nog school. Contact met andere mantelzorgers is zo belangrijk. Zo voel je dat je niet de enige bent en dat maakt heus wel een verschil.’

Lilith (14) zorgt mee voor haar broer met het syndroom van Down

‘Mijn broer Ernest is elf en heeft het syndroom van Down', vertelt Lilith uit Roeselare. 'Dat vraagt extra zorg. Ik help mijn ouders waar ik kan. Ik speel met hem en ja, ik houd hem meer bezig dan een zus van een ander kind zou doen. Maar hij is gewoon zo een ‘leuk mannetje’. Wanneer hij blokkeert, omdat hij overprikkeld is, zorg ik dat hij weer rustig wordt. Ik help ook mijn ouders waar mogelijk.’

Terwijl de meeste jonge mantelzorgers de extra zorg en verantwoordelijkheid die ze nemen zelf als vrij ‘normaal’ beschouwen, blijkt die bij nader inzien toch niet zo vanzelfsprekend. ‘Ik heb eigenlijk nooit rust als Ernest thuis is’, geeft Lilith toe. ‘Hij wil altijd actief zijn, maar ik heb soms nood aan rust…’

Toch relativeert Lilith haar situatie. ‘Er zijn andere mantelzorgers die thuis veel meer moeten helpen. Het is belangrijk dat ze goed worden ondersteund en dat de school begrip toont. Want iedereen die extra zorg opneemt, doet iets heel mooi. De leerkrachten op school tonen begrip voor mijn situatie. Voorlopig lukt het me nog om mijn huiswerk af te krijgen, maar ik denk dat ze me wel zullen begrijpen als dat eens niet lukt.’

Ook Lilith vindt het fijn te weten dat ze niet de enige jonge mantelzorger is. ‘Ik wist tot voor kort zelfs niet eens dat ik een mantelzorger ben. En er is één groot voordeel: ik verveel me nooit! Ernest staat ook heel positief in het leven. Als ik verdrietig ben, overlaadt hij me met knuffels tot ik weer lach. Hij is zo een leuk persoon.’

Lees hier de volledige getuigenis van Lilith

Neem jij ook extra zorg op voor iemand uit je omgeving en wil je weten of je een jonge mantelzorger bent? Doe dan de Samana-mantelzorgtest of kijk op www.jongemantelzorgers.be

Klik hier voor meer informatie over het scholentraject van Samana